Nahl
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 128 âyettir. İsmini 68. âyetinde geçen ve “bal
arısı” mânasına gelen اَلنَّحْلُ (Nahl) kelimesinden
alır. Mushaf tertîbine göre 16, nüzûl sırasına göre 70. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada on altıncı, iniş sırasına göre yetmişinci sûredir. Kehf sûresinden sonra, Nûh sûresinden önce Mekke’de nâzil olmuştur. Sondan üç âyetin Medine’de indiği yolunda rivayetler vardır. Hicretten bahseden 41. âyet ve sonrasının Medine’de indiği yolundaki görüş zayıf bulunmaktadır (41. âyetin tefsirine bk.).
Konusu
Nahl
sûresi, peygamberlere gönderilen vahyin esas hedefinin tevhîd inancı yani
“Allah’tan başka ilâh yoktur. Yalnızca O’na kulluk edilmeli ve sadece O’ndan
korkulmalıdır” anlayışı olduğunu vurgulayarak başlar ve ağırlıklı olarak
tevhidin delilleri üzerinde durur. Bununla beraber sûrede kâfirlerin bir kısım
itirazlarına cevaplar verilir, iddiaları çürütülür ve şüpheleri ortadan
kaldırılır. Resûlullah (s.a.s.)’in getirdiği dinin insan hayatında yapmayı
hedeflediği değişim ve dönüşümler açıkça ortaya konur. Bu bağlamda adâlet,
ihsan, sözünde durma, yemin ve anlaşmalara riâyet, haramlar-helâller ve tevbe
gibi ahlâk ve muâmelâtla ilgili esaslar belirlenir. Yeri geldikçe öldükten
sonra dirilme, hesap verme, cennet ve cehennem konularına temas edilir. Son
olarak Peygamberimiz ve ona tâbi olanlara, kâfirlerin düşmanlık ve
işkencelerine karşı nasıl bir tavır takınmaları gerektiği; zaman, mekan ve
muhatabın durumunu dikkate alarak İslâm’ı nasıl tebliğ etmeleri lâzım geldiği
hatırlatılır.
11: O su ile sizin için ekinler, zeytinlikler, hurma ağaçları, üzüm bağları ve her türden daha nice ürünler yetiştirir. Şüphesiz ki bunda sistemlice düşünen bir toplum için elbette tevhidi gösteren kesin bir delil vardır.
12: Sonra geceyi ve gündüzü, güneşi ve ayı sizin hizmetinize O verdi. Bütün yıldızlar da O’nun emrine boyun eğmişlerdir. Gerçekten bunda aklını kullanan bir toplum için nice ibretler, dersler vardır.
13: O, yeryüzünde sizin için her türde ve her renkte daha nice hayvanlar ve bitkiler yaratmıştır. Elbette bunda düşünüp öğüt alan bir toplum için büyük bir ibret ve ders vardır.
TEFSİR:
Önceki
âyetlerde Cenâb-ı Hakk’ın hayvanlar vasıtasıyla insana sağladığı faydalardan
bahsedildi. Bu âyetlerde ise tabiatta meydana gelen bir takım hâdiselerin
insana sağladığı yararlara yer verilir: Allah gökten su indirir. Yerin altına
geçip kuyularda, havzalarda biriken, oradan da harekete geçip derelerden,
çeşmelerden akan sudan insanlar ve canlılar içerler. O su ile ağaçlar, ekinler
sulanır. Çeşit çeşit meyveler, sebzeler, otlar çimenler yetişir. Bunlar
üzerinde etraflıca ve sistemlice tefekkür eden insanlar Allah’ın varlığını,
birliğini, sonsuz ilim ve kudretini anlarlar. Tabiattaki nimetlerden sonra
zamanın oluşumunu da sağlayan gökteki nimetlere geçilir. Buna göre Yüce Allah
geceyi, gündüzü, güneşi, ayı ve yıldızları insanın hizmetine vermiştir. İnsan
geceleyin dinlenir, gündüzün çalışır. Güneş dünyayı ısıtır ve aydınlatır;
canlıların ve bitkilerin yaşayabilmesi için lâzım gelen ortamı sağlar. Ay ve
yıldızların da dünya üzerinde çok mühim tesirleri vardır. Bunlar ve yine
Cenâb-ı Hakk’ın, hayvanından, bitkisinden, toprağından, çiçeğinden çeşitli
renklerde ve şekillerde yarattığı daha nice sayısız varlıklar insanın huzur
içinde hayat sürmesine yardımcı olur. Aklını çalıştırıp bunlardan gereken dersi
ve öğüdü alanlar Allah’ın yüce kudret ve sonsuz azameti karşısında boyun
bükerek O’na kulluk şerefine ererler.
