Yûnus
sûresi Mekke’de inmiştir. 109 âyettir. İsmini, 98. âyette zikri geçen Yûnus
(a.s.)’dan almıştır. Mushaf tertibine göre 10, nüzûl sırasına göre 51. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada onuncu, iniş sırasına göre elli birinci sûredir. İsrâ sûresinden sonra, Hûd’dan önce Mekke’de, büyük bir ihtimalle hicretten iki yıl önce nâzil olmuştur. 40. âyetle 94-96. âyetlerin Medine’de nüzûlüne dair rivayetler de vardır.
Konusu
Sûre ağırlıklı olarak itikâdî mevzuları ele
alır. Kâinattaki kudret ve azamet tecellilerine ibret nazarıyla bakarak tek
olan Allah’ı tanımanın, O’na inanıp kulluk etmenin, şirki ve putperestliği terk
etmenin ehemmiyetini; bu sebeple ilâhî tâlimatları insanlığa ulaştırmakla
vazifeli olan Peygamberlerin davetine kulak vermenin lüzûmunu beyân eder.
Peygamber’in davetine icâbet edenlerle etmeyenlerin âhirette karşılaşacakları
iyi veya kötü âkıbeti haber verir. Hâsılı sûre tevhid, nübüvvet ve âhiret
ekseninde döner durur. Hz. Nûh, Hz. Mûsâ-Hz. Hârûn ve Hz. Yûnus kıssalarına
kısaca temasla da vereceği mesajları misâllendirerek pekiştirir.
54: Dünyada zulmeden her insan, şâyet yeryüzünde ne var ne yok bütünüyle kendisinin olsa, canını azaptan kurtarmak için hepsini kesinlikle fedâ eder. O gün azabı görünce korkudan dilleri tutulur ve için için büyük bir pişmanlık duyarlar. O gün insanların arasında tam bir adâletle hükmedilir ve kimseye en küçük bir haksızlık yapılmaz.
TEFSİR:
Kıyâmet
öylesine dehşetli bir gün, cehennem azabı öylesine dehşetli bir azap ki, onunla
karşılaşan herkes, eğer dünyada Allah’a şirk koşarak veya O’nu hiç tanımayarakzulüm, günah ve haksızlıklarla dolu bir hayat sürmüşse, korkudan dili
tutulacak, son derece pişman olacak, içinde sakladığı pişmanlığı dışa vuracak
veya şaşkınlığından bocalayıp pişmanlığını ifadeye mecâli kalmayacaktır.
Duydukları korku, hayret ve dehşetle sarsılacak; şâyet dünyadaki her şey
kendilerinin olsa, içinden en küçük bir şey ayırmaksızın, o büyük azaptan
kurtulmak için fedâ etmek isteyeceklerdir. Fakat ne duydukları pişmanlık ne de
her şeyi fedâ etme istekleri bir fayda sağlayacaktır. Aralarında adâletle
hükmedilecek, hak ettikleri cezaları verilecek, kimseye en küçük bir haksızlık
yapılmayacaktır.
Resûl-i
Ekrem (s.a.s.), kıyâmet günü canlarını azaptan kurtarmak için inkârcıların
içine düştükleri perişan hâli şöyle haber verir:
“Allah
Teâlâ kıyâmet günü cehennemde azabı en hafif olan birine: “Yeryüzünün bütün
serveti senin olsa, şu azaptan kurtulmak için hepsini fedâ eder miydin?» diye
soracak; o da: «Evet, fedâ ederdim» diyecek. Bunun üzerine Allah Teâlâ: «Fakat
sen daha Âdem’in sulbündeyken, senden bundan daha azını istemiş, benden
başkasını bana şirk koşma da seni cehenneme sokmayayım, demiştim; ama sen
bundan kaçındın ve benden başkasına ilâh diye tapındın» buyuracak.” (Buhâri,
Enbiyâ 1; Müslim, Kıyâmet 51-53)
Bir
başka rivayete göre kıyâmet günü inkârcıya: “Yeryüzünü dolduracak kadar
altının olsaydı, şu azaptan kurtulmak için hepsini fedâ eder miydin?” diye
sorulacak; o da: “Evet, fedâ ederdim” diyecek. Bunun üzerine ona: “Yalan
söylüyorsun, dünyadayken senden çok daha azı istenmişti” denecek. (Buhârî,
Rikâk 49; Müslim, Kıyâmet 52-53)
Öyleyse insan, dünyadayken en mühim gündem maddesi
olarak âhireti ön planda tutmalı, öncelikle kendini cehennemden koruyacak
işlere önem vermelidir. Daha kolay ve az miktarda infaklarla kendini ebedi
azaptan koruma fırsatını iyi değerlendirmeli; bunu yaparken de kendinin değil
bizzat Rabbinin mülkünden tasarrufta bulunduğunu da asla aklından
çıkarmamalıdır. Zira:
Dünyada zulmeden her insan, şâyet yeryüzünde ne var ne yok bütünüyle kendisinin olsa, canını azaptan kurtarmak için hepsini kesinlikle fedâ eder. O gün azabı görünce korkudan dilleri tutulur ve için için büyük bir pişmanlık duyarlar. O gün insanların arasında tam bir adâletle hükmedilir ve kimseye en küçük bir haksızlık yapılmaz.
