Yûnus
sûresi Mekke’de inmiştir. 109 âyettir. İsmini, 98. âyette zikri geçen Yûnus
(a.s.)’dan almıştır. Mushaf tertibine göre 10, nüzûl sırasına göre 51. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada onuncu, iniş sırasına göre elli birinci sûredir. İsrâ sûresinden sonra, Hûd’dan önce Mekke’de, büyük bir ihtimalle hicretten iki yıl önce nâzil olmuştur. 40. âyetle 94-96. âyetlerin Medine’de nüzûlüne dair rivayetler de vardır.
Konusu
Sûre ağırlıklı olarak itikâdî mevzuları ele
alır. Kâinattaki kudret ve azamet tecellilerine ibret nazarıyla bakarak tek
olan Allah’ı tanımanın, O’na inanıp kulluk etmenin, şirki ve putperestliği terk
etmenin ehemmiyetini; bu sebeple ilâhî tâlimatları insanlığa ulaştırmakla
vazifeli olan Peygamberlerin davetine kulak vermenin lüzûmunu beyân eder.
Peygamber’in davetine icâbet edenlerle etmeyenlerin âhirette karşılaşacakları
iyi veya kötü âkıbeti haber verir. Hâsılı sûre tevhid, nübüvvet ve âhiret
ekseninde döner durur. Hz. Nûh, Hz. Mûsâ-Hz. Hârûn ve Hz. Yûnus kıssalarına
kısaca temasla da vereceği mesajları misâllendirerek pekiştirir.
104: Rasûlüm! Bütün insanlara şunu ilan et: “Ey insanlar! Eğer benim dînimden herhangi bir şüphe içindeyseniz, şunu bilin ki, ben sizin Allah’tan başka taptıklarınıza tapmam. Ben ancak sizin canınızı alacak olan Allah’a kulluk ederim. Çünkü bana, mü’minlerden olmam emredildi.”
105: Bana şunlar da emredildi: “Allah’ın birliğini tanıyarak yüzünü dosdoğru hak dine çevir; sakın müşriklerden olma!”
106: “Allah’ı bırakıp da sana hiçbir fayda ve zarar veremeyen şeylere yalvarıp yakarma. Böyle yaparsan, o takdirde, kesinlikle zâlimlerden olursun!”
107: Allah sana bir zarar dokunduracak olursa, onu yine Allah’tan başka giderecek yoktur. Eğer senin için bir hayır dilerse, O’nun lutf u keremini engelleyecek de yoktur. O, lutfunu kullarından dilediğine verir. O, çok bağışlayıcıdır, engin merhamet sahibidir.
TEFSİR:
Dinin
esası, bütün sahte tanrıları bir tarafa bırakarak yalnızca Allah’a inanmak ve
sadece O’na kulluk yapmaktır. Çünkü ibâdete layık tek varlık, istediği gibi
yaratan ve öldüren, birini öldürmeyi dileyince iradesine kimse engel olamayan
Allah Teâlâ’dır. Bir başkasının böyle bir hak ve yetkisi yoktur. O halde O’nu
bir tanımalı, yalnızca O’na yönelmeli, açık ve gizli her türlü şirkten uzak
durmalı, hiçbir fayda ve zarar veremeyen putlara yalvarmayı terk etmelidir.
Çünkü şirk koşmak en büyük zulümdür ve şirk günahını işleyen de en büyük
zalimdir. Zira yapılabilecek en büyük haksızlık, zat, sıfat ve fiillerinde tek
olan Allah’ın ortağı olduğunu kabul etmektir. Böyle şey olamaz; böyle bir inanç
asla doğru kabul edilemez. Çünkü putlar hiçbir fayda ve zarara güç
yetirmedikleri gibi, fayda ve zararın hepsine güç yetiren sadece Allah’tır.
İnsanın başına gelen zararı Allah’tan başka kimse kaldıramaz. Allah’ın ihsan
edeceği bir iyiliğe de kimse mâni olamaz. O istediğini yapmaya kadirdir. Öyle
ise aciz şeylere değil, varlıkları istediği gibi yaratan, idâre eden, hayat
veren, öldüren, bağışlayan, merhamet eden Allah’a kulluk etmek gerekir.
Bana şunlar da emredildi: “Allah’ın birliğini tanıyarak yüzünü dosdoğru hak dine çevir; sakın müşriklerden olma!”
2.
Diyanet Vakfı Meali
«Ve (bana) hanîf (Allah’ın birliğini tanıyıcı) olarak yüzünü dine çevir; sakın müşriklerden olma, diye (emredildi).»
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
105,106. (Muhammed'e) "Yüzünü, doğruya yönelmiş olarak dine çevir, sakın ortak koşanlardan olma; sana fayda da zarar da veremeyecek, Allah'tan başkasına yalvarma; öyle yaparsan şüphesiz, zalimlerden olursun" denildi.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
105,106. Yine bana şöyle emredildi: “Hakka yönelen bir kimse olarak yüzünü dîne çevir. Sakın Allah’a ortak koşanlardan olma. Allah’ı bırakıp da sana ne fayda ve ne de zarar verebilecek olan şeylere yalvarma. Eğer böyle yaparsan, şüphesiz ki sen zâlimlerden olursun.”
“Ve (ben): 'Hakka yönelmiş olarak yüzünü (hak) dîne doğrult! Ve sakın müşriklerden olma!' (diye emrolundum).”
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Bir de, yüzünü tevhid dinine döndür ve sakın müşriklerden olma.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
«Ve yüzünü İslâmiyet'te sabit olarak dine doğrult ve müşriklerden olma.»
11.
Ümit Şimşek Meali
Bana şunlar da emredildi: Allah'ı bir tanıyarak yüzünü dosdoğru hak dine çevir; sakın müşriklerden olma.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
"And further (thus): ´set thy face towards religion with true piety, and never in any wise be of the Unbelievers;
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Yunus Sûresi 105. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
