Nahl
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 128 âyettir. İsmini 68. âyetinde geçen ve “bal
arısı” mânasına gelen اَلنَّحْلُ (Nahl) kelimesinden
alır. Mushaf tertîbine göre 16, nüzûl sırasına göre 70. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada on altıncı, iniş sırasına göre yetmişinci sûredir. Kehf sûresinden sonra, Nûh sûresinden önce Mekke’de nâzil olmuştur. Sondan üç âyetin Medine’de indiği yolunda rivayetler vardır. Hicretten bahseden 41. âyet ve sonrasının Medine’de indiği yolundaki görüş zayıf bulunmaktadır (41. âyetin tefsirine bk.).
Konusu
Nahl
sûresi, peygamberlere gönderilen vahyin esas hedefinin tevhîd inancı yani
“Allah’tan başka ilâh yoktur. Yalnızca O’na kulluk edilmeli ve sadece O’ndan
korkulmalıdır” anlayışı olduğunu vurgulayarak başlar ve ağırlıklı olarak
tevhidin delilleri üzerinde durur. Bununla beraber sûrede kâfirlerin bir kısım
itirazlarına cevaplar verilir, iddiaları çürütülür ve şüpheleri ortadan
kaldırılır. Resûlullah (s.a.s.)’in getirdiği dinin insan hayatında yapmayı
hedeflediği değişim ve dönüşümler açıkça ortaya konur. Bu bağlamda adâlet,
ihsan, sözünde durma, yemin ve anlaşmalara riâyet, haramlar-helâller ve tevbe
gibi ahlâk ve muâmelâtla ilgili esaslar belirlenir. Yeri geldikçe öldükten
sonra dirilme, hesap verme, cennet ve cehennem konularına temas edilir. Son
olarak Peygamberimiz ve ona tâbi olanlara, kâfirlerin düşmanlık ve
işkencelerine karşı nasıl bir tavır takınmaları gerektiği; zaman, mekan ve
muhatabın durumunu dikkate alarak İslâm’ı nasıl tebliğ etmeleri lâzım geldiği
hatırlatılır.
57: Bir de onlar kızları Allah’a yakıştırıyorlar; hâşâ Allah böyle şeylerden ve tüm noksanlıklardan yücedir; çok sevdikleri erkek çocukları ise kendilerine malediyorlar.
58: O kadar ki, onlardan birine bir kız çocuğunun dünyaya geldiği müjdelense üzüntüden yüzü simsiyah kesilir, içi öfkeyle dolar.
59: Kendisine verilen müjdenin güya kötülüğü yüzünden halktan gizlenir, köşe bucak kaçar. Şimdi ne yapsın: Böyle alçaltıcı bir duruma rağmen o bîçareyi yanında mı tutsun, yoksa toprağa mı gömsün? Şuna bakın, ne kötü hüküm veriyorlar!
TEFSİR:
Bir
kısım Arap kabileleri meleklerin Allah’ın kızları olduğunu söylerdi. Kur’ân-ı
Kerîm, zaman zaman onların bu yanlış düşüncelerine temas eder ve böyle bir
şeyin asla mümkün olamayacağını, Allah Teâlâ’nın bu tür noksanlıklardan sonsuz
derecede temiz ve yüce olduğunu beyân eder. (bk. Saffât 37/149-153; Zuhruf
43/19)
Diğer
taraftan cahiliye Arapları kız çocukla erkek çocuk arasında ayırıp yaparlardı.
Erkek çocukları beğenip onları kendi öz evlatları sayarlarken, kız
çocuklarından hoşlanmaz, onları kötü görür ve başlarından atarcasına onları
Allah’a nispet ederlerdi. Erkek çocukları olduğu zaman sevinir, göğüslerini
gere gere dolaşır; kız çocukları doğduğu zaman ise nereye kaçıp
gizleneceklerini bilemez, üzülür, öfkelenir, yüzleri simsiyah kesilir ve ne
yapacaklarını şaşırırlardı. Böyle alçaltıcı bir duruma katlanmakla, o kız
çocuğunu toprağa gömmek arasında kararsız kalır, bocalayıp dururlardı. (bk.
İsrâ 17/31; Tekvîr 81/8-9)
Onların
kız çocuğu istememelerinin iki mühim sebebi vardı:
›Maişet darlığı, geçim sıkıntısı,
›Namus meselesi. Çünkü Araplar arasında ardı arkası kesilmeyen
savaşlar olur, savaşlarda kadınlar kızlar esir alınır, cariye olarak alınıp
satılırlardı. Bu durum, namusuna çok düşkün olan bir Arap için son derece onur
kırıcıydı.