2.
Diyanet Vakfı Meali
(O zaman) zulmeden herkes yeryüzündeki bütün servete sahip olsa (azaptan kurtulmak için) elbette onu feda eder. Ve azabı gördükleri zaman için için yanarlar. Aralarında adaletle hükmolunur ve onlara zulmedilmez.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Haksızlık etmiş olan her kişi, yeryüzünde olan her şeye sahip olsa, onu azabın fidyesi olarak verirdi. Azabı görünce pişmanlık gösterdiler. Haksızlığa uğratılmadan aralarında adaletle hükmolunmuştur.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
(O gün) zulmetmiş olan herkes, eğer yeryüzündeki her şeye sahip olsa, kendini kurtarmak için onu fidye verir. Azabı gördüklerinde, için için derin bir pişmanlık duyarlar. Onlara zulmedilmeksizin aralarında adaletle hükmedilir.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Zulüm yapmış olan herkes, azabı görünce yeryüzündeki her şeyin sahibi olsa da, (o azaptan kurtulmak için) hepsini feda ederdi. Ve içten içe pişmanlık duyardı. Fakat aralarında adaletle hüküm verilir ve hiçbirine zulüm yapılmaz.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Zulmetmiş olan her nefis bütün Arzdakine malik olsa idi, azâbı gördükleri vakıt hepsi içten içe nedamet ederek kendini kurtarmak için onu fedâ ederdi, fakat beyinlerinde kaza, adalet ile imza edilmiştir, hiç birine zulmedilmez
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Zulmeden herkes, eğer yerde bulunan (bütün) eşyâye mâlik olsaydı, (azâbdan kurtulmak için) onu behemehal feda ederdi. Onlar azabı görünce peşîmanlıklarını açıklarlar. (Ne çare ki) aralarında, kendilerine haksızlık yapılmaksızın, adaletle hüküm olunmuşdur.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Şübhesiz ki zulmeden (ve böylelikle cezâyı hak eden) her nefis yeryüzünde bulunan herşey, (kendisinin) olsaydı, (o azabdan kurtulmak için) onu kesinlikle fedâ ederdi. Ve azâbı gördüklerinde, için için pişmanlık duyarlar. Artık aralarında adâletle hüküm verilir ve onlar haksızlığa uğratılmazlar.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Küfre varmakla zulmeden her nefis, eğer bütün yeryüzündekine sahip olsaydı, azabı gördükleri vakit, hepsi pişmanlığı açığa vurarak kendini kurtarmak için onu mahakkak feda ederdi. Fakat kendilerine zulüm yapılmaksızın, aralarında adaletle (günahları kadar azabla) hüküm verilmesi takdir edilmiştir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Eğer zulmetmiş olan her şahıs için bütün yerde bulunanlar olsa idi elbette onları feda ederdi ve azabı gördükleri zaman için için nedâmette bulunmuş olurlar. Ve onların arasında adâletle hükmolunmuş olur ve onlar zulmolunmazlar.
11.
Ümit Şimşek Meali
Zulmetmiş olan herkes, o gün dünyada ne varsa fidye olarak vermek ister. Azabı gördüklerinde için için pişmanlık duyarlar. Sonra kimseye bir haksızlık yapılmadan, aralarında adaletle hükmedilir.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Every soul that hath sinned, if it possessed all that is on earth, would fain give it in ransom: They would declare (their) repentance when they see the penalty: but the judgment between them will be with justice, and no wrong will be done unto them.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Yunus Sûresi 54. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Saff Sûresi 1. Ayet: "Göklerde ne var, yerde ne varsa hepsi Allah’ı tesbih eder. O, kudreti dâimâ üstün gelen, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam ola ...
