Kasas
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 25. âyette yer alıp Hz.
Mûsâ’nın doğumundan Medyen’e gelişine kadar başından geçen olayları ifade eden
“Kasas” kelimesinden alır. اَلْقَصَصُ
(kasas), sözlükte hâdiseleri uygunluk sırasına göre zikretmek mânasına gelir.
Mushaf tertibine göre 28, iniş sırasına göre 49. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi sekizinci, iniş sırasına göre kırk dokuzuncu sûredir. Neml sûresinden sonra, İsrâ sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 85. âyetinin hicret esnasında Cuhfe denen yerde,52-55. âyetlerinin de Medine’de indiğine dair bir rivayet bulunmaktadır (Şevkânî, IV, 152).
Konusu
Kasas
sûresinin esas hedefi, Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvveti etrafında çoğalan şüphe
ve itirazları bertaraf edip, ona inanmamak için ileri sürülen mazeretleri
geçersiz kılmaktır. Bu sebeple sûrede Hz. Mûsâ’nın kıssası, nâzil olduğu
dönemin dinî, siyâsî, ahlâkî ve içtimâî problemlerine ışık tutacak yönleriyle
en geniş bir tarzda anlatılır. Annesi tarafından Nil’e bırakıldıktan sonra
Firavun’un sarayına alınıp orada yetiştirilmesi; yanlışlıkla kıptıyi öldürüp,
öldürülme korkusuyla Mısır’dan Medyen’e kaçması; Hz. Şuayb’e damat olması ve
ona hizmet etmesi; Mısır’a dönüş esnâsında Tur dağında vahye nâil olup, kendine
verilen mûcizelerle Firavun’a gönderilmesi; Firavun’un tavrı ve meydan okuması
en dikkat çekici yönleriyle nazarlara sunulur. Bunlar anlatılırken Allah
Teâlâ’nın peygamberini muzaffer kılmak için hangi görünmez kuvvetleri, vasıta
ve sâikleri devreye soktuğu; din düşmanlarına ise nasıl tahmin edemedikleri
noktalardan müdâhale edip onların çabalarını boşa çıkardığı ve neticede kendi
iradesini gerçekleştirdiği gösterilir.
Bu kıssadan hareketle Kur’an karşısında Ehl-i kitabın ve müşriklerin
halleri mizan olunur. Kur’an’ın gerçekliği, âhiretin varlığı can alıcı
ifadelerle beyân edildikten sonra Allah Teâlâ’nın azamet ve kudret nişânelerine
şöyle bir atf-ı nazarda bulunulur. Dünyanın fâniliği, âhiretin ebedi ve gerçek
hayat oluşuyla ilgili Kârun misali verilir. Bütün hazineleriyle birlikte bir
gecede yerin dibine geçirilen Karun, Allah’ı bırakıp dünya malını
putlaştıranlara ve ona aldananlara ne müthiş bir misaldir. Ne malı ne de Hz.
Mûsâ’ya yakınlığı ona bir fayda sağlamaz. Sûre, İslâm’ın kemâle ereceği ve
dünyaya hâkim olacağı müjdesiyle nihâyete erer. Fakat bu kutlu davayı
omuzlanacak Peygamberimiz (s.a.s.)’in izinden yürüyen, kâfirlere arka çıkmayan,
Allah’ın âyetlerine göre hareket eden, gerçek tevhid ehli civanmertlere, cengâverlere,
mücâhitlere gerek olduğu belirtilir.
74: Kıyâmet günü Allah onlara seslenecek ve: “Benim ortağım olduğunu iddia ettiğiniz sahte ilâhlar şimdi nerede?” diye soracak.
75: O gün her ümmetten bir şâhit çıkaracağız ve: “Taptığınız putların ilâh olduğunu ispatlayacak kesin bir deliliniz varsa getirin!” diyeceğiz. İşte o zaman gerçek mânada kulluğa lâyık tek ilâh, tek Rab olma hakkının sadece Allah’a ait olduğunu herkes bilecek ve dünyada iken uydurdukları sahte tanrılar onları yüzüstü bırakıp gidecekler.
