Kasas
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 25. âyette yer alıp Hz.
Mûsâ’nın doğumundan Medyen’e gelişine kadar başından geçen olayları ifade eden
“Kasas” kelimesinden alır. اَلْقَصَصُ
(kasas), sözlükte hâdiseleri uygunluk sırasına göre zikretmek mânasına gelir.
Mushaf tertibine göre 28, iniş sırasına göre 49. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi sekizinci, iniş sırasına göre kırk dokuzuncu sûredir. Neml sûresinden sonra, İsrâ sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 85. âyetinin hicret esnasında Cuhfe denen yerde,52-55. âyetlerinin de Medine’de indiğine dair bir rivayet bulunmaktadır (Şevkânî, IV, 152).
Konusu
Kasas
sûresinin esas hedefi, Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvveti etrafında çoğalan şüphe
ve itirazları bertaraf edip, ona inanmamak için ileri sürülen mazeretleri
geçersiz kılmaktır. Bu sebeple sûrede Hz. Mûsâ’nın kıssası, nâzil olduğu
dönemin dinî, siyâsî, ahlâkî ve içtimâî problemlerine ışık tutacak yönleriyle
en geniş bir tarzda anlatılır. Annesi tarafından Nil’e bırakıldıktan sonra
Firavun’un sarayına alınıp orada yetiştirilmesi; yanlışlıkla kıptıyi öldürüp,
öldürülme korkusuyla Mısır’dan Medyen’e kaçması; Hz. Şuayb’e damat olması ve
ona hizmet etmesi; Mısır’a dönüş esnâsında Tur dağında vahye nâil olup, kendine
verilen mûcizelerle Firavun’a gönderilmesi; Firavun’un tavrı ve meydan okuması
en dikkat çekici yönleriyle nazarlara sunulur. Bunlar anlatılırken Allah
Teâlâ’nın peygamberini muzaffer kılmak için hangi görünmez kuvvetleri, vasıta
ve sâikleri devreye soktuğu; din düşmanlarına ise nasıl tahmin edemedikleri
noktalardan müdâhale edip onların çabalarını boşa çıkardığı ve neticede kendi
iradesini gerçekleştirdiği gösterilir.
Bu kıssadan hareketle Kur’an karşısında Ehl-i kitabın ve müşriklerin
halleri mizan olunur. Kur’an’ın gerçekliği, âhiretin varlığı can alıcı
ifadelerle beyân edildikten sonra Allah Teâlâ’nın azamet ve kudret nişânelerine
şöyle bir atf-ı nazarda bulunulur. Dünyanın fâniliği, âhiretin ebedi ve gerçek
hayat oluşuyla ilgili Kârun misali verilir. Bütün hazineleriyle birlikte bir
gecede yerin dibine geçirilen Karun, Allah’ı bırakıp dünya malını
putlaştıranlara ve ona aldananlara ne müthiş bir misaldir. Ne malı ne de Hz.
Mûsâ’ya yakınlığı ona bir fayda sağlamaz. Sûre, İslâm’ın kemâle ereceği ve
dünyaya hâkim olacağı müjdesiyle nihâyete erer. Fakat bu kutlu davayı
omuzlanacak Peygamberimiz (s.a.s.)’in izinden yürüyen, kâfirlere arka çıkmayan,
Allah’ın âyetlerine göre hareket eden, gerçek tevhid ehli civanmertlere, cengâverlere,
mücâhitlere gerek olduğu belirtilir.
68: Rabbin dilediğini yaratır ve seçer. İnsanların bu hususta seçme hakkı ve yetkisi yoktur. Allah, onların ortak koştuğu şeylerden çok uzak ve pek yücedir.
TEFSİR:
Bu
âyetlerde şirk düşüncesi reddedilip tevhid akîdesi ispat edilmektedir. Buna
göre gökleri ve yeriyle tüm kâinatı, canlı cansız tüm varlıkları yaratan,
onlara hususiyetlerini veren ve her birini yaratılış gayesi istikametinde
yönlendiren Allah Teâlâ’dır. Fâil-i muhtâr O’dur; dilediğini yaratır,
dilediğini seçer. Bazı şeyleri cansız varlık, bazılarını bitki, bazılarını
hayvan, bazılarını insan olarak yaratmak; bunların bir kısmını veli, bazısını
peygamber olarak seçmek; yine bazı varlıkları şeytan, bazısını cin olarak, bazı
mahlûkatı melek, bazı melekleri mukarrabîn[1],
bazılarını da ruhânî olarak yaratmak sadece O’nun hakkıdır. O, bunları
yaratırken hiç kimseye sormuş, akıl danışmış değildir. Müşriklerin koştukları
ortakların ve diğer insanların bunda hiçbir payları yoktur. Âyet-i kerîmelerde
şöyle buyrulur:
“Ben
İblîs’i ve soyunu, ne göklerin ve yerin yaratılışına ne de bizzat kendi
yaratılışlarına şâhit tuttum. Ayrıca insanları doğru yoldan saptıranları ben
kendime yardımcı da edinmiş değilim!” (Kehf 18/51)
“Rasûlüm!
