Saffât
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 182 âyettir. İsmini 1. âyette geçen ve saf
tutmuş varlıklardan bahseden الصَّٓافَّاتُ
(sâffât) kelimesinden alır. Resmî sıralamada 37, iniş sırasına göre 56.
sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz yedinci, iniş sırasına göre elli altıncı sûredir. En‘âm sûresinden sonra, Lokman sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Sûre Allah’ın birliğini
vurgulayarak söze başlar. Mahşer yerinden, cennet ve cehennemden acı ve tatlı
insan manzaraları sunarak âhiretin gerçekliğini ortaya koyar. Hz. Nûh, Hz.
İbrâhim, Hz. Mûsâ ve Hz. Hârûn, Hz. İlyâs, Hz. Lut ve Hz. Yûnus’un
kıssalarından kesitler takdim ederek, bir taraftan Resûlullah (s.a.s.)’in
getirdiği ilâhî bilgilerin doğruluğunu belirtirken, bir taraftan da Peygamber
ve mü’minleri sabır ve azimle davalarının müdâfii olmaya teşvik eder. Çünkü
Allah, daha önce de olduğu gibi, şimdi de Peygamber ve ona inananlara mutlaka
yardım edecek ve onları galip kılacaktır.
27: Derken birbirlerine dönüp, karşılıklı söz düellosuna başlarlar.
28: Tâbi olanlar önderlerine: “Evet, siz sanki iyiliğimizi istiyormuşçasına bize yaklaşır ve bâtılı hak göstererek bizi ona çağırırdınız.”
29: Onlar da şöyle derler: “Hayır, ne münâsebet! Siz zâten inanmak gibi bir niyet taşımıyordunuz.”
30: “Hem bizim sizi zorlayacak bir gücümüz de yoktu. Aksine siz kendiniz azgın ve isyânkâr bir gürûhtunuz.”
31: “Artık ne desek boş! Hakkımızda Rabbimizin azap sözü kesinleşmiş bulunuyor. Hiçbir çıkış yolu yok; günahlarımızın cezasını mutlaka çekeceğiz.”
32: “Evet, sizi baştan biz çıkardık; çünkü zâten kendimiz de azmış gitmiştik.”
33: Madem öyle, o gün azabı hep birlikte çekecekler.
34: Biz, inkârcı suçlulara işte böyle davranacağız.
TEFSİR:
Cehennemlikler
birbirlerini suçlarlar. Hususiyle “müstaz’af” dediğimiz zayıflar, kendilerini
doğru yoldan saptıran büyüklerine sataşırlar. “Bizi siz yoldan çıkardınız”
derler. Onların; “Evet, siz sanki iyiliğimizi istiyormuşçasına bize yaklaşır
ve bâtılı hak göstererek bizi ona çağırırdınız” (Saffât 37/28) sözü, burada
kullanılan Arapça “yemin” kelimesine verilen mânalar dikkate alınarak şöyle
izah edilir: Birincisi; “yemin”, yemin etmek mânasındadır: “Siz bize yemin
ederek gelirdiniz. Doğru söylediğinize ve doğru yolda olduğunuza yemin ederek
bizi kandırırdınız.” İkincisi; “yemin”, sağ taraf, uğur demektir: “Siz bize sağ
taraftan gelip bizi kandırır, kendinizi uğurlu kimseler göstererek bizi
aldatırdınız.” Üçüncüsü; “yemin”, kuvvetten kinâyedir: “Siz bize kuvvetle
gelir, bizi zorla kendinize tabi kılardınız.” Onlar da genelde bu suçlamaları
kabul etmez, artık bundan böyle yapılacak bir şeyin olmadığını ve hak ettikleri
azabı çekmekten başka çârenin kalmadığını söylerler. Sonunda birlikte cehennemi
boylarlar. (bk. Sebe’ 34/31-33; Mü’min 40/47-48) Buna göre, 34. âyetteki
“inkârcı suçlular” şeklinde tercüme edilen “mücrimîn” kelimesinden, kâfirlerin
kastedildiği anlaşılmaktadır.
Mahşer
yerinden nakledilen bu manzaranın hedefi, toplumların hem idârecilerini hem de
onların peşinden gidenleri uyarmaktır. İdareciler ve fikir önderleri, yarın
böyle bir suçlamayla karşı karşıya kalacaklarını düşünerek insanları yanlış
yollara sürükleyecek uygulamalardan kaçınmalıdır. Tâbi olanlar da başkalarının
güdümüne girmeden, onurlu ve haysiyetli bir şahsiyet sergileyerek, Allah’ın
huzurunda sorumlu olacakları inanç ve amel hususlarında kendi iradeleriyle hür
ve şuurlu bir şekilde karar verebilmelidirler.
O bedbahtların böyle ebedî bir azaba uğramalarının
sebebine gelince:
Vemâ kâne lenâ ‘aleykum min sultân(in)(s) bel kuntum kavmen tâġîn(e)
1.
Ömer Çelik Meali
“Hem bizim sizi zorlayacak bir gücümüz de yoktu. Aksine siz kendiniz azgın ve isyânkâr bir gürûhtunuz.”
2.
Diyanet Vakfı Meali
29, 30. (Ötekiler de:) «Bilâkis, derler, siz inanan kimseler değildiniz. Bizim sizi zorlayacak bir gücümüz yok. Fakat siz kendiniz azgın bir toplum idiniz.»
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
"Bizim sizin üstünüzde bir nüfuzumuz yoktu. Bilakis, azmış bir millettiniz."
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
“Bizim, sizin üzerinizde hiçbir hâkimiyetimiz yoktu. Hatta siz azgın bir kavimdiniz.”
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
"Bizim de size karşı bir gücümüz yoktu. Fakat siz azmış bir kavimdiniz."
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve bizim size karşı cebredebilecek bir saltanatımız yoktu, fakat siz azmış bir kavm idiniz
7.
Hasan Basri Çantay Meali
«Ve bizim size karşı bir haakimiyyetimiz de yokdu. Bil'akis siz (de bizim gibi) azgınlar güruhu idiniz».
8.
Hayrat Neşriyat Meali
“Hem bizim için, sizin üzerinizde bir güç yoktu. Bil'akis (siz), bir azgınlar topluluğu idiniz.”
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Bizim de sizin üzerinize bir hakimiyetimiz yoktu; ancak siz azmış bir kavim idiniz.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
«Bizim için sizin üzerinizde bir saltanat bulunmuş değildik. Belki siz sapıtmışlar olan bir kavim olmuş idiniz.»
11.
Ümit Şimşek Meali
“Sizi zorlayacak bir gücümüz yoktu. Kendiniz bir azgınlar güruhu olup çıktınız.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
"Nor had we any authority over you. Nay, it was ye who were a people in obstinate rebellion!
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sâffât Sûresi 30. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
