Saffât
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 182 âyettir. İsmini 1. âyette geçen ve saf
tutmuş varlıklardan bahseden الصَّٓافَّاتُ
(sâffât) kelimesinden alır. Resmî sıralamada 37, iniş sırasına göre 56.
sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz yedinci, iniş sırasına göre elli altıncı sûredir. En‘âm sûresinden sonra, Lokman sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Sûre Allah’ın birliğini
vurgulayarak söze başlar. Mahşer yerinden, cennet ve cehennemden acı ve tatlı
insan manzaraları sunarak âhiretin gerçekliğini ortaya koyar. Hz. Nûh, Hz.
İbrâhim, Hz. Mûsâ ve Hz. Hârûn, Hz. İlyâs, Hz. Lut ve Hz. Yûnus’un
kıssalarından kesitler takdim ederek, bir taraftan Resûlullah (s.a.s.)’in
getirdiği ilâhî bilgilerin doğruluğunu belirtirken, bir taraftan da Peygamber
ve mü’minleri sabır ve azimle davalarının müdâfii olmaya teşvik eder. Çünkü
Allah, daha önce de olduğu gibi, şimdi de Peygamber ve ona inananlara mutlaka
yardım edecek ve onları galip kılacaktır.
123: İlyâs da şüphesiz peygamberlerimizden biriydi.
124: O zaman kavmine şöyle demişti: “Allah’a karşı gelmekten sakınmaz mısınız?”
125: “İlâh olarak Ba‘l’e yalvaracak da, her şeyi en güzel ve en uygun biçimde yaratanı terk mi edeceksiniz?”
126: “Sizin de Rabbiniz, gelmiş geçmiş atalarınızın da Rabbi olan Allah’ı?”
127: Fakat kavmi onu yalanladı. Bu yüzden onların hepsi tutuklanarak cehenneme atılacaklardır.
128: Ancak Allah’ın ihlâsa erdirdiği kulları başka!
129: Sonra gelen nesiller arasında onun için güzel bir nâm bıraktık.
130: Selâm olsun İlyâs’a ve onun yolundan gidenlere!
131: Biz, iyilik eden ve işini güzel yapanları işte böyle mükâfatlandırırız.
132: Gerçekten o bizim mü’min kullarımızdandı.
TEFSİR:
Hz.
İlyâs, İsrâiloğulları’na gönderilen peygamberlerden biridir. Hârûn (a.s.)’ın
neslindendir. İsrâîloğulları Filistin’i ele geçirince, kabîlelerden biri
Ba‘lbek’e yerleşmişti. Başlarında zâlim bir hükümdar vardı. Rivayete göre,
şehrin ismi önceleri Bek idi. Ancak bu zâlim kral, Ba‘l adında bir put yaptırdı
ve halkı bu puta tapmaya zorladı. Ba‘l ile Bek ismi birleşerek, bu şehre
Ba‘lbek veya Ba‘lebek denildi. İşte Hz. İlyâs, tevhîdden uzaklaşıp şirke
düşenleri Hakk’a davet etmek üzere, bu beldeye peygamber olarak gönderildi.
Halkın
taptığı Ba‘l adında put vardı. Aslında Ba‘l, o bölgelerde yaygın olarak
kullanılan bir put ismi idi. Kelime olarak “efendi, sahip, lider ve bazan de
koca” mânasına gelmektedir. Kur’ân-ı Kerîm bu kelimeyi “koca” mânasında kullanır. (bk. Hûd 11/72) Daha çok
bereket verme, yağmur yağdırma ve verimli kılma hususiyetleri bulunan bir put
olarak kabul ediliyordu. İlyâs (a.s.) halkı bahsedilen puta tapmaktan
vazgeçirmeye ve yalnızca her şeyin yaratıcısı olan Allah’a îman ve ibâdete
çağırdı. Fakat İsrâîloğulları, Hz. İlyâs’ın nasihatlerini dinlemediler. Onu
bulundukları beldeden dışarı çıkardılar. Bu sebeple başlarına türlü musîbet ve belâlar
geldi. Bunun üzerine emr-i ilâhî ile İlyâs (a.s.) aralarından ayrıldı. Hepsi
perişan oldular. Dünyada da âhirette de ceza ve azâba dûçâr kılındılar. Hulâsa
İlyâs (a.s.) da “kubbede hoş bir sadâ” bırakarak yüce Rabbine kavuştu. İlâhî
lutuf ve iltifâta mazhar oldu. (bk. Taberî, Câmi‘u’l-beyân, XXIII,
112-113)
Hz.
