Duhân
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 59 âyettir. İsmini, 10. âyette geçen ve “duman”
mânasına gelen اَلدُّخَانُ (duhân) kelimesinden
alır. Resmî tertîbe göre 44, iniş sırasına göre 64. sûredir.
Nuzül
Konusu
Allah
Teâlâ, hakla bâtılı, haramla helâli belirlemek ve insanları ebedî hüsranla
uyarmak üzere Kur’ân-ı Kerîm’i indirmiştir. Onun esas hedefi Allah’ın varlığı,
birliği ve sınırsız kudretini kalplere yerleştirerek onları sadece Allah’a
kulluğa çağırmaktır. Peygamberler bu davanın en büyük temsilcileridir. Bu
sebepledir ki Hz. Mûsâ’nın Firavun’la olan mücâdelesi örnek verilerek İslâm’ın
gâlibiyeti ve İslâm düşmanlarının mağlubiyeti müjdelenir. Son olarak
peygamberleri reddedenlerin cehennemdeki acı manzaraları, buna karşılık
peygamberlerin izinden gidenlerin nimet, huzur ve mutluluk dolu halleri
seyrettirilir.
35: “Bir kez öldük mü artık her şey bitmiştir; bir daha diriltilecek falan değiliz.”
36: “Eğer öldükten sonra dirileceğimiz iddiasında doğru ve samimi iseniz, haydi atalarımızı diriltin de görelim.”
37: Bunlar mı daha üstün ve daha güçlü yoksa Tübba‘ kavmi ile daha öncekiler mi? Biz onların hepsini helâk ettik; çünkü günahlara dalmış, kâfir olup çıkmışlardı.
38: Biz gökleri, yeri ve ikisi arasındakileri oyun ve eğlence olsun diye yaratmadık.
39: Biz onları gerçek bir sebep ve hikmete bağlı olarak yarattık. Ne var ki insanların çoğu bunu bilmez.
TEFSİR:
Öldükten
sonra dirilmeyi inkâr eden müşriklere biri tarihten, diğeri yaratılıştan olmak
üzere iki delil getirilerek bunun karşı gelinmez bir gerçek olduğu bildirilir:
Birincisi;
güç ve kuvvette örnek olan Tübba kavmi ve onlardan önceki Âd ve Semûd gibi
kavimleri, günahları sebebiyle nasıl helak oldularsa bu müşrikler de helak
edilecek ve dünyada ebedi kalmayacaklardır. “Tübba”; İranlıların Kisrâ’sı,
Bizanslıların Kayser’i, Mısırlıların Firavun’u gibi Yemen (Himyer)
hükümdarlarına verilen bir isimdir. M.Ö 115- M.S 300 yılları arasında Sebe’
ülkesinde hükümran olmuşlardır. Tübba ünvanını taşıyan son Himyer kralı
müslüman olmuş ve Resûlullah (s.a.s.) onun hakkında: “Tübba’ya sövmeyin;
çünkü o müslüman olmuştu” buyurmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, V,
340)
İkincisi;
Allah Teâlâ gökleri, yeri ve bunlar arasında bulunan bütün varlıkları oyun ve
eğlence için değil, büyük bir gaye ve eşsiz bir hikmet üzere yaratmıştır. Hakkı
ikâme etmek, Allah’ın birliğini ve O’na itaatin lüzûmunu göstermek ve hakkı
üstün tutmak için var etmiştir. Hakların tam olarak verilmesi ise âhirette
gerçekleşecektir. Eğer âhiret olmayıp, hayat sadece dünyadan ibaret olsa,
göklerin ve yerin yaratılmasının bir anlamı kalmaz. Nitekim âyet-i kerîmelerde
buyrulur:
“Yoksa
bizim sizi boşuna yarattığımızı, sonunda bizim huzurumuza geri
döndürülmeyeceğinizi mi sandınız?” (Mü’minûn 23/115)
“Biz
göğü, yeri ve bunların arasında bulunan şeyleri boşuna, gâyesiz ve insanlar
Allah’ın emrini bırakıp kendi arzularına göre davranabilsinler diye yaratmadık.
Böyle bir düşünce, sadece inkârcıların zannından ibarettir. Girecekleri
cehennem ateşinden dolayı vay hâline o kâfirlerin!” (Sād 38/27)
İşte size, iyilerle kötülülerin birbirinden ayrılıp
her birine haklarının tastamam ödeneceği kıyâmet gününden manzaralar:
34, 35, 36. Onlar (müşrikler) diyorlar ki: İlk ölümümüzden sonra bir şey yoktur. Biz diriltilecek değiliz. Doğru söylüyorsanız, atalarımızı getirin.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
34,35,36. Doğrusu inkarcılar, "Ölum bir defadır, tekrar diriltilmeyeceğiz. Eğer doğru sözlü iseniz bize babalarımızı getirsenize" derler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
34,35. Bunlar (müşrikler) diyorlar ki: “İlk ölümümüzden başka bir ölüm yoktur. Biz diriltilecek değiliz.”
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Gerçekten şu kâfirler diyorlar ki:
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Fakat şu berikiler diyorlar ki:
7.
Hasan Basri Çantay Meali
34,35. Hakıykat, şunlar mutlakaa: «O (ölüm), derler, ilk ölümümüzden başka (bir şey) değildir. Biz yeniden diriltilib kaldırılacak değiliz».
8.
Hayrat Neşriyat Meali
34,35. (Ey Resûlüm!) Şübhesiz bunlar (o sana inanmayanlar), gerçekten diyorlar ki: “O (ölüm), ancak (dünyadaki) ilk ölümümüzdür. Biz (bundan sonra) diriltilecek kimseler de değiliz.”
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Fakat (Ey Rasûlüm, senin kavmin olan) şunlar diyorlar ki:
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Muhakkak ki, işte onlar elbette diyeceklerdir ki:
11.
Ümit Şimşek Meali
Şimdi bunlar diyor ki:
12.
Yusuf Ali (English) Meali
As to these (Quraish), they say forsooth:
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Duhân Sûresi 34. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Allah’ın emirlerine sarılıp yasaklarından kaçınanlara[1] ve bütün insanlara bir hidayet kaynağı olan Kur’an’ın indirilmeye başlandığı rahmet ayı olan ...
Haşr sûresi Medine’de inmiştir. 24 âyettir. İsmini, ikinci âyette geçip “sevkiyat için bir yere toplama” mânasına gelen اَلْحَشْرُ (haşr) kelimesinden ...
Malik b. Yesâr`dan rivayet edildiğine göre Rasûlüllah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim sabahleyin üç defa "euzubillahis-Semî`il-Alîmi mines-şeytanirrac ...
