Nebe’ sûresi Mekke’de nâzil
olmuştur. 40 âyettir. İsmini, ikinci âyette geçen “mühim haber” mânasına gelen اَلنَّبَأُ (nebe’) kelimesinden alır.عَمَّ (Amme), اَلتَّسَائُلُ
(Tesâül) ve اَلْمُعْصِرَاتُ (Mu‘sırât)
isimleriyle de anılır. Bu sûreyle başlayan Kur’ân-ı Kerîm’in son cüzü, “Amme
cüzü” olarak bilinir. Mushaf tertîbine göre 78, iniş sırasına göre ise 80.
sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yetmiş sekizinci, iniş sırasına göre sekseninci sûredir. Meâric sûresinden sonra, Nâziât sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Sûrede, Kur’ân-ı Kerîm’den
ve onun verdiği en büyük haber olan kıyâmetten bahisle söze başlanır. Bir
yönüyle Allah’ın kudretinin yüceliğini gösteren işaret, bir yönüyle de kullar
için büyük nimet olan varlık ve hâdiselere değinilir. Bunları yaratan kudretin,
âhiret hayatını var etmeye elbette muktedir olduğuna işaret edilerek, kıyâmet
ve cehennemden dehşetli, ibretli sahneler aktarılır. Buna mukâbil, gönülleri
Allah saygısıyla dopdolu olup O’na karşı gelmekten sakınanlar için hazırlanan
nimetler hatırlatılır. Âhiretin gerçekliği bir kez daha vurgulanarak, insanlık
yakında başlarına gelecek korkunç bir azaba karşı uyarılır, imana davet edilir.
39: İşte bu, kesin olarak gelecek gündür. Öyleyse dileyen, kendisini Rabbine ulaştıracak bir yol tutsun.
40: Doğrusu biz sizi, gelmesi yakın bir azaba karşı uyardık. O gün insan bizzat kendi elleriyle ne hazırlayıp gönderdiğine bakacak; kâfir ise tamâmen ümidini yitirip: “Âh ne olurdu, keşke toprak olsaydım” diyecektir.
TEFSİR:
Kıyamet
kesinlikle vuku bulacaktır. Bunda hiç şüphe yoktur. O gün herkes hakkını
alacak, bütün gerçekler ortaya çıkacak ve hiçbir haksızlığa meydan
verilmeyecektir. Dolayısıyla kim bu günde selamet bulmak isterse kendi istek ve
gayretiyle Rabbine doğru bir yol tutmalı, bütün varlığıyla O’na yönelmeli ve
Allah’ın rızâsına erdirecek işler yapmalıdır. Bu da ancak Kur’an’ı, Peygamber’i
ve bunların haber verdiği gerçekleri kabul etmek, iman ve takvâ sahibi olmak,
gizli açık her yerde yüzü daima Allah’a döndürmek, ne pahasına olursa olsun
doğruyu söylemek, ibâdet ve tâatlerde bulunmak ve her an tevbe hâlinde
bulunmakla olur. Her ne kadar insanlar gafletleri sebebiyle ölümü, kıyâmeti,
azabı uzak görseler de aslında bunlar çok yakındır. Bu gerçek, bir kelâm-ı
kibârda: كُلُّ اٰتٍ قَر۪يبٌ (kullü âtin karîbün)
“Gelecek her şey yakındır” şeklinde ifade edilmiştir. Dolayısıyla o gün pişman olmamak
için şimdiden gayret etmek lazımdır. Resûl-i Ekrem (s.a.s.)’in şu tavsiyesi bu
bakımdan ne kadar mânidardır:
Enes
b. Malik (r.a.) anlatıyor: Resûlullah (s.a.s.)’e bir adam geldi ve:
“–
Yâ Rasûlallah! Kıyâmet ne zamandır?” dedi. Efendimiz (s.a.s.):
“–
Kıyamet için ne hazırladın?” diye sorunca o da:
“–
Allah ve Resûlü’nün sevgisini” cevabını verdi. Bunun üzerine Peygamberimiz:
“–
Öyleyse sen sevdiğinle beraber olacaksın” buyurdu.