TEFSİR:
O
gün her ümmetten bir şâhit getirilecektir. Bu şâhit, o ümmetin peygamberi
olacaktır. Nitekim Resûlullah (s.a.s.) derinden hüzne boğan ve ona göz yaşı
döktüren Nisâ sûresi 41. âyet-i kerîme bu gerçeği haber verir:
“Kıyâmet günü her ümmetten bir şâhit getirip, Rasûlüm, seni de
bunlar üzerine şâhit kıldığımız vakit o kâfirlerin halleri nice olacak?”
65.
âyetin tefsirinde de temas edildiği gibi Yüce Allah, bütün insanları mahşerde
bir araya topladığında her milletin peygamberini çağırıp kendisinden o millete
vaktiyle Allah’ın emir ve yasaklarım tebliğ edip etmediğini, tebliğ ettiyse
nasıl cevap verdiklerini soracak ve onlar hakkında tanıklık etmesini
isteyecektir. Resûl-i Ekrem de kendi ümmeti hakkında şâhitlik edecektir.
Allah’tan başka ilâhların var olduğunu iddia edenlerden kesin bir delil
istenecek, onlar da bunu getiremeyecekler, şefaat umdukları putları ise
kendilerini yüzüstü bırakarak gözlerinden kaybolup gidecektir. Gerçek söz ve
hükmün, sadece ve sadece Allah’ın haber verdiği sözler ve onun bildirdiği
hükümler olduğu; yegâne ulûhiyet ve rubûbiyet hakkının yalnız Allah’a ait
olduğu o gün herkes tarafından kesin bir bilgi ile bilinecektir. Kur’an ve
sünnetin çağrısına kulak verip o bilgiye şimdi sahip olanlar, faydasını
görecek; fakat dünyada bundan gaflet ve cehâlet içinde kalıp mahşerde zorunlu
olarak bu bilgiye sahip olanlar bunun bir faydasını göremeyeceklerdir.
İşte
Kârun’un hâli bu bakımdan çok câlib-i dikkat bir misâldir:
Kıyâmet günü Allah onlara seslenecek ve: “Benim ortağım olduğunu iddia ettiğiniz sahte ilâhlar şimdi nerede?” diye soracak.
2.
Diyanet Vakfı Meali
O gün Allah onları çağırarak: Benim ortaklarım olduklarını iddia ettikleriniz hani nerede? diyecektir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
O gün Allah onlara seslenir: "Benim ortağım olduklarını iddia ettikleriniz nerededir?" der.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Allah’ın, onlara seslenerek, “Hani benim, var olduğunu iddia ettiğiniz ortaklarım”? diyeceği günü hatırla.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Ve hele o gün Allah onları çağırarak: "Benim ortaklarım olduklarını iddia ettikleriniz hani, nerede?" diyecektir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve hele onlara haykırıp ta nerede o zu'mettiğiniz şeriklerim diyeceği gün
7.
Hasan Basri Çantay Meali
(Hatırla) o gün (ü ki Allah) onlara nida edib: «Hani baatıl zan ile iddia edegeldiğiniz ortaklarım nerede»? diyecektir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Ve o gün (Allah), onlara (o müşriklere) seslenir de: “(Kendilerini bana ortak)zannetmekte olduğunuz ortaklarım nerede?” buyurur.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Kıyamet gününde onlara (müşriklere, Allah) nida edib şöyle buyuracak: “- Nerede, kendilerini ortaklarım diye zannettikleriniz?”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve o gün ki, onlara nidâ edecek de, «Nerede zû'm eder olduğunuz şeriklerim?» diyecektir.
11.
Ümit Şimşek Meali
O gün Allah onlara, “Nerede Bana ortak zannettiğiniz şeriklerim?” diye seslenir.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
The Day that He will call on them, He will say: "Where are my ´partners´? whom ye imagined (to be such)?"
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kasas Sûresi 74. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
