Zâriyât
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 60 âyettir. İsmini, 1. âyette geçen ve “tozu
toprağı savuran rüzgârlar” mânasına gelen اَلذَّارِيَاتُ (zâriyât) kelimesinden alır. Mushaf
tertîbine göre 51, iniş sırasına göre 67. suredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada elli birinci, iniş sırasına göre altmış yedinci sûredir. Ahkåf sûresinden sonra, Gaşiye sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Cenâb-ı
Hakk’ın bir kısım kudret tecellilerine yemin edilerek kıyâmetin mutlaka vuku
bulacağı; Allah’tan korkup günahlardan sakınan ve ilâhî tâlimatlara uygun
yaşayanların cennette mükâfatlandırılacakları haber verilir. Lût kavmi,
Firavun, Âd, Semûd ve Nûh kavimleri misal verilerek Peygamber (s.a.s.)’in davetine
uymayanları bekleyen hazin akıbet bildirilir. Böylece insanlar putperestlikten
ve peygambere muhalefetten sakındırılarak tek olan Allah’a kulluğa çağrılır.
25: Bunlar insan suretinde onun yanına varmışlar ve selâm vermişlerdi. O da: “Size de selâm olsun! Galiba buralarda yabancı kimselersiniz” demişti.
26: Hemen sezdirmeden âilesinin yanına geçti, çok geçmeden kızartılmış semiz bir dana kebâbı getirdi.
27: Onu önlerine koyup: “Buyurmaz mısınız?” dedi.
28: Yemeğe el uzatmadıklarını görünce, onlardan yana yüreğine gizli bir korku çöktü. Ama melekler: “Korkma!” dediler; sonra da ona büyük ilim sahibi olacak bir oğul müjdelediler.
TEFSİR:
Hz.
İbrâhim’e insan şeklinde gelen misafirler, Lût kavmini helak etmek üzere
vazifelendirilmiş meleklerdi. Gelip İbrâhim (a.s.)’a selam verdiler. İbrâhim
(a.s.) da selamlarına karşılık verdi. Hz. İbrâhim çok misafir ağırlamıştı.
Gelene gidene ikram etmişti. Fakat bunlar daha önce hiç tanımadığı cinsten,
görülmedik acayip bir topluluk idi. Onların farklı bir maksatla geldiklerini
hisseder gibi olmuştu. Misafirlere sezdirmeksizin önce yemek tedariki için
ailesine koştu. Çok geçmeden kızartılmış, kebap yapılmış semiz bir buzağı
getirdi. (bk. Hud 11/69) Hemen onu yakınlarına koyup: “Buyurmaz mısınız?” dedi.
Yemeğe el uzatmadıklarını görünce onlardan işkillendi. (bk. Hud 11/70) Gönlüne
derinden bir korku çöktü. Çünkü ikram edilen şeyi almamak, belki bir
düşmanlığın ve art niyetin işareti olabilirdi. Onların melek olduklarını sezip,
onların azap için gelmiş olmaları ihtimalini hatırına getirerek korkmuş olma
ihtimali de vardır. Melekler onun korktuğunu anlayınca, korkmasına gerek
olmadığını bildirip teselli ettiler. Onu bülüğ çağına erişince âlim olacak ve
kendisine peygamberlik verilecek bir oğlan çocuğuyla müjdelediler. Bu çocuk Hûd
sûresi 71. âyette belirtildiği üzere Hz. İshâk’tır. Saffat sûresi 101. âyette
müjdelenen akıllı uslu oğul ise Hz. İsmâil’dir.
İbrâhim
(a.s.)’ın misafirlerine karşı sergilediği bu davranışlardan, misafir karşılama
adabıyla alakalı çok güzel edep kaideleri tespit edilmiştir:
›Misafiri güzel karşılama, önlerine kadar gitme ve bu iş için
hazırlanmak.
›Gelen misafirin vereceği selama en güzel mukâbelede bulunmak.
›Misafire ikram edilecek yemeği hemen getirmek. Yemeği hazırlama ve
getirme işini edebe uygun bir gizlilik içinde yapmak. Misafirin “yapma, etme,
zahmete lüzum yok, eziyet olmasın” gibi sözler sarf etmesine fırsat vermemek.
›Misafirin rahat olması, ihtiyacını gidermesi için, ev sahibinin
misafiri bir müddet kendi haline bırakması güzel karşılanmıştır. Çünkü
misafirin, duyduğu utangaçlık sebebiyle ihtiyacını gidermede sıkıntı çekebilir.
›Misafir için ikramların en iyisini seçmek.
›Yemeği ikram etmek, fakat “Yiyin” diye ısrar etmemek.
›Misafirlerin yiyip içmelerinden derin bir haz duymak.
Hz. İbrâhim meleklerle konuşurken hanımı Sâre bir
köşede bakıyordu:
Fe-evcese minhum ḣîfetâ(en)(s) kâlû lâ teḣaf(s) ve beşşerûhu biġulâmin ‘alîm(in)
1.
Ömer Çelik Meali
Yemeğe el uzatmadıklarını görünce, onlardan yana yüreğine gizli bir korku çöktü. Ama melekler: “Korkma!” dediler; sonra da ona büyük ilim sahibi olacak bir oğul müjdelediler.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Derken onlardan korkmaya başladı. «Korkma» dediler ve ona bilgin bir oğlan çocuğu müjdelediler.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
(Yemediklerini görünce) onlardan endişeye düştü; "Korkma" dediler ve ona bilgin bir oğul sahibi olacağını müjdelediler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
(Yemediklerini görünce) onlardan İbrahim’in içine bir korku düştü. Onlar, “korkma” dediler ve onu bilgin bir oğul ile müjdelediler.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Yemediklerini görünce onlardan içine bir korku düştü. Onlar İbrahim'e: "Korkma!" dediler ve onu çok bilgili bir oğul ile müjdelediler.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
O vakıt onlardan içine bir korku düştü Korkma dediler ve kendisine alîm bir oğlan tebşir ettiler
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Derken içine onlardan gizli bir korku çökdü. «Korkma» dediler ve onu çok bilgin bir oğulla müjdelediler.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
(Yemediklerini görünce,) onlardan dolayı içine bir korku düştü. (Onlar:) “Korkma!” dediler. Ve onu çok âlim bir oğul (olacak İshâk) ile müjdelediler!
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
O vakit onlardan (İbrahim'in) içine bir korku düştü. Onlar: “korkma!” dediler ve onu çok bilgin bir oğul ile müjdelediler.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
O vakit onlardan kalbinde bir korku gizlendi. Dediler ki: «Korkma,» ve O'nu bir bilgin oğul ile müjdelediler.
11.
Ümit Şimşek Meali
Sonra içine bir korku düştü. “Korkma” dediler ve onu bilge bir oğulla müjdelediler.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
(When they did not eat), He conceived a fear of them. They said, "Fear not," and they gave him glad tidings of a son endowed with knowledge.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Zâriyât Sûresi 28. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kur’ân-ı Kerîm, beşeriyet için Rahmânî sadâları işitmek, ilâhî nefhayı rûhunda hissetmek ve daha bu dünyada iken Allah ile mükâleme etmenin en feyizli ...
