Zuhruf
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 89 âyettir. İsmini 35. âyette geçen ve altın,
mücevher mânasına gelen اَلزُّخْرُفُ
(zuhruf) kelimesinden alır. Resmî tertibe göre 43, nüzûl sırasına göre 63.
sûredir.
Nuzül
Sûre Mekke’de, geliş sırası bakımından Şûrâ’dan sonra, Duhân’dan önce vahyedilmiştir. 45. âyetin Hz. Peygamber’in mi‘racında Kudüs’te Mescid-i Aksâ’da nâzil olduğuna dair bir rivayet varsa da bu, sûrenin Mekkî niteliğini değiştirmez; çünkü tefsirciler hicretten önce nâzil olan bütün sûrelere Mekkî demektedirler.
Konusu
Sûrede
Allah’ın birliği ve sonsuz kudret sahibi olduğu, Kur’an’ın Allah kelâmı ve Hz.
Muhammed (s.a.s.)’in de Allah’ın peygamberi olduğu ana fikri işlenir. Bu
çerçevede müşriklerin, Resûlullah (s.a.s.)’in davetine uymayıp atalarını körü
körüne taklit etmeleri, meleklere Allah’ın kızları demeleri, Allah’ın tüm
kâinatın yaratıcısı olduğunu bildikleri halde putlara tapmaları reddedilir. Hz.
İbrâhim, Hz. Mûsâ ve Hz. İsa’nın kıssalarından misaller verilerek, tevhid
çağrısına uyanların güzel âkıbetleri, uymayanların ise feci sonları ibret
alacak nazarlara arz edilir.
36: Kim Rahmân’ı hatırından çıkarıp öğüt ve uyarılarla dolu Kur’an’ı görmezlikten gelirse, biz ona bir şeytan sardırırız da, artık o şeytan onun ayrılmaz yoldaşı olur.
37: Bu şeytanlar onları Allah’a giden yoldan çıkarırlar; onlar ise hâlâ kendilerini doğru yolun üzerinde sanırlar.
38: Sonunda hesap vermek üzere huzurumuza geldiklerinde ise o yoldaşına: “Keşke seninle aramız doğu ile batı arası kadar uzak olsaydı. Sen meğer ne kötü arkadaşmışsın!” diyecek.
39: Bu temennî ve pişmanlığınız bugün size hiçbir fayda vermeyecektir. Çünkü dünyada iken birlikte zulmettiniz. Şimdi de azabı birlikte çekeceksiniz!
TEFSİR:
“Rahman’ın zikri”nden maksat, hem Allah
Teâlâ’yı hatırlamak, hem de Allah Teâlâ’nın en büyük zikri olan; O’nu, O’nun
emir ve yasaklarını hatırlatan Kur’ân-ı Kerîm’dir. Zaten bunlar birbirine yakın
ve aynı neticeyi hâsıl edecek mânalardır. Allah’ı unutan, O’nun zikrinden gâfil
kalan kimseye Cenâb-ı Hak hemen bir şeytan Musallat eder. O şeytan onun en
yakın arkadaşı oluverir. Onu Allah’ın razı olduğu niyet, söz, fiil ve
amellerden uzaklaştırır. Aksine Allah’ın râzı olmadığı niyet, söz, fiil ve
amellere yönlendirir. Kur’ân-ı Kerîm de en büyük zikirdir. Her âyeti, her
kelimesi Allah’ı hatırlatır. O ilâhî öğüt ve ikazlarla doludur. O, hayat
kitabımızdır. Hayatımızın her alanını tanzim eden itikat, ibâdet, ahlâk ve âdâb
hükümleriyle doludur. Kur’an’ı ve onun uygulamalı bir tefsiri olan sünnet-i
seniyyeyi hayatının her sahasına aksettiren müslüman şeytanın ortak olacağı
açık bir alan bırakmamış olur. Fakat Kur’an’ın beyân buyurduğu hayat tarzını
göz ardı eden ve onun dışında bir hayat tarzı benimseyen kişilere Allah’ın
psikolojik ve sosyolojik bir kanunu olarak hemen bir şeytan Musallat edilir.
