Yûsuf sûresi Mekke’de
inmiştir. 111 âyettir. İsmini, içinde kıssası tafsilatlı bir şekilde anlatılan
Yûsuf (a.s.)’dan alır. Mushaf tertibine göre 12, iniş sırasına göre 53.
sûredir.
Nuzül
Sa‘d
b. Ebî Vakkâs (r.a.) der ki: Kur’ân-ı Kerîm Resûlullah (s.a.s.)’e indirilmeye
başladı. Efendimiz (s.a.s.) bir müddet ashâbına inen âyetleri okudu. Onların,
“Bize, biraz da kıssa anlatsanız” demeleri üzerine “Biz sana vahyettiğimiz
bu Kur’an ile kıssaların en güzelini anlatıyoruz” (Yûsuf 12/3) diye
başlayan Yûsuf (a.s.)’ın kıssası nâzil oldu. Yine Peygamberimiz onlara bir müddet
Kur’ân-ı Kerîm’i okuyunca, bu sefer de: “Bize bazı şeyler anlatsanız” demeleri
üzerine: “Allah, sözün en güzeli olan Kur’an’ı, âyetleri birbiriyle
âhenkdâr, uyumlu, tıklım büklüm hakîkat dolu bir kitâb hâlinde indirdi”
(Zümer 39/23) âyeti nâzil oldu. (Hâkim, el-Müstedrek, III, 345).
Başka
bir rivayete göre de yahudiler Mekke müşriklerine akıl vererek “Muhammed’e
sorun bakalım bilecek mi: İsrâiloğulları Mısır’a ne sebeple gidip oraya
yerleşmişlerdi?” dediler. Mekke müşrikleri gelip Allah Resûlü (s.a.s.)’e bunu
sorduklarında, cevap olarak Yûsuf sûresi nâzil olmuştur. (Âlûsî, Rûhu’l-me‘ânî,
XII, 170) Nitekim “Yûsuf ve kardeşlerinin yaşadıklarında, gerçeği arayanlar
ve sorup öğrenmek isteyenler için nice dersler ve ibretler vardır” (Yûsuf
12/7) âyetindeki “soranlar” ifadesinde buna işaret edildiği görülmektedir.
Muhammed
b. İshâk’a göre sûrenin iniş sebebi, kavmi tarafından zulme uğramış olan
Resûlullah (s.a.s.)’i teselli etmektir. Çünkü müşriklerin baskı, eziyet ve
işkenceleri karşısında Resûl-i Ekrem (s.a.s.) ve ashâbı zor durumda
kalmışlardı. Bu zor durumdan bir çıkış yolu arıyorlardı. İşte böyle çile ve
meşakkatlerin zirveye tırmandığı bir zamanda bu sûrenin inmesi, müslümanlar
için mühim bir teselli ve ferahlama vesilesi olmuştur. Zira bu sûrede tafsilatlı
olarak kıssası anlatılan Yûsuf (a.s.) da Filistin’de kardeşleri tarafından
bazı kötülüklere mâruz kalmış; fakat sonunda Mısır’ın devlet idâresinde söz
sahibi olmuş, kendisine düşmanlık eden kardeşlerine de her bakımdan yardımcı
olmuştu. (Elmalılı, Hak Dini, IV, 2841) Dolayısıyla Yûsuf (a.s.)’ın
kıssası Peygamber Efendimiz ve ashâbına, sabrettikleri takdirde Hz. Yûsuf'a
verilmiş olan mükâfatın bir benzerinin verileceğini ve Kureyşliler’in neticede
mağlup olup kendilerine boyun eğeceğini müjdelemektedir. Gerçekten de Allah
Resûlü (s.a.s.), müşriklerin baskısı karşısında Medine’ye hicret etmiş, sekiz
sene sonra Mekke’yi fethetmiş ve Kureyşliler ona boyun eğmiştir. İşin câlib-i
dikkat yanı, Efendimiz (s.a.s.) Kureyşliler’e, Hz. Yûsuf’un Mısır’da kardeşlerine
söylediği sözün aynısını söyleyerek: “Bugün sizi perişan etmek yok,
Allah sizi bağışlasın! O, merhametlilerin en merhametlisidir. (bk.
Yûsuf 12/92)Gidiniz hepiniz serbestsiniz!” buyurmuştur.
(Vâkıdî, el-Meğâzî, II, 835; İbn Sa’d, et-Tabakât, II, 142-143)
Konusu
Sûrenin
ilk üç âyetinde gerçekleri açıklayan ve apaçık bir kitap olan Kur’ân-ı Kerîm’in
âyetlerine, mânaları üzerinde aklımızı çalıştırıp anlayabilmemiz için Kur’an’ın
Arapça olarak indirildiğine ve bu sûrede kıssaların en güzelinin anlatılacağına
dikkat çekildikten sonra, 4. âyetten başlayarak 101. âyete kadar Yûsuf
(a.s.)’ın kıssası anlatılır. Sûre, kıssadan alınması gereken ders, ibret ve
öğütlerle nihâyete erer.
