Sād
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 1. âyettekiصٓ (Sād) harfinden alır. Hem
Mushaf tertîbine göre hem de iniş sırasına göre 38. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz sekizinci, iniş sırasına göre de otuz sekizinci sûredir. Kamer sûresinden sonra, A‘râf sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Kur’ân-ı
Kerîm’in hak kitap, Hz. Muhammed (s.a.s.)’in de gerçek peygamber olduğu ve
bunların getirdiği tâlimatların Allah’ın buyrukları olduğu beyân edilir.
Resûlullah (s.a.s.)’e karşı gelen müşrikler uyarılır. Ne yaparsa yapsınlar
Kur’ân-ı Kerîm ve Peygamber karşısında mutlaka hezimete uğrayacakları
hatırlatılır. Geçmiş kavimlerin durumu kısa bir anlatımla buna misal verilir.
Neticede kâfirler mağlup olacak, müslümanlar ise devlet ve saltanata
erişeceklerdir. Bu sebeple Hz. Dâvûd ve Hz. Süleyman kıssalarıyla Peygamberimiz
ve müslümanların, elde edecekleri maddi imkânları İslâm’ın bekâsı yolunda nasıl
kullanacakları öğretilir. Hz. Eyyûb kıssasıyla, kulun Rabbine tevekkül edip O’ndan
yardım dilerken, işin kendine düşen kısmını aksatmadan yerine getirmesi
önerilir. Kıpırdamayacak derecede hasta haliyle: “Ayağını yere vur!” emrine
muhatap olması bunu gösterir. Böylece “Gayret kuldan, tevfik Allah’tan”
düstûruna işaret edilir. Peygamberlere iman ve itaat edenlerin güzel
akıbetlerinden, onlara iman etmeyenlerin de feci sonlarından, sonradan gelenler
için birer ibret tablosu arz edilir. İnsanlar, şeytanın düşmanlığına karşı
ciddiyetle uyarıldıktan sonra, sûrenin başında olduğu gibi sonunda da Kur’an’ın
önemine tekrar yer verilir.
9: Yoksa karşı konulamaz kudreti sahibi ve bütün nimetlerin bağışlayıcısı olan Rabbinin rahmet hazineleri onların mı yanında?
10: Veya göklerin, yerin ve bunlar arasındaki her şeyin mutlak mülkiyet ve hâkimiyeti onlara mı ait? Öyleyse sebep ve vasıtalarına sarılıp göklere yükselsinler de kâinatı oradan idâre etsinler, vahyi de istediklerine indirsinler!
11: Aslında onlar, peygambere karşı gelen çeşitli topluluklardan oluşmuş, şuracıkta bozguna uğratılacak bölük-pörçük döküntü bir gürûhtur.
TEFSİR:
Cenâb-ı
Hak, yanlış inançlarından caydırmak üzere müşrikleri köşeye sıkıştıran sualler
yöneltiyor:
✺Bütün rahmet
hazineleri mutlak güç ve kudret sahibi olan, yapmak istediği bir işe kimse
engel olamayan, istediğine istediği şeyi özgürce veren Allah’ın katındadır. O
bu rahmetinden dilediği kuluna peygamberlik lütfeder. Yoksa bu rahmet
hazinelerinin sahibi -hâşâ- Allah değil de o müşrikler mi ki, kimin peygamber
olup olmayacağına kendileri karar vermek istiyorlar? Allah’ın gönderdiği
peygamberi beğenmiyorlar?
✺Yahut
göklerin, yerin ve bunlar arasında bulunan tüm varlıkların mülkü, hâkimiyeti,
tasarruf ve idaresi -hâşâ- Allah’a değil de bunlara mı ait? Öyle bir şey yok.
Şâyet öyle bir durum varsa, hodri meydan, bulabildikleri tüm çârelere
başvursunlar, her türlü vasıtayı kullansınlar, kâinatın idâresini ele geçirmek
için çabalasınlar. Başarabilirlerse hem o muazzam mülkü diledikleri gibi idare
etsinler, hem de dilediklerini peygamber göndersinler!
Fakat
ne çare ki, bunların böyle şeyleri yapabilme güç ve kudretleri olmadığı gibi,
bu müşrikler birkaç döküntü bölükten oluşmuş derme çatma bir ordudan başka bir
şey değildirler. Yakında hezimete uğrayıp hakkın karşısında mağlup
olacaklardır. Bu âyetlerde yıllar sonra vuku bulacak mühim hâdiselere işaret
edilmektedir. Bedir savaşında yetmiş kadar liderleri öldürülen müşrik ordusu
hezimete uğradı. Hendek savaşında çeşitli kabilelerden oluşan müşrik ordusu,
Allah’ın gönderdiği görünmez güçlerle, soğuk ve fırtına ile bozulup geri döndü.
Âyetاَلْاَحْزَابُ (ahzâb) kelimesiyle âdetâ müşriklerin
Hendek’teki bozguna uğramalarına işaret eder gibidir. Mekke’nin fethi sırasında
müşrik ordularının hezimete uğramaları da yine bu gaybî haberler
cümlesindendir.
Verilen
bu gaybî haberlerin gerçekleşeceğinin işaretleri şöyle verilmektedir:
Aslında onlar, peygambere karşı gelen çeşitli topluluklardan oluşmuş, şuracıkta bozguna uğratılacak bölük-pörçük döküntü bir gürûhtur.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Onlar, çeşitli guruplardan oluşmuş bir ordudur; işte şurada bozguna uğratılacaklardır.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Onlar burada takım takım bozguna uğramış perişan bir ordudur.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Onlar, çeşitli gruplardan oluşmuş ve şuracıkta bozguna uğrayacak derme çatma bir ordudur.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Onlar burada çeşitli partilerden (gruplardan) bozguna uğramış bir ordudur.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Onlar burada Ahzab döküntüsünden (muhtelif partilerden) bozuk bir ordu
7.
Hasan Basri Çantay Meali
(Onlar) derme çatma partilerden (mürekkeb) öyle bir ordudur ki işte şurada hezimete uğratılmış (lar) dır.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
(Onlar, peygamberlerine karşı gelen) topluluklardan (oluşmuş), işte şurada(Mekke'de) bozguna uğratılmış (olacak) derme çatma bir ordudur.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Onlar, burada (yakında) mağlub edilecek muhtelif partilerden ibaret bozuk düzen bir ordudur.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Onlar burada muhtelif tâifelerden inhizama uğramış bir ordudur.
11.
Ümit Şimşek Meali
Nihayet onlar da çeşitli topluluklardan, şuracıkta bozguna uğrayacak bir ordu döküntüsüdür.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
But there - will be put to flight even a host of confederates.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sâd Sûresi 11. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Tahrîm sûresi Medine’de nâzil olmuştur. 12 âyettir. “Tahrîm”, “haram kılmak” demektir. Birinci âyette Resûlullah (s.a.s.)’in, bazı helâl gıdaları, geç ...