Bu
hâdise üzerine Enes (r.a.) şöyle derdi: “İslâma girmekten başka hiçbir şey
bizi, Nebiyy-i Ekrem (s.a.s.)’in “Muhakkak sen sevdiğinle berabersin”
sözü kadar çok sevindirmemiştir. İşte ben de Allah’ı, Rasûlü’nü, Ebubekr’i ve
Ömer’i seviyorum ve onlarla beraber olmayı umuyorum, her ne kadar onların
yaptıkları amelleri yapamadımsa da.” (Müslim, Birr 163)
Zira
öte dünyada insanın varacağı yer ve orada alacağı derece, kendi iradesiyle
yapmış olduğu işlere göre olacaktır. O gün insan önceden dünyada yaptığı
amellerine bakacak; imanı olan Allah’ın rahmeti ile kurtulacak, kâfir ise bütün
ümidlerini yitirdiğinde “ah ne olaydı keşke toprak olaydım, keşke hiç irade
sahibi insan olarak yaratılmasaydım da hesaba maruz kalmasaydım” diyecektir.
Dünyadayken Allah’ın verdiği bu önemli haberde ihtilaf eden kâfirler o gün
hakikati anlayarak hayvanlara özenip toprak olmayı veya dünya hayatında
dikkafalı olmak yerine toprak gibi mütevazi olup hakka itaat etmiş olmayı arzu
ederek hasret ateşlerine yanacaklardır.
Nebe sûresinin bahsettiği âhiret meselesini farklı
bir derinlikle ele almak üzere şimdi Nâziât sûresi geliyor:
Doğrusu biz sizi, gelmesi yakın bir azaba karşı uyardık. O gün insan bizzat kendi elleriyle ne hazırlayıp gönderdiğine bakacak; kâfir ise tamâmen ümidini yitirip: “Âh ne olurdu, keşke toprak olsaydım” diyecektir.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Biz, yakın bir azap ile sizi uyardık. O gün kişi önceden yaptıklarına bakacak ve inkârcı kişi: «Keşke toprak olsaydım!» diyecektir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Sizi, yakın gelecekteki bir azabla uyardık; o gün kişi elleriyle sunduğuna bakar ve inkarcı da: "Keşke toprak olaydım" der.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Şüphesiz biz sizi, kişinin önceden elleriyle yaptıklarına bakacağı ve inkârcının, “Keşke toprak olaydım!” diyeceği günde gerçekleşecek olan yakın bir azaba karşı uyardık.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Biz sizi yakın bir azap ile uyardık. O gün kişi ellerinin ne takdim ettiğine bakacak ve kâfir diyecek ki: "Ah ne olaydı, ben bir toprak olaydım."
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Çünkü biz size yakın bir azâbı ıhtar ettik, o gün ki kişi ellerinin ne takdim ettiğine bakacak ve diyecek ki kâfir: ah nolaydı ben bir türâb olaydım
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Çünkü hakıykaten biz size yakın bir azabın tehlikesini haber verdik. O gün (her) kes iki elinin önden yolladığı ne ise (ona) bakacak, kâfir ise «Ah, ne olurdu ben bir toprak olaydım» diyecek.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Şübhesiz ki biz, sizi yakın bir azâb ile korkuttuk. O gün kişi, ellerinin takdîm ettiği şeye (önceden işlediği ameline) bakar ve kâfir: “Ah! Keşke ben toprak olaydım!” der.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Çünkü biz, size, (ahirette olacak) yakın bir azabı haber verdik. O gün kişi, ellerinin kazanıp öne (ahirete) gönderdiği amellere bakacak ve kâfir şöyle diyecektir: “- Ah ne olurdu, ben bir toprak olaydım!...”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Şüphe yok ki Biz, sizi yakın bir azap ile korkutmuş olduk. O gün ki herkes iki elinin ne takdim etmiş olduğuna bakacaktır. Kâfir de, «Ah! Ben keşke, bir toprak olaydım,» diyecektir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Biz sizi yakın bir azap hakkında uyardık. O gün insan kendi eliyle yaptıklarına bakar; kâfir de “Keşke toprak olsaydım” der.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Verily, We have warned you of a Penalty near- the Day when man will see (the deeds) which his hands have sent forth, and the Unbeliever will say, "Woe unto me! Would that I were (metre) dust!"
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Nebe' Sûresi 40. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Göklerde ne var, yerde ne varsa hepsi Allah’ı tesbih eder. O, kudreti dâimâ üstün gelen, her hükmü ve işi hikmetli ve sağlam olandır." (Saf Sûresi ...
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
