Yûnus
sûresi Mekke’de inmiştir. 109 âyettir. İsmini, 98. âyette zikri geçen Yûnus
(a.s.)’dan almıştır. Mushaf tertibine göre 10, nüzûl sırasına göre 51. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada onuncu, iniş sırasına göre elli birinci sûredir. İsrâ sûresinden sonra, Hûd’dan önce Mekke’de, büyük bir ihtimalle hicretten iki yıl önce nâzil olmuştur. 40. âyetle 94-96. âyetlerin Medine’de nüzûlüne dair rivayetler de vardır.
Konusu
Sûre ağırlıklı olarak itikâdî mevzuları ele
alır. Kâinattaki kudret ve azamet tecellilerine ibret nazarıyla bakarak tek
olan Allah’ı tanımanın, O’na inanıp kulluk etmenin, şirki ve putperestliği terk
etmenin ehemmiyetini; bu sebeple ilâhî tâlimatları insanlığa ulaştırmakla
vazifeli olan Peygamberlerin davetine kulak vermenin lüzûmunu beyân eder.
Peygamber’in davetine icâbet edenlerle etmeyenlerin âhirette karşılaşacakları
iyi veya kötü âkıbeti haber verir. Hâsılı sûre tevhid, nübüvvet ve âhiret
ekseninde döner durur. Hz. Nûh, Hz. Mûsâ-Hz. Hârûn ve Hz. Yûnus kıssalarına
kısaca temasla da vereceği mesajları misâllendirerek pekiştirir.
48: Kâfirler: “Eğer doğru söylüyorsanız, peki bu va‘dedilen azap veya kıyâmet ne zaman gerçekleşecek?” diyorlar.
49: Onlara şöyle de: “Allah dilemedikçe, ben kendime ne bir zarar verebilir, ne de bir fayda sağlayabilirim. Her ümmet için belirlenmiş bir süre vardır. Bu sürenin sonu geldiği zaman artık onu ne bir an geciktirebilirler, ne de bir an öne alabilirler.”
TEFSİR:
Mekke
kâfirleri, o derece inkâra saplanmışlar ve bunda o kadar ileri gitmişlerdi ki,
kıyâmetin çabucak kopmasını ve va‘dedilen azabın hemen başlarına çökmesini
istemişlerdi. Peygamberlerini yalanlayan diğer ümmetlerin halleri de bundan
farksızdı. Allah Teâlâ, bu tür taleplere karşı Peygamberimiz (s.a.s.)’e
vereceği cevabı öğretmektedir: “Her şey Allah’ın dilemesine bağlıdır. Ben
kendiliğimden ne kendim ne de başkası adına bir fayda veya zarar sağlayabilecek
bir yetkiye sahip değilim. Ancak Allah dilerse olur. Durum böyle olunca, sizin
acele istediğiniz azabı getirmeye benim gücüm yetmez. Bunu benden istemenizin
de bir anlamı yoktur. Ancak şu bir gerçek ki, Allah her ümmetin, her toplumun
helaki için belirli bir süre tayin etmiştir. O süre tamamlanıp ecelleri
geldiğinde, bir an öne veya geriye alınmaksızın mutlaka helak edilirler.”
Şâir
Şeyyâd Hamza, bir an önce vazifesini yapmak maksadıyla insanların başında
bekleyip duran “ecel”in hâlini ne güzel canlandırır:
“Ecel
tutmuş elinde bir ulu câm
Ki
ol câmın içi dolu ser-encâm.”
“Hayat
müddetinin sona erdiği an demek olan ecel, eline büyük bir kadeh almış ilâhî
program gereğince bu fânî âlemi terk etme sırası gelenleri bekliyor. Onun
elindeki kadeh, fânîlerin alın yazılarıyla doludur. Ölümün yeri ve zamanı kadar
şekilleri ve sebepleri de sayısız denilecek kadar çoktur.”
“Ne
arslanları yâturmuş bu sâkî
Ne
ejderhâlar olmuştur anâ râm.”
“Ecel
denilen o sâkî, elindeki kadehi Allah Teâlâ’nın emir ve iradesiyle kullandığı
için, onda öyle bir kuvvet var ki, vakti dolan fânî, dünyanın en muhteşem bir
hükümdârı veya en kuvvetli bir pehlivanı da olsa, en can yakıcı ve zâlim bir
canavarı da olsa, bu kadehten nasibi olan bir yudumu aldı mı derhal boyun eğer,
yani ruhunu asıl sahibi olan Allah’a teslim eder.” (İ. Hilmi Soykut, Unutulmaz
Mısralar, İstanbul, 1968, s. 75)
Dolayısıyla
Allah’ın azabı, ölüm veya kıyamet öyle güle oynaya beklenecek bir şey değildir:
Kâfirler: “Eğer doğru söylüyorsanız, peki bu va‘dedilen azap veya kıyâmet ne zaman gerçekleşecek?” diyorlar.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Doğru iseniz bu vaad (azap) ne zamandır? diyorlar.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
"Bu iddiada samimi iseniz, bu azabın gerçekleşmesi ne zamandır? söyle" derler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
“Eğer doğru söyleyenler iseniz, (söyleyin) bu tehdit ne zaman (gerçekleşecek)?” diyorlar.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Onlar, "Eğer doğru söylüyorsanız bu vaad ne zaman yerine gelecek?" diyorlar.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ne zaman bu va'd? Sadıksanız diyorlar
7.
Hasan Basri Çantay Meali
«Eğer (İddianızda) doğrucu iseniz bu va'd (ve tehdîdin tehakkuku) ne zaman? (Söyleyin)» derler.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
“Eğer (iddiânızda) doğru kimseler iseniz, bu va'd (edilen azab) ne zaman?” diyorlar.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Kâfirler, alay yollu şöyle derler: “Eğer sadık kimselerseniz, bu azabın veya kıyametin vâdi ne zaman?”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve derler ki: «Eğer siz sâdık kimseler iseniz bu vaad ne zamandır?»
11.
Ümit Şimşek Meali
Bir de diyorlar ki: Doğru söylüyorsanız, bu vaad ne zaman gerçekleşecek?
12.
Yusuf Ali (English) Meali
They say: "When will this promise come to pass,- if ye speak the truth?"
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Yunus Sûresi 48. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
