Sād
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 1. âyettekiصٓ (Sād) harfinden alır. Hem
Mushaf tertîbine göre hem de iniş sırasına göre 38. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz sekizinci, iniş sırasına göre de otuz sekizinci sûredir. Kamer sûresinden sonra, A‘râf sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Kur’ân-ı
Kerîm’in hak kitap, Hz. Muhammed (s.a.s.)’in de gerçek peygamber olduğu ve
bunların getirdiği tâlimatların Allah’ın buyrukları olduğu beyân edilir.
Resûlullah (s.a.s.)’e karşı gelen müşrikler uyarılır. Ne yaparsa yapsınlar
Kur’ân-ı Kerîm ve Peygamber karşısında mutlaka hezimete uğrayacakları
hatırlatılır. Geçmiş kavimlerin durumu kısa bir anlatımla buna misal verilir.
Neticede kâfirler mağlup olacak, müslümanlar ise devlet ve saltanata
erişeceklerdir. Bu sebeple Hz. Dâvûd ve Hz. Süleyman kıssalarıyla Peygamberimiz
ve müslümanların, elde edecekleri maddi imkânları İslâm’ın bekâsı yolunda nasıl
kullanacakları öğretilir. Hz. Eyyûb kıssasıyla, kulun Rabbine tevekkül edip O’ndan
yardım dilerken, işin kendine düşen kısmını aksatmadan yerine getirmesi
önerilir. Kıpırdamayacak derecede hasta haliyle: “Ayağını yere vur!” emrine
muhatap olması bunu gösterir. Böylece “Gayret kuldan, tevfik Allah’tan”
düstûruna işaret edilir. Peygamberlere iman ve itaat edenlerin güzel
akıbetlerinden, onlara iman etmeyenlerin de feci sonlarından, sonradan gelenler
için birer ibret tablosu arz edilir. İnsanlar, şeytanın düşmanlığına karşı
ciddiyetle uyarıldıktan sonra, sûrenin başında olduğu gibi sonunda da Kur’an’ın
önemine tekrar yer verilir.
36: Bunun üzerine biz de rüzgârı onun hizmetine verdik. Rüzgâr onun emriyle istediği yere tatlı tatlı eserdi.
37: Binalar kuran, dalgıçlık yapan şeytanları da emrine boyun eğdirdik.
38: Ayrıca demir zincirlerle birbirlerine bağlanmış daha nice yaratıkları da…
39: Şöyle buyurduk: “Bu nimetler, sana bizim armağanımızdır. İstersen sen de bundan başkalarına verebilirsin, istersen elinde tutarsın; her iki durumda da sana hesap sorulmayacak!”
40: Doğrusu, onun yanımızda bir yakınlığı, değeri ve güzel bir geleceği vardır.
TEFSİR:
Allah
Teâlâ, Süleymân (a.s.)’ın duasını kabul etti. Mülk ve saltanatını geri verdi.
Rüzgârı emrine boyun eğdirdi. O’nun emriyle, istediği yere tatlı tatlı akıp
giderdi. Güçlü kuvvetli şeytanları emrine âmâde kıldı. Onlardan bir kısmı büyük
binâlar, mâbedler, saraylar, havuz gibi çanaklar, inşâ ediyorlardı. (bk. Sebe’
34/13) Bir kısmı da dalgıçlık yapıp denizlerden inci, mercan ve daha başka
mücevherler ve nimetler çıkarıp getiriyorlardı.
Âyet-i
kerîmedeki; “demir zincirlerle birbirlerine bağlanmış başka nice yaratıklar”
(Sād 38/38)ifadesine iki farklı mâna verilir:
›Bunlar Süleymân (a.s.)’ın elinde bulunan köle ve esirlerdir. Hz.
Süleymân, köle ve esirleri iş yapmaları ve kaçmamaları için bağlatmıştır.