Âyetlerde
bahsedilen ilâhî kudret akışları ve azamet tecellileri karşısında kulun his ve
idrakinin harekete geçebilmesi için onun yapması gereken üç mühim vazifeye
dikkat çekilir:
Tefekkür: Etraflıca ve sistemlice düşünmek,
Te‘akkul: Aklını kullanmak,
Tezekkür: Düşünüp ibret ve öğüt almak.
“Tefekkür”,
zihnimizi dâimî bir şekilde kullanarak varlığın gizli mânalarını, sır ve
hikmetlerini adım adım idrâk etme faaliyetidir. “Akletme”, duyularımızın
sahasına giren varlık ve hâdiselerden hareket ederek gözle görülemeyen
gerçekler hususunda bilgi edinme yolunda aklımızı çalıştırmaktır. “Tezekkür”
ise üzerinde tefekkür ettiğimiz varlıkların çeşitlerini, hususiyet ve
özelliklerini hatırlayarak, dikkate alarak gerçeği anlama gayreti; bunlardan
gerekli ibret ve dersi çıkarma faaliyetidir. Böylece üç âyette de, bizim için
yaratılan varlık ve hâdiselerdeki “âyet” kelimesiyle ifade edilen gizli ve
derin mânaları, delilleri anlayıp kavrayabilmek, neticede ilâhî hakikatlere ve
hidâyete ulaşabilmek için insanın mutlaka zihnî istidatlarını ve aklî
melekelerini kullanması istenmektedir.
Bunun
ötesinde ibretle seyredilip üzerinde düşünülecek daha nice işaretler
bulunmaktadır:
O su ile sizin için ekinler, zeytinlikler, hurma ağaçları, üzüm bağları ve her türden daha nice ürünler yetiştirir. Şüphesiz ki bunda sistemlice düşünen bir toplum için elbette tevhidi gösteren kesin bir delil vardır.
2.
Diyanet Vakfı Meali
(Allah) su sayesinde sizin için ekinler, zeytinler, hurmalar, üzümler ve diğer meyvelerin hepsinden bitirir. İşte bunlarda düşünen bir toplum için büyük bir ibret vardır.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Allah onunla size ekinler, zeytin ve hurma ağaçları, üzümler ve her türlü ürünü yetiştirir. Düşünen kimseler için bunda ders vardır.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Allah o su ile size; ekin, zeytin, hurma ağaçları, üzümler ve her türlü meyvelerden bitirir. Elbette bunda düşünen bir kavim için bir ibret vardır.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Allah, sizin için, o su ile ekin, zeytin, hurmalıklar, üzümler ve her çeşit meyveleri bitirir. Şüphesiz ki bunda düşünecek bir topluluk için büyük bir ibret vardır.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Onunla size ekin, zeytun, hurmalıklar, üzümler türlüsünden meyveler bitirir, elbette bunda tefekkür edecek bir kavm için bir âyet var
7.
Hasan Basri Çantay Meali
(Allah) onunla (su ile) sizin için ekin (ler), zeytin (ler), hurma ağaçları, üzümler ve meyvelerin her birinden (nice rızıklar) bitiriyor. Bunların her birinde tefekkür edecek bir zümre için elbette birer âyet vardır.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
(Allah) onunla size ekin, zeytin, hurma ağaçları, üzüm bağları ve her çeşit meyvelerden bitirir. Muhakkak ki bunda, düşünecek bir topluluk için (Allah'ın varlığına ve birliğine) elbette bir delil vardır.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Allah, sizin için, o su ile ekin, zeytin, hurmalıklar, üzümler ve bütün meyvelerden bazısını bitirir (Çünkü meyvelerin bütünü cennettedir). Elbette bunda düşünecek bir topluluk için (Allah'ın kemal ve kudretine delâlet eden) bir âlamet vardır.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
(Allah Teâlâ) Onunla sizin için bir ekin, zeytin, hurma ağaçları, üzümler ve meyvelerin hepsinden yetiştirir. Şüphe yok ki, bunda düşünecekler olan bir kavim için elbette bir âyet vardır.
11.
Ümit Şimşek Meali
O suyla Allah sizin için ekinler, zeytinler, hurmalar, üzümler ve her türden ürünler bitirir. Tefekkür eden bir topluluk için bunda bir âyet vardır.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
With it He produces for you corn, olives, date-palms, grapes and every kind of fruit: verily in this is a sign for those who give thought.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Nahl Sûresi 11. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