İlyâs ile alakalı şu rivayet ne kadar câlib-i dikkattir: İlyâs (a.s.), ölüm
meleği olan Azrâîl’i görünce dehşet içinde ürperdi. Azrâîl de, bunun sebebini
merak ederek:
“−Ey
Allah’ın Peygamberi! Ölümden mi korktun?” diye sordu. İlyâs (a.s.) cevâben:
“−Hayır!
Ölümden korktuğum için değil, dünya hayâtına vedâ edeceğim için bu hâldeyim.
Çünkü dünya hayâtında Rabbime kulluk yapmaya, iyilikleri emredip kötülüklerden
sakındırmaya gayret ediyor, vaktimi ibâdet ve amel-i sâlihle geçiriyor, güzel
ahlâk ile yaşamaya çalışıyordum. Bu hâl benim huzur kaynağım oluyor, gönlüm
sürur ve mânevî neş’elerle doluyordu. Ölünce bu zevkleri ve lezzetleri
yaşayamayacağım ve kıyâmete kadar mezarda rehin kalacağım için üzülmekteyim!”
dedi.
“İlâh olarak Ba‘l’e yalvaracak da, her şeyi en güzel ve en uygun biçimde yaratanı terk mi edeceksiniz?”
2.
Diyanet Vakfı Meali
124, 125, 126. (İlyas) milletine: (Allah'a karşı gelmekten) sakınmaz mısınız? Yaratanların en iyisi olan, sizin de Rabbiniz, sizden önce gelen atalarınızın da Rabbi olan Allah'ı bırakıp da Ba'l'e mi taparsınız? demişti.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
124,125,126. Milletine: "Allah'a karşı gelmekten sakınmaz mısınız? Biçim verenlerin en iyisi olan, sizin de Rabbiniz, önceki babalarınızın da Rabbi bulunan Allah'ı bırakıp da Baal putuna mı taparsınız?" demişti.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
125,126. “Yaratıcıların en güzelini, sizin ve geçmiş atalarınızın Rabbi olan Allah’ı bırakarak “Ba’l’e mi tapıyorsunuz?”
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
124,125,126. Hani o kavmine: "Siz Allah'tan korkmaz mısınız? Yaratanların en güzeli olan, sizin de Rabbiniz, daha önceki atalarınızın da Rabbi bulunan Allah'ı bırakıp da "Ba'l'e" (Ba'l ismindeki puta) mi yalvarıyorsunuz?" dedi.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Bir ba'le mi yalvarıyorsunuz bırakıb da o ahsenülhâlikîni
7.
Hasan Basri Çantay Meali
125,126. «O en güzel Yaradanı, sizin de, evvelki atalarınızın da Rabbi olan Allâhı bırakıb da «Ba'l» e mi tapıyorsunuz»?
8.
Hayrat Neşriyat Meali
125,126. “Yaratanların en güzeli olan, sizin de Rabbiniz, önceki atalarınızın da Rabbi olan Allah'ı bırakıp da Ba'l'e mi yalvarıyorsunuz?”
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
O en güzel yaradanı bırakıb da Ba'l isimli puta mı tapıyorsunuz?
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
«Ba'l'e mi tapınırsınız? Ve Hâlikların en güzeline (ibadeti) terk mi edersiniz?»
11.
Ümit Şimşek Meali
“O en güzel Yaratıcıyı bırakıp da Ba'l putuna mı tapıyorsunuz?
12.
Yusuf Ali (English) Meali
"Will ye call upon Ba'l and forsake the Best of Creators,-
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sâffât Sûresi 125. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
İbrahim suresinin 3. ayetinde şöyle buyrulur:
“Onlar, dünya hayatını sevip âhiret hayatına tercih ederler. İnsanları Allah yolundan uzaklaştırmaya ve ...
Âhiret kazancının dünya kazancına göre ölçüye sığmaz kıymette ve ebedî olduğunu bilen ashâb-ı kirâm, ebedî saâdet sermâyesi kazanmanın lezzet ve halâv ...