28: Evin efendisi gömleğin arkadan yırtılmış olduğunu görünce hanımına şunları söyledi: “Anlaşılan, bu da sizin tuzaklarınızdan biri. Doğrusu siz kadınların tuzağı pek yaman olur.”
29: Yûsuf’a da: “Yûsuf! Sen bu olaydan kimseye bahsetme!” tavsiyesinde bulundu. Tekrar eşine dönüp: “Ey kadın sen de günahın için af dile. Çünkü sen gerçekten büyük bir hata yapmışsın” dedi.
TEFSİR:
Gerçeği
anlayan Aziz, hadisenin toplum içinde yayılmaması için, Yûsuf’a bu işi
gizlemesini, bundan kimseye bahsetmemesini söyler; hanımına da, günahı için
bağışlanma dilemesini öğütler.
Âyet-i
kerîmede, Aziz’in diliyle de olsa, kadınların hilelerinin büyüklüğüne dikkat
çekilir. Gerçekten de, erkeklerin gönüllerine nüfûz edip onları esir almakta
kadınların hile ve tuzaklarının fevkalade tesirli olduğu bir gerçektir. Nitekim
âlimlerden birinin şöyle dediği nakledilir:
Ben
şeytandan korkmadığım kadar kadınlardan korkarım. Çünkü Allah Teâlâ şeytan
hakkında: “Bilin ki, şeytanın
hîlesi cidden zayıftır”
(Nisâ 4/76) buyururken, kadınların hilesi hakkında: “Doğrusu siz kadınların
tuzağı pek yaman olur” (Yûsuf 12/28) buyurmuştur.
Aziz bir taraftan Yûsuf’a, diğer taraftan da
hanımına öğüt vererek olup bitenlerin gizli kalması için gayret gösterdiyse de,
olayın insanların diline düşmesini engelleyemedi:
Felemmâ raâ kamîsahu kudde min duburin kâle innehu min keydikun(ne)(s) inne keydekunne ‘azîm(un)
1.
Ömer Çelik Meali
Evin efendisi gömleğin arkadan yırtılmış olduğunu görünce hanımına şunları söyledi: “Anlaşılan, bu da sizin tuzaklarınızdan biri. Doğrusu siz kadınların tuzağı pek yaman olur.”
2.
Diyanet Vakfı Meali
(Kocası, Yusuf'un gömleğinin) arkadan yırtılmış olduğunu görünce, (kadına): «Şüphesiz, dedi; bu, sizin tuzağınızdır. Sizin tuzağınız gerçekten büyüktür.»
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
28,29. Kocası gömleğin arkadan yırtılmış olduğunu görünce, karısına hitaben "Doğrusu bu sizin hilenizdir, siz kadınların fendi büyüktür" dedi. Yusuf'a dönerek: "Yusuf! Sen bundan kimseye bahsetme"; kadına dönerek: "Sen de günahının bağışlanmasını dile, çünkü suçlulardansın" dedi.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Kadının kocası Yûsuf’un gömleğinin arkadan yırtıldığını görünce, dedi ki: “Şüphesiz bu, siz kadınların tuzağıdır. Şüphesiz sizin tuzağınız çok büyüktür.”
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Ne zaman ki, gömleğin arkadan yırtılmış olduğunu gördü, o zaman dedi ki: "Bu iş, siz kadınların tuzağındandır. Gerçekten de sizin tuzağınız çok büyüktür".
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Vaktâ ki gömleğini gördü arkasından yırtılmış, anlaşıldı, dedi: o, siz kadınların keydinizden, her halde sizin keydiniz çok büyük
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Vaktaki (zevci, Yuusufun gömleğinin) arkadan yırtılmış olduğunu gördü, «Şübhesiz ki bu, sizin (siz kadınların) fendinizdendir. Çünkü sizin fendiniz büyükdür» dedi.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Bunun üzerine (onun beyi, Yûsuf'un) gömleğinin arkadan yırtılmış olduğunu görünce (kadına): “Doğrusu bu sizin tuzağınızdandır. Gerçekten sizin tuzağınız büyüktür!” dedi.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Hanımın kocası, Yûsuf'un gömleğinin arkadan yırtıldığını görünce: “- (Ey hanım) bu söylediğin sözler, sizin hilenizdendir. Gerçekten siz kadınların hilesi, çok büyüktür.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Vaktâ ki (kadının kocası) gömleğinin arka tarafından parçalanmış olduğunu gördü, dedi ki: «Şüphesiz bu (ey kadın!) sizin hilenizdendir. Şüphe yok ki, sizin hileniz pek büyüktür.»
11.
Ümit Şimşek Meali
Yusuf'un gömleğini arkadan yırtılmış görünce, kocası “Anlaşılan bu sizin tuzaklarınızdan biri,” dedi. “Siz kadınların tuzağı ise pek yaman olur.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
So when he saw his shirt,- that it was torn at the back,- (her husband) said: "Behold! It is a snare of you women! truly, mighty is your snare!
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Yusuf Sûresi 28. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
