Sād
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 1. âyettekiصٓ (Sād) harfinden alır. Hem
Mushaf tertîbine göre hem de iniş sırasına göre 38. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz sekizinci, iniş sırasına göre de otuz sekizinci sûredir. Kamer sûresinden sonra, A‘râf sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Kur’ân-ı
Kerîm’in hak kitap, Hz. Muhammed (s.a.s.)’in de gerçek peygamber olduğu ve
bunların getirdiği tâlimatların Allah’ın buyrukları olduğu beyân edilir.
Resûlullah (s.a.s.)’e karşı gelen müşrikler uyarılır. Ne yaparsa yapsınlar
Kur’ân-ı Kerîm ve Peygamber karşısında mutlaka hezimete uğrayacakları
hatırlatılır. Geçmiş kavimlerin durumu kısa bir anlatımla buna misal verilir.
Neticede kâfirler mağlup olacak, müslümanlar ise devlet ve saltanata
erişeceklerdir. Bu sebeple Hz. Dâvûd ve Hz. Süleyman kıssalarıyla Peygamberimiz
ve müslümanların, elde edecekleri maddi imkânları İslâm’ın bekâsı yolunda nasıl
kullanacakları öğretilir. Hz. Eyyûb kıssasıyla, kulun Rabbine tevekkül edip O’ndan
yardım dilerken, işin kendine düşen kısmını aksatmadan yerine getirmesi
önerilir. Kıpırdamayacak derecede hasta haliyle: “Ayağını yere vur!” emrine
muhatap olması bunu gösterir. Böylece “Gayret kuldan, tevfik Allah’tan”
düstûruna işaret edilir. Peygamberlere iman ve itaat edenlerin güzel
akıbetlerinden, onlara iman etmeyenlerin de feci sonlarından, sonradan gelenler
için birer ibret tablosu arz edilir. İnsanlar, şeytanın düşmanlığına karşı
ciddiyetle uyarıldıktan sonra, sûrenin başında olduğu gibi sonunda da Kur’an’ın
önemine tekrar yer verilir.
30: Biz, Dâvûd’a Süleyman’ı lutfettik. O ne güzel bir kuldu. Gerçekten o, tam bir teslimiyet ve samimiyetle sürekli Allah’a yönelir dururdu.
31: Bir ikindi vakti ona, tek ayağını tırnağı üzere kaldırıp diğer üç ayağı üzerinde duran ve süratli koşan safkan atlar arz edilmişti.
32: Süleyman: “Benim bu atlara ve güzel şeylere olan sevgim, ancak bana Rabbimi hatırlattıkları ve O’nun adını yaymaya hizmet ettikleri içindir” dedi. Ve atlar koşup, tozdan perdelerin arkasında görünmez oluncaya kadar onları hayranlıkla seyretti.
33: Ardından, “Onları bana geri getirin” diye emretti. Atlar gelince, onların bacaklarını ve boyunlarını sıvazlamaya başladı.
TEFSİR:
Hz.
Süleyman, kendisine hem dünya hem âhiret, hem madde hem de mâna sultanlığı
verilmiş bir peygamberdi. Savaşlarda ve başka hizmetlerde kulanılmak üzere at
besletir; idman yaptırılması için onların koşturulmasını emrederdi. Bazan
kendisi de buna nezaret ederdi. Bir seferinde yine bir ikindi vakti onların
bakım ve idmanlarına nezaret etmiş ve “Ben bunları nefsim için değil, Allah’ı
zikretme, O’nun zikredilmesini sağlama ve dinini güçlendirme bakımından
seviyorum” demişti. Atlara sevgisi ve onlarla meşguliyeti, namazını veya
virdini aksatmasına sebep olmamıştı. Nihâyet o atlar, koşup toz perdelerinin
arkasına gizlendiler. Veya güneş battı, görünmez oldular. Yahut ahırlara
çekildiler. Süleyman (a.s.), atların getirilmesini emretti ve onların
bacaklarını, boyunlarını sıvazlamaya başladı. Okşadı, tımarlarına îtinâ
gösterdi.