›Bazı cinler, Hz. Süleymân’ın emrine karşı gelmişlerdi. Bu yüzden
çalışmaları ve cezalandırılmaları için zincire vurulmuşlardı. Çoğunluk bu
görüşü kabul eder.
Hz.
Süleymân’a böyle bir kudret ve ihtişam veren Allah Teâlâ, O’na geniş bir
tasarruf salâhiyeti de vermişti. İhsan ettiği bu nimetleri istediği gibi
kullanmasına; dilediğine vermesine, dilediğini engellemesine müsaade etmişti.
Ne yaparsa yapsın hesap sorulmayacaktı.
Resûlullah
(s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Cinlerden
bir ifrit, dün akşam, namazımı bozdurmak için üzerime atıldı. Allah bana imkân
verdi de onu kıskıvrak yakaladım. Hattâ sabah olunca hepiniz göresiniz diye onu
mescidin direklerinden birine bağlamayı arzu ettim. Ancak, kardeşim Süleymân’ın
şu sözünü hatırladım: «Rabbim beni bağışla ve bana, benden sonra hiç kimseye
nasip olmayacak bir mülk ve saltanat ihsan eyle!»(Sād 38/35)
Allah da ifriti hor ve hakîr olarak geri çevirdi.” (Buhârî,
Salât 75; Enbiyâ 40; Müslim, Mesâcid 39/541)
Hz.
Süleymân, kendisine lütfedilen bu kadar büyük bir zenginlik ve saltanata
rağmen, dâimâ huşû, tevâzû ve vecd içinde bir kulluk hayâtı yaşayıp kalbini
dünyadan müstağnî kılmayı bilmiştir. Nitekim O’nun bu faziletini beyân için:
“Süleymân
(a.s.) kendisine bahşedilen mülke rağmen Allah’a duyduğu huşû sebebiyle,
ölünceye kadar başını semâya kaldırmamıştır” buyrulur. (İbn Ebî Şeybe, Mûsânnef,
VIII, 118)
Bunun
gibi, tam bir teslimiyet ve samimiyet içerisinde Allah’a yönelip dünya
hayatının tabiatından kaynaklanan hastalık, ölüm, kıtlık, sel, yangın gibi
belâlara sabretmenin canlı bir misâlini vermek üzere buyruluyor ki:
Binalar kuran, dalgıçlık yapan şeytanları da emrine boyun eğdirdik.
2.
Diyanet Vakfı Meali
36, 37, 38. Bunun üzerine biz de, istediği yere onun emriyle kolayca giden rüzgârı, bina kuran ve dalgıçlık yapan şeytanları, demir halkalarla bağlı diğer yaratıkları onun emrine verdik.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
36,37,38. Bunun üzerine Biz de, istediği yere onun buyruğu ile kolayca giden rüzgarı, bina kuran ve dalgıçlık yapan şeytanları, demir halkalarla bağlı diğerlerini onun buyruğu altına verdik.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
37,38. Bina ustası olan ve dalgıçlık yapan her bir şeytanı, bukağılara bağlı olarak diğerlerini de, onun emrine verdik.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Dalgıç ve yapı ustası şeytanları da.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Şeytanları da: bütün benna' ve gavvas
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Şeytanları (onlardan) her bina ustasını, her dalgıcı,
8.
Hayrat Neşriyat Meali
37,38. Her binâ yapan ve dalgıçlık eden şeytanları (cinleri) de ve (zarar vermemeleri için) zincirlerle birbirlerine bağlı olan diğerlerini de (ona boyun eğdirdik).
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Şeytanları da onun emrine bağlı kıldık. O şeytanlardan kimi bina ustası, kimi de dalgıçtı.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Şeytanları da, herbir bina yapıcı ve dalgıç olanı da (musahhar kıldık).
11.
Ümit Şimşek Meali
Binalar kuran ve dalgıçlık yapan şeytanları,
12.
Yusuf Ali (English) Meali
As also the evil ones, (including) every kind of builder and diver,-
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sâd Sûresi 37. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