Onun dostu şeytan olur. Demek ki insan için iki ihtimal söz konusudur. Ya
Allah’ın dostu olacaktır veya şeytanın. Şurası kesin bir durum arz etmektedir
ki, Allah’ın dostluğuna layık işler yapan Allah’ın dostu olacak, şeytanın
dostluğuna layık işler yapan da şeytanın dostu olacaktır. Şüphesiz iki
dostluğun neticeleri farklıdır: Allah’ın dostluğu insanı karanlıklardan
kurtarıp aydınlığa çıkardığı ve ebedi nimetlere eriştirdiği halde, şeytanın
dostluğu bu âyetlerde de haber verildiği üzere insanı çaresi olmayan bir
hasret, nedamet, pişmanlık ve azaba uğratacaktır. Nitekim konuyla ilgili diğer
âyet-i kerîmelerde şöyle buyrulur:
“Allah,
iman edenlerin dostudur, onları karanlıklardan aydınlığa çıkarır. İnkâr
edenlerin dostları ise şeytânî güçler olup onları aydınlıktan karanlıklara
sürüklerler. Onlar cehennemin yoldaşlarıdırve
orada ebedî kalacaklardır.” (Bakara 2/257)
“Kim
benim kitabıma sırt döner ve beni anmaktan uzak durursa, şüphesiz dünyada onun
için sıkıntılı, dar bir geçim vardır; kıyâmet günü de onu kör olarak diriltip
huzurumuza getireceğiz. O, «Rabbim! Beni niçin kör olarak dirilttin? Oysa ben
dünyada gözleri gören biriydim» diye itiraz edecek. Allah şöyle buyuracak:
«Evet, böyle! Âyetlerimiz sana geldiğinde sen onları nasıl unutup bir kenara
attıysan, bugün de sen işte öylece unutulur, bir kenara atılırsın!»” (Tâhâ
20/124-126)
Meselenin âhiret boyutunu haber veren bu gerçekler
ışığında Yüce Rabbimiz Resûlullah (s.a.s.)’i teselli maksadıyla şöyle
buyurmaktadır:
Kim Rahmân’ı hatırından çıkarıp öğüt ve uyarılarla dolu Kur’an’ı görmezlikten gelirse, biz ona bir şeytan sardırırız da, artık o şeytan onun ayrılmaz yoldaşı olur.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Kim Rahmân'ı zikretmekten gafil olursa, yanından ayrılmayan bir şeytanı ona musallat ederiz.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Rahman olan Allah'ı anmayı görmezlikten gelene, yanından ayrılmayacak bir şeytanı arkadaş veririz.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Kim, Rahmân’ın Zikri’ni görmezlikten gelirse, biz onun başına bir şeytan sararız. Artık o, onun ayrılmaz dostudur.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Her kim Rahman olan Allah'ın zikrinden yüz çevirirse biz ona bir şeytan musallat ederiz. Artık o şeytan onun yakın dostudur.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve her kim Rahmanın zikrinden teâmî ederse biz ona bir Şeytan sardırırız artık o ona arkadaştır
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Kim O çok esirgeyici (Allah) ın zikrinden göz yumarsa biz ona şeytanı musallat ederiz. Artık bu, onun (ayrılmaz) bir arkadaşıdır.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Kim Rahmân'ın zikrini görmezlikten gelirse, (biz) ona bir şeytanı musallat ederiz de, o ona arkadaş olur.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Her kim, Rahmân'ın zikrinden göz yumarsa, biz ona şeytanı musallat ederiz. Artık bu, ona arkadaştır.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve her kim o Rahmân'ın zikrinden nankörlükte bulunursa ona bir şeytanı musallat ederiz. Artık bu, onun için bir refîktir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Kim Rahmân'ın zikrine karşı körlük ederse, Biz ona bir şeytan musallat ederiz de kendisine arkadaş olur.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
If anyone withdraws himself from remembrance of ((Allah)) Most Gracious, We appoint for him an evil one, to be an intimate companion to him.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Zuhruf Sûresi 36. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Gerçekten biz Âdemoğullarını şerefli kıldık, onlara karada ve denizde kendilerini taşıyacak vasıtalar lutfettik, onları temiz ve hoş nimetlerle rız ...