İslâm,
bu cahiliye âdetini kaldırıp erkekle kız çocuğu eşit seviyede tutmuş, hatta kız
çocuklarının yetiştirilmesine ayrı bir önem vermiştir. Hz. Aişe şöyle
anlatıyor:
“Beraberinde
iki kız çocuğu bulunan bir kadın yanıma geldi. Benden bir şeyler istedi.
Yanımda bir tek hurmadan başka bir şey yoktu. Ona bu hurmayı verdim. O kadın da
hurmayı alarak iki kız çocuğu arasında paylaştırdı, kendisi de ondan hiçbir şey
yemedi. Sonra kızları ile birlikte çıkıp gitti. Resûl-i Ekrem (s.a.s.) yanıma
girince ona kadının durumunu anlattım. Efendimiz şöyle buyurdu: «Her kim bir
ve daha fazla kız çocuğuyla imtihan olunur da onlara iyilikte bulunursa o kız
çocukları onun için cehennem ateşine karşı bir perde teşkil eder.»”
(Buhârî, Edeb 18; Müslim, Birr 147)
Hadis-i
şerifte kız çocuklarının bir imtihan vesilesi olduğuna işaret edilmekte;
onlara karşı sabırla hareket edip iyilikte bulunmanın ve güzel davranmanın,
ateşten koruyucu bir kalkan olduğu haber verilmektedir.
Resûlullah
(s.a.s.): “Her kim büluğ çağına erişinceye kadar iki kız çocuğuna bakacak
olursa kıyamet gününde benimle şu halde olur” buyurarak parmaklarını birbirine
bitiştirmiştir. (Müslim, Birr 148)
İşte
İslâm, bunun gibi olumlu ve yapıcı telkinlerle kız çocuklarıyla ilgili cahiliye
toplumunda oluşan yanlış düşünce ve adetleri ortadan kaldırmaya çalışmıştır.
Ama yine de bâtıl inançlarında inatla devam edenler vardır. Asıl sebep âhirete
imanın olmayışıdır:
Bir de onlar kızları Allah’a yakıştırıyorlar; hâşâ Allah böyle şeylerden ve tüm noksanlıklardan yücedir; çok sevdikleri erkek çocukları ise kendilerine malediyorlar.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Onlar, kızların Allah'a ait olduğunu iddia ediyorlar. Hâşâ! Allah bundan münezzehtir. Beğendikleri de (erkek çocuklar) kendilerinin oluyor.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Beğendikleri erkek çocukları kendilerine; kızları da Allah'a malediyorlar. O bundan münezzehtir.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Onlar, kızları Allah’a nispet ediyorlar -ki O, bundan uzaktır- kendilerine ise, canlarının istediğini.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Onlar, Allah'a kızlar isnad ediyorlar. O, bundan münezzehtir. Kendilerine ise erkek çocukları isnad ederler.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Allaha kızlar da isnad ediyorlar, hâşâ o sübhane, kendilerine ise canlarının istediği
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Bir de onlar Allaha kızlar isnâd ederler. Haaşâ, O (nun şanı) münezzehdir. Kendilerinin candan isteyegeldikleri (oğlan çocuğuna gelince:) bu da onlarındır!
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Hem Allah'a kızları isnâd ediyorlar! (Hâşâ!) O, bundan (da, Îsâ ve Uzeyr gibi erkek çocuktan da) münezzehtir; kendilerine ise beğendiklerini (erkek çocuklarını dilerler).
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Hem Allah'a kızlar da isnad ediyorlar (Melekler Allah'ın kızlarıdır, diyorlar.) Haşâ, Allah bunlardan münezzehtir. Tuhaf şey! Halbuki kendilerinin istediği oğlan çocuktur.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve Allah için kızlar isnat edinirler. Hâşâ! O münezzehtir. Kendileri için ise arzu ettiklerini (isnat ederler).
11.
Ümit Şimşek Meali
Evlât edinmekten münezzeh olduğu halde, Allah'a kız çocuklarını yakıştırıyor, hoşlarına gideni ise kendilerine ayırıyorlar.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
And they assign daughters for Allah. - Glory be to Him! - and for themselves (sons,- the issue) they desire!
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Nahl Sûresi 57. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kur’an-ı Kerim’i okurken nerede durulup nerede geçilmesi gerektiğini bize gösteren duraklar mevcuttur. Bunlara “vakıf” denir. Vakıf; Kur’ân-ı Kerim ok ...
