Nahl
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 128 âyettir. İsmini 68. âyetinde geçen ve “bal
arısı” mânasına gelen اَلنَّحْلُ (Nahl) kelimesinden
alır. Mushaf tertîbine göre 16, nüzûl sırasına göre 70. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada on altıncı, iniş sırasına göre yetmişinci sûredir. Kehf sûresinden sonra, Nûh sûresinden önce Mekke’de nâzil olmuştur. Sondan üç âyetin Medine’de indiği yolunda rivayetler vardır. Hicretten bahseden 41. âyet ve sonrasının Medine’de indiği yolundaki görüş zayıf bulunmaktadır (41. âyetin tefsirine bk.).
Konusu
Nahl
sûresi, peygamberlere gönderilen vahyin esas hedefinin tevhîd inancı yani
“Allah’tan başka ilâh yoktur. Yalnızca O’na kulluk edilmeli ve sadece O’ndan
korkulmalıdır” anlayışı olduğunu vurgulayarak başlar ve ağırlıklı olarak
tevhidin delilleri üzerinde durur. Bununla beraber sûrede kâfirlerin bir kısım
itirazlarına cevaplar verilir, iddiaları çürütülür ve şüpheleri ortadan
kaldırılır. Resûlullah (s.a.s.)’in getirdiği dinin insan hayatında yapmayı
hedeflediği değişim ve dönüşümler açıkça ortaya konur. Bu bağlamda adâlet,
ihsan, sözünde durma, yemin ve anlaşmalara riâyet, haramlar-helâller ve tevbe
gibi ahlâk ve muâmelâtla ilgili esaslar belirlenir. Yeri geldikçe öldükten
sonra dirilme, hesap verme, cennet ve cehennem konularına temas edilir. Son
olarak Peygamberimiz ve ona tâbi olanlara, kâfirlerin düşmanlık ve
işkencelerine karşı nasıl bir tavır takınmaları gerektiği; zaman, mekan ve
muhatabın durumunu dikkate alarak İslâm’ı nasıl tebliğ etmeleri lâzım geldiği
hatırlatılır.
91: Aranızda sözleştiğiniz zaman Allah adına verdiğiniz sözü tam olarak yerine getirin. İyi niyetinize Allah’ı şâhit gösterip iyice pekiştirerek yaptığınız yeminleri bozmaya kalkmayın. Unutmayın ki Allah, yaptığınız her şeyi bilmektedir.
92: Bir topluluğun diğer bir topluluktan siyasî, iktisadî ve askerî yönden güçlü olmasına aldanıp da, ipliğini sağlamca büküp eğirdikten sonra çözen böylece bütün emeğini boşa çıkaran ahmak kadın gibi, ettiğiniz yeminleri bozup aranızda bir aldatma ve işi bozma sebebi kılmayın. Gerçek şu ki, bütün bunlarla Allah sizi imtihan etmektedir; hakkında anlaşmazlığa düştüğünüz şeylerin doğrusunu da kıyâmet günü kesinlikle size açıklayacaktır.
TEFSİR:
İster
Allah’a verilen kulluk sözü olsun, ister Resûlullah (s.a.s.)’a verilen ittibâ
sözü olsun, isterse müslümanların kendi aralarında veya başkalarıyla yaptıkları
anlaşmalar olsun, hepsi Allah adına verilmiş söz kabul edilir ve hepsinin de
yerine getirilmesi istenir. Bu sözler ahlâkî ve hukukî bakımdan olduğu gibi,
dinî bakımdan da bağlayıcı olup Allah katında mesuliyeti gerektirir. Bu bakımdan
hangi sebep ve gerekçeyle olursa olsun bunları bozmak yasaklanmıştır.
Resûlullah
(s.a.s.) şu ikazda bulunur:
“Ahdini
bozan herkesin, kıyâmet günü onun arka tarafında ahdine olan hâinliği
miktarınca bir sancak dikilir ve «bu filanın ahdine hâinliğidir» denilir.” (Buhârî,
Edeb 99; Müslim, Cihad 11-16)
Cenâb-ı
Hak, verilen sözden caymanın ve yemini bozmanın ne kadar yanlış ve ahmakça bir
iş olduğunu, iyice anlaşılması için, güzel bir misalle beyân eder:
Antlaşmayı
bozan kişi; iradesi zayıf, dar görüşlü, ahmak ve bunamış bir kadına benzer. Bu
kadın ipliğini eğirip katladıktan sonra tekrar söküp dağıtmakta, çözüp
bozmaktadır. Bu benzetme bütün yönleriyle tahkîr, tezyîf, aşağılama ve horlama
ile doludur. Yemini bozmayı ve sözünden vazgeçmeyi, ruhlara kötü bir şey olarak
hissettirmekte ve gönüllerde onu son derece çirkin göstermektedir. Zaten burada
gaye de budur. İzzet ve şeref sahibi hiçbir insan; bu zayıf iradeli, akli
dengesi bozuk, hayatını yararsız boş şeylere harcayan bu kadın gibi olmak
istemez.
