Yûsuf sûresi Mekke’de
inmiştir. 111 âyettir. İsmini, içinde kıssası tafsilatlı bir şekilde anlatılan
Yûsuf (a.s.)’dan alır. Mushaf tertibine göre 12, iniş sırasına göre 53.
sûredir.
Nuzül
Sa‘d
b. Ebî Vakkâs (r.a.) der ki: Kur’ân-ı Kerîm Resûlullah (s.a.s.)’e indirilmeye
başladı. Efendimiz (s.a.s.) bir müddet ashâbına inen âyetleri okudu. Onların,
“Bize, biraz da kıssa anlatsanız” demeleri üzerine “Biz sana vahyettiğimiz
bu Kur’an ile kıssaların en güzelini anlatıyoruz” (Yûsuf 12/3) diye
başlayan Yûsuf (a.s.)’ın kıssası nâzil oldu. Yine Peygamberimiz onlara bir müddet
Kur’ân-ı Kerîm’i okuyunca, bu sefer de: “Bize bazı şeyler anlatsanız” demeleri
üzerine: “Allah, sözün en güzeli olan Kur’an’ı, âyetleri birbiriyle
âhenkdâr, uyumlu, tıklım büklüm hakîkat dolu bir kitâb hâlinde indirdi”
(Zümer 39/23) âyeti nâzil oldu. (Hâkim, el-Müstedrek, III, 345).
Başka
bir rivayete göre de yahudiler Mekke müşriklerine akıl vererek “Muhammed’e
sorun bakalım bilecek mi: İsrâiloğulları Mısır’a ne sebeple gidip oraya
yerleşmişlerdi?” dediler. Mekke müşrikleri gelip Allah Resûlü (s.a.s.)’e bunu
sorduklarında, cevap olarak Yûsuf sûresi nâzil olmuştur. (Âlûsî, Rûhu’l-me‘ânî,
XII, 170) Nitekim “Yûsuf ve kardeşlerinin yaşadıklarında, gerçeği arayanlar
ve sorup öğrenmek isteyenler için nice dersler ve ibretler vardır” (Yûsuf
12/7) âyetindeki “soranlar” ifadesinde buna işaret edildiği görülmektedir.
Muhammed
b. İshâk’a göre sûrenin iniş sebebi, kavmi tarafından zulme uğramış olan
Resûlullah (s.a.s.)’i teselli etmektir. Çünkü müşriklerin baskı, eziyet ve
işkenceleri karşısında Resûl-i Ekrem (s.a.s.) ve ashâbı zor durumda
kalmışlardı. Bu zor durumdan bir çıkış yolu arıyorlardı. İşte böyle çile ve
meşakkatlerin zirveye tırmandığı bir zamanda bu sûrenin inmesi, müslümanlar
için mühim bir teselli ve ferahlama vesilesi olmuştur. Zira bu sûrede tafsilatlı
olarak kıssası anlatılan Yûsuf (a.s.) da Filistin’de kardeşleri tarafından
bazı kötülüklere mâruz kalmış; fakat sonunda Mısır’ın devlet idâresinde söz
sahibi olmuş, kendisine düşmanlık eden kardeşlerine de her bakımdan yardımcı
olmuştu. (Elmalılı, Hak Dini, IV, 2841) Dolayısıyla Yûsuf (a.s.)’ın
kıssası Peygamber Efendimiz ve ashâbına, sabrettikleri takdirde Hz. Yûsuf'a
verilmiş olan mükâfatın bir benzerinin verileceğini ve Kureyşliler’in neticede
mağlup olup kendilerine boyun eğeceğini müjdelemektedir. Gerçekten de Allah
Resûlü (s.a.s.), müşriklerin baskısı karşısında Medine’ye hicret etmiş, sekiz
sene sonra Mekke’yi fethetmiş ve Kureyşliler ona boyun eğmiştir. İşin câlib-i
dikkat yanı, Efendimiz (s.a.s.) Kureyşliler’e, Hz. Yûsuf’un Mısır’da kardeşlerine
söylediği sözün aynısını söyleyerek: “Bugün sizi perişan etmek yok,
Allah sizi bağışlasın! O, merhametlilerin en merhametlisidir. (bk.
Yûsuf 12/92)Gidiniz hepiniz serbestsiniz!” buyurmuştur.