Âyet-i kerîme, atların duruştaki ve gidişteki
güzellikleriyle ilâhî bir kudret tecellîsini sergilediklerine ve insana
doyumsuz bir haz verdiklerine işaret eder. Yine atlar târih boyunca
cengâverlerin kahramanlık, zafer ve fetih müjdecisi olmuşlardır. Cenâb-ı
Hakk’ın Kur’ân-ı Kerîm’de Allah yolunda koştukça koşan, tırnaklarından
kıvılcımlar saçan, sabahleyin düşman saflarına dalan atlara yemin etmesi,
onların kıymetini haber veren en ulvî beyânlardır. (bk. Âdiyât 100/1-3)
Resûlullah
(s.a.s.) şöyle buyurur:
“Kıyâmet
gününe kadar atların alınlarına hayır, yâni ecir ve ganimet düğümlenmiştir.” (Buhârî,
Cihâd 43; Müslim, İmâre 96-99)
“Kim
Allah’a gerçekten inanarak ve va’dine gönülden bağlanarak O’nun yolunda cihâd
etmek için at beslerse, o atın yediği, içtiği, gübresi ve bevli kıyâmet gününde
o kimsenin sevapları arasında olacaktır.” (Buhârî, Cihâd 45; Nesâî, Hayl
11)
Süleymân (a.s.), her ne kadar atları ve diğer dünya
malını Allah’ı zikir ve O’nun dinini yüceltmek için sevdiğini söylese de, bir
peygamber olarak dünyayı sevdiğini dile getirmesi Allah muhabbeti karşısında
bir zelle hususiyeti taşımış olmalıdır ki, Cenâb-ı Hak onu canıyla ve malıyla
imtihana tâbi tuttu. Bir anda bütün kudretini ve malını elinden aldı; hiçbir
şeyi kalmadı:
Ve vehebnâ lidâvûde suleymân(e)(c) ni’me-l’abd(u)(s) innehu evvâb(un)
1.
Ömer Çelik Meali
Biz, Dâvûd’a Süleyman’ı lutfettik. O ne güzel bir kuldu. Gerçekten o, tam bir teslimiyet ve samimiyetle sürekli Allah’a yönelir dururdu.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Biz Davud'a Süleyman'ı verdik. Süleyman ne güzel bir kuldu! Doğrusu o, daima Allah'a yönelirdi.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Davud'a Süleyman'ı bahşettik; o ne güzel bir kuldu! Doğrusu o daima Allah'a yönelirdi.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Dâvûd’a Süleyman’ı bağışladık. O ne güzel kuldu! Şüphesiz o, Allah’a çok yönelen bir kimse idi.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Bir de Davud'a Süleyman'ı bahşettik. Süleyman ne güzel kuldu. Çünkü o seslice tesbih edip Allah'a yönelirdi.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Bir de Davuda Süleymanı bahşettik, ne güzel kul, o cidden bir evvab
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Biz Dâvuda (oğlu) Süleymanı ihsan etdik. (Süleyman) ne güzel kuldu! Çünkü o, (tesbîhde, zikirde ve bütün vakıtlarında) dâima (Allaha) dönen (bir zât) di.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Bir de Dâvûd'a (oğlu) Süleymân'ı ihsân ettik. (O Süleymân) ne iyi kuldu! Hakikaten o, dâimâ (Allah'a) yönelen bir kimseydi!
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Bir de Davûd'a (oğlu) Süleyman'ı ihsan ettik. Süleyman ne güzel kuldu? Çünkü o, daima (Allah'ın rızasına ve ibadetine) rücû edendi.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve Davûd için Süleyman'ı bağışladık. Ne güzel kul! Şüphe yok ki, O (Hakk'a) dönücü idi.
11.
Ümit Şimşek Meali
Davud'a Biz Süleyman'ı bağışladık. Ne güzel bir kuldu o; doğrusu, Allah'a yönelmiş bir kimseydi.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
To David We gave Solomon (for a son),- How excellent in Our service! Ever did he turn (to Us)!
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sâd Sûresi 30. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Teğâbün sûresi Medine’de nâzil olmuştur. 18 âyettir. İsmini, 9. âyette geçen ve “aldanma, aldatma, kar-zarar” mânasına gelen اَلتَّغَابُنُ (teğâbün) k ...
Yâsîn sûresi, Mekke’de nâzil olmuştur. 83 âyettir. İsmini birinci âyette geçen يٰسٓ (Yâsîn) kelimesinden alır. Resmî sıralamada 36, iniş sırasına gör ...