Bu
âyet-i kerîmeler Mekke’de Rasûllah (s.a.s.)’e bey’at eden bazı kimseler
hakkında inmiştir. Onlar Kureyş’in kuvvet bakımından üstünlüğünü ve
müslümanların zayıf düştüğünü görünce korku ve endişeye kapıldılar. Şeytan
onları aldatarak Peygamberimiz (s.a.s.)’le yaptıkları ahitlerini bozdurmak
istedi. Cenâb-ı Hak bu âyetle onları bu tehlikeye kaşı ikaz edip ayaklarını
kaymaktan muhafaza buyurdu. (Taberî, Câmi‘u’l-beyân, XIV, 215) Yine Arap
kabileleri arasında doğruluk ve fazilete münâsip olmayan şöyle bir uygulama
vardı. Bir kabile, bir başka kabileyle
antlaştıktan sonra, bunlardan birisine siyasî, iktisâdî ve askerî yönden güçlü
bir kabile gelip de onun ahdini bozmasını, karşı tarafı aldatmasını isteyecek
olursa, o kabile de ilk antlaşma yaptığı kabileyle olan ahdini bozar, hainlik
eder ve bu büyük kabilenin yanında yer alırdı. (Taberî, Câmi‘u’l-beyân,
XIV, 220)
Bu
sebeple Cenâb-ı Hak, bir toplumun diğer bir toplumdan daha güçlü yahut malî
bakımdan daha ileride olması sebebiyle, onlardan korkarak veya bir menfaat umarak
ahitleri bozmayı; yine müşrik olan düşmanların dünyada sayıca çok olduğunu ve
bolluk içinde olduklarını görüp, bundan dolayı yeminleri bozmayı
yasaklamıştır. Esas gaye, müslümanların imanlarını pekiştirmek; kâfirlerin
dünyevî güç ve imkânlarının çokluğuna aldanıp tekrar küfre dönmeyi
düşünmelerine mâni olmaktır. Ama yine de herkesin doğru yol üzere bulunma şartı
yoktur:
Aranızda sözleştiğiniz zaman Allah adına verdiğiniz sözü tam olarak yerine getirin. İyi niyetinize Allah’ı şâhit gösterip iyice pekiştirerek yaptığınız yeminleri bozmaya kalkmayın. Unutmayın ki Allah, yaptığınız her şeyi bilmektedir.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Antlaşma yaptığınız zaman, Allah'ın ahdini yerine getirin ve Allah'ı üzerinize şahit tutarak, pekiştirdikten sonra yeminleri bozmayın. Şüphesiz Allah, yapacağınız şeyleri pek iyi bilir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Ahitleştiğiniz zaman Allah'ın ahdini yerine getirin. Allah'ı kendinize kefil kılarak sağlama bağladığınız yeminleri bozmayın. Allah yaptıklarınızı şüphesiz bilir.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Antlaşma yaptığınız zaman, Allah’a karşı verdiğiniz sözü yerine getirin. Allah’ı kendinize kefil kılarak pekiştirdikten sonra yeminlerinizi bozmayın. Şüphesiz Allah, yaptıklarınızı bilir.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Bir de anlaşma yaptığınızda Allah'ın ahdini yerine getirin ve pekiştirdikten sonra yeminleri bozmayın. Allah'ı üzerinize şahid tuttuğunuz halde, nasıl olur da bozarsınız! Şüphesiz ki Allah yaptıklarınızı bilir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Bir de muahede ettiğinizde Allahın ahdini yerine getirin, ve sağlam sağlam ettiğiniz yeminleri bozmayın, nasıl olur ki ona Allahı kefil kılmıştınız, şüphe yok ki Allah, ne yaparsanız temamen bilir
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Karşılıklı muaahede yapdığınız vakit Allahın ahdini yerine getirin. Sapasağlam etdiğiniz yeminleri bozmayın. (Nasıl otur ki) üzerinize Allâhı kefil yapmışsınızdır. Şübhe yok ki Allah ne yapacağınızı bilir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Sözleştiğiniz zaman da Allah'ın ahdini (verdiğiniz sözü) yerine getirin; hem Allah'ı üzerinize gerçekten kefil tutarak sağlamlaştırdıktan sonra, yeminleri(nizi)bozmayın! Muhakkak ki Allah, ne yaparsanız bilir.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Bir de andlaşma (bağlantı) yaptığınız zaman Allah'ın ahdini yerine getirin ve yeminleri sağlama bağladıktan sonra, onları bozmayın; Allah'ı üzerine şâhid tuttuğunuz halde, nasıl olur da bozarsınız!... Şüphe yok ki Allah, yaptığınız her şeyi bilir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve muâhede yaptığınız zaman da Allah'ın ahdini yerine getiriniz ve yeminleri takviye ettikten sonra bozmayınız. Halbuki, Allah Teâlâ'yı üzerinize kefil kılmışsınızdır. Şüphe yok ki, Allah Teâlâ yapacağınız şeyi tamamen bilir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Sözleştiğiniz zaman Allah'ın ahdini yerine getirin. Allah'ı kendinize kefil tutarak pekiştirdikten sonra yeminlerinizi bozmayın. Hiç kuşkusuz, Allah sizin işlediklerinizi görür.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Fulfil the Covenant of Allah when ye have entered into it, and break not your oaths after ye have confirmed them; indeed ye have made Allah your surety; for Allah knoweth all that ye do.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Nahl Sûresi 91. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kur’ân-ı Kerîm, Allah Teâlâ tarafından biz insanlara gönderilmiş büyük bir hidâyet rehberidir. Allâh’ın kelâmıdır. Gökten indirilmiş, sağlam bir iptir ...