(Vâkıdî, el-Meğâzî, II, 835; İbn Sa’d, et-Tabakât, II, 142-143)
Konusu
Sûrenin
ilk üç âyetinde gerçekleri açıklayan ve apaçık bir kitap olan Kur’ân-ı Kerîm’in
âyetlerine, mânaları üzerinde aklımızı çalıştırıp anlayabilmemiz için Kur’an’ın
Arapça olarak indirildiğine ve bu sûrede kıssaların en güzelinin anlatılacağına
dikkat çekildikten sonra, 4. âyetten başlayarak 101. âyete kadar Yûsuf
(a.s.)’ın kıssası anlatılır. Sûre, kıssadan alınması gereken ders, ibret ve
öğütlerle nihâyete erer.
93: Yûsuf: “Şimdi şu gömleğimi götürün ve onu babamın yüzüne sürün de gözleri yeniden açılsın. Sonra da bütün ailenizi toplayıp birlikte bana gelin” dedi.
TEFSİR:
Yûsuf
(a.s.)’ın, gömleğini göndererek, bunun babasının yüzüne sürüldüğünde gözlerinin
açılacağını kesin olarak ifade etmesinin iki türlü izahı yapılabilir:
Birincisi;
Hz. Yûsuf bunu Allah Teâlâ’dan aldığı vahye dayanarak yapmıştır. Buna göre
hâdise Yûsuf (a.s.)’ın bir mûcizesidir.
İkincisi; hâdisenin aklî izahı ise şöyledir: Hz.
Yâkub’un gözlerine ak düşmesi, Yûsuf’un ayrılığından dolayı tutulduğu derin
hüzün ve kederden kaynaklanmıştır. Bunu fark eden Yûsuf (a.s.), babasının
kederini gidermek üzere gömleğini göndermiştir. Gerçekten de gömlek getirilip
yüzüne sürülünce o, Yûsuf’unun hayatta olduğunu öğrenmiş, buna çok sevinmiş ve
kalbine büyük bir sevinç dolmuştur. Bu vesileyle ruhu kuvvetlenerek gözüne fer gelmiştir.
Nitekim Hz. Yâkub’un, Yûsuf’un kokusunu ta uzaktan duyması da gönlünde coşan
sevincin bir göstergesi gibidir:
Yûsuf: “Şimdi şu gömleğimi götürün ve onu babamın yüzüne sürün de gözleri yeniden açılsın. Sonra da bütün ailenizi toplayıp birlikte bana gelin” dedi.
2.
Diyanet Vakfı Meali
«Şu benim gömleğimi götürün de onu babamın yüzüne koyun, (gözleri) görecek duruma gelir. Ve bütün ailenizi bana getirin.»
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
92,93. Yusuf: "Bugün azarlanacak değilsiniz, Allah sizi bağışlar. O, merhametlilerin merhametlisidir. Bu gömleğimi götürün, babamın yüzüne sürün, görmeğe başlar; bütün çoluk çocuğunuzla bana gelin" dedi.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Bu gömleğimi götürün de babamın yüzüne koyun ki, gözleri açılsın ve bütün ailenizi bana getirin” dedi.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Alın şu gömleğimi götürün de babamın yüzüne sürün, gözü açılır. Ve bütün ailenizle toplanıp bana gelin."
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Şimdi siz, benim şu gömleğimi götürün de babamın yüzüne bırakın gözü açılır ve bütün taallükatımızla toplanıb bana gelin
7.
Hasan Basri Çantay Meali
«Şu benim gömleğimi götürün de onu babamın yüzüne koyun. İyice görür (bir hale) gelir. Bütün ailenizi de bana getirin».
8.
Hayrat Neşriyat Meali
“Benim bu gömleğimi götürün de onu babamın yüzüne koyun, (tâ gözleri) görür hâle gelsin. Ve bütün âilenizle birlikte bana gelin!”
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
(Sonra babasının durumunu sorup fazla ağlamaktan gözlerinin görmez halde olduğunu öğrenince şöyle dedi:) “ Şimdi siz, benim şu gömleğimi götürün de babamın yüzüne bırakın; gözü görür hale gelir. Bütün ailenizle toplanıp da bana gelin.”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
«Şu gömleğimi götürün de onu babamın yüzüne sürün. Görücü bir hale gelir. Ve bütün ailenizle beraber bana geliniz.»
11.
Ümit Şimşek Meali
“Şu gömleğimi götürün, babamın yüzüne sürün de gözü açılsın. Sonra bütün ailenizle beraber gelin.”
12.
Yusuf Ali (English) Meali
"Go with this my shirt, and cast it over the face of my father: he will come to see (clearly). Then come ye (here) to me together with all your family."
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Yusuf Sûresi 93. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kısa sureler Kuran'daki sırasına göre hazırlanmıştır. Fatiha suresinden başlayarak Nas suresine kadar devam eden kısa surelerin Arapça, Türkçe okunuşl ...