Müşriklere de ki: «Allah’tan başka ilâh sandığınız şeylere istediğiniz kadar
yalvarın durun. Bunların size hiçbir faydası olmayacaktır. Çünkü onlar ne
göklerde ne de yerde zerre miktarı bir şeyin bile gerçek sahibi değillerdir.
Göklerin ve yerin hâkimiyet ve yönetiminde onların hiçbir ortaklıkları da
yoktur. Ayrıca, Allah onlardan bir yardımcı edinmiş veya edinecek de
değildir.»”
(Sebe’ 34/22)
Buna
göre müşriklerin sırf zan ve kuruntudan hareketle bir kısım varlıklara beşer
üstü güç atfetmeleri; onları bela savıcı, hazineler bahşedici, şifa verici,
hastalıkları iyileştirici ve dualara karşılık verici şeklinde nitelemelerinin
aslı yoktur. Onlara Allah’ın sıfatlarından bir pay ayırmalarının ve ona ortak
koşmalarının hiçbir haklı gerekçesi bulunmamaktadır. İlmiyle, kudretiyle, ezeli
ve ebedî olarak hamde liyâkatiyle, hüküm ve hükümranlığın tekelinde oluşuyla ve
âhirette kullarını hesaba çekecek yegâne varlık oluşuyla tek İlah ve tek Rab
Allah Teâlâ’dır. Kimse O’nun kudretine karşı gelemez. Kimse O’nun ilmi ve
bilgisi dışında kalamaz. Kimse O’nun hükmüne karşı çıkamaz ve hükmünü
değiştiremez. Hiç kimse Allah’ın her canlıya takdir buyurduğu ölümden kendini
kurtaramadığı gibi, ölümden sonra yeniden dirilip huzur-ı ilâhîye çıkarak hesap
vermekten de ne kendisi ne de bir başkası onu kurtaramaz.
Cenâb-ı
Hakk’ın, kâinatta zuhûr eden ilâhî kudret akışları ve azamet tecellileri de
O’nun tek ilâh ve tek Rab olduğuna şâhitlik etmektedir:
Rabbin dilediğini yaratır ve seçer. İnsanların bu hususta seçme hakkı ve yetkisi yoktur. Allah, onların ortak koştuğu şeylerden çok uzak ve pek yücedir.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından münezzehtir ve şânı yücedir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Rabbin dilediğini yaratır ve seçer; onlar için seçim hakkı yoktur. Allah onların koştukları ortaklardan münezzehtir, yücedir.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların ise seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından uzaktır ve yücedir.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Onların seçim hakkı yoktur. Allah, onların ortak koştuklarından münezzehtir ve şanı yücedir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Rabbın dilediğini yaratır ve ihtiyar eyler, muhayyerlik onların değil, sübhan o Allah ve çok yüksek onların şirkinden
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Rabbin ne dilerse yaratır, (ne dilerse) ihtiyar eder. Onlar için ise (Rablerine karşı böyle) muhayyerlik yokdur. Allah münezzehdir. (Onların) eş tutmakda oldukları (her) şeyden yücedir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Rabbin ise, dilediğini (dilediği gibi) yaratır ve seçer. Onların (o kulların, bu yaratılışta) seçme hakkı yoktur. Allah (onların) ortak koşmakta oldukları şeylerden pek münezzeh ve pek yücedir.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Rabbin dilediğini yaratır ve seçer (istediğini peygamber yapar, Mekke'li elebaşların istediği olamaz). İrade (dilemede) serbestlik onların değil; (ancak Allah'ındır). Allah (bir kimsenin kendisi üzerine irade sahibi olmasından) münezzehtir ve onların ortak koştukları şeylerden yücedir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve Rabbin dilediğini yaratır ve seçer, onlar için ise muhayyerlik yoktur. Allah onların şerik koştuklarından münezzehtir, mütealîdir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Rabbin dilediği gibi yaratır ve tercihte bulunur. Yoksa, tercih hakkı onların değildir. Allah onların ortak koştuğu şeylerden münezzeh ve yücedir.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Thy Lord does create and choose as He pleases: no choice have they (in the matter): Glory to Allah. and far is He above the partners they ascribe (to Him)!
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kasas Sûresi 68. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Tahrîm sûresi Medine’de nâzil olmuştur. 12 âyettir. “Tahrîm”, “haram kılmak” demektir. Birinci âyette Resûlullah (s.a.s.)’in, bazı helâl gıdaları, geç ...
"Şunu iyi bilin ki, Allah dostlarına hiçbir korku yoktur ve onlar asla üzülmeyeceklerdir. Onlar hakkıyla iman etmişlerdir ve Allah’a karşı gelmekte ...
