Kasas
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 25. âyette yer alıp Hz.
Mûsâ’nın doğumundan Medyen’e gelişine kadar başından geçen olayları ifade eden
“Kasas” kelimesinden alır. اَلْقَصَصُ
(kasas), sözlükte hâdiseleri uygunluk sırasına göre zikretmek mânasına gelir.
Mushaf tertibine göre 28, iniş sırasına göre 49. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi sekizinci, iniş sırasına göre kırk dokuzuncu sûredir. Neml sûresinden sonra, İsrâ sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 85. âyetinin hicret esnasında Cuhfe denen yerde,52-55. âyetlerinin de Medine’de indiğine dair bir rivayet bulunmaktadır (Şevkânî, IV, 152).
Konusu
Kasas
sûresinin esas hedefi, Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvveti etrafında çoğalan şüphe
ve itirazları bertaraf edip, ona inanmamak için ileri sürülen mazeretleri
geçersiz kılmaktır. Bu sebeple sûrede Hz. Mûsâ’nın kıssası, nâzil olduğu
dönemin dinî, siyâsî, ahlâkî ve içtimâî problemlerine ışık tutacak yönleriyle
en geniş bir tarzda anlatılır. Annesi tarafından Nil’e bırakıldıktan sonra
Firavun’un sarayına alınıp orada yetiştirilmesi; yanlışlıkla kıptıyi öldürüp,
öldürülme korkusuyla Mısır’dan Medyen’e kaçması; Hz. Şuayb’e damat olması ve
ona hizmet etmesi; Mısır’a dönüş esnâsında Tur dağında vahye nâil olup, kendine
verilen mûcizelerle Firavun’a gönderilmesi; Firavun’un tavrı ve meydan okuması
en dikkat çekici yönleriyle nazarlara sunulur. Bunlar anlatılırken Allah
Teâlâ’nın peygamberini muzaffer kılmak için hangi görünmez kuvvetleri, vasıta
ve sâikleri devreye soktuğu; din düşmanlarına ise nasıl tahmin edemedikleri
noktalardan müdâhale edip onların çabalarını boşa çıkardığı ve neticede kendi
iradesini gerçekleştirdiği gösterilir.
Bu kıssadan hareketle Kur’an karşısında Ehl-i kitabın ve müşriklerin
halleri mizan olunur. Kur’an’ın gerçekliği, âhiretin varlığı can alıcı
ifadelerle beyân edildikten sonra Allah Teâlâ’nın azamet ve kudret nişânelerine
şöyle bir atf-ı nazarda bulunulur. Dünyanın fâniliği, âhiretin ebedi ve gerçek
hayat oluşuyla ilgili Kârun misali verilir. Bütün hazineleriyle birlikte bir
gecede yerin dibine geçirilen Karun, Allah’ı bırakıp dünya malını
putlaştıranlara ve ona aldananlara ne müthiş bir misaldir. Ne malı ne de Hz.
Mûsâ’ya yakınlığı ona bir fayda sağlamaz. Sûre, İslâm’ın kemâle ereceği ve
dünyaya hâkim olacağı müjdesiyle nihâyete erer. Fakat bu kutlu davayı
omuzlanacak Peygamberimiz (s.a.s.)’in izinden yürüyen, kâfirlere arka çıkmayan,
Allah’ın âyetlerine göre hareket eden, gerçek tevhid ehli civanmertlere, cengâverlere,
mücâhitlere gerek olduğu belirtilir.
65: O gün Allah onlara seslenecek ve: “Peygamberlerin dâvetine ne cevap vermiştiniz?” diye soracak.
66: Artık o gün bütün bilgi kapıları yüzlerine kapanacak, delilleri tükenecek, söyleyecek bir kelime bulamayacaklar. Birbirlerine de bir şey soramayacaklar.
67: Ancak dünyada fırsat varken günahlarından vazgeçip iman eden ve sâlih ameller işleyen kimseler kurtuluşa erenlerden olacaktır.
TEFSİR:
Kıyâmetin
bir ismi يَوْمُ الدّ۪ينِ (yevmü’d-dîn), bir
ismi de يَوْمُ الْحِسَابِ (yevmü’l-hisâb)dır.
Her ikisi de kulların yaptıklarının hesâba çekilip karşılığının verildiği gün
demektir. Hâsılı orada kullar hesaba çekilecek, ameller tartılacak ve sonuçlar
açıklanacaktır. Kendilerine peygamber gönderilenler hesaba çekileceği gibi,
gönderilen peygamberler de hesaba çekilecektir. Âyet-i kerîmede buyrulur:
“Biz
elbette kendilerine peygamber gönderilenleri de sorguya çekeceğiz, gönderilen
peygamberleri de mutlaka sorguya çekeceğiz.” (A‘râf 7/6)
Peygamberlere,
tebliğ ve davetlerine ümmetlerinin icâbet edip etmedikleri veya ne kadar icâbet
ettikleri sorulacak (bk. Mâide 5/109), ümmetlere de peygamberlerin davetine
icâbet edip etmedikleri veya ne ölçüde icâbet ettikleri sorulacaktır.
Kendilerine hak bir peygamber daveti ulaştığı halde ona icâbet etmeyenler, o
gün, ileri sürebilecek bir mazeret, haklı bir delil, kendilerini azaptan
kurtaracak bir haber, bir söz bulamayacaklar. Ne diyecekleri, ne cevap
verecekleri hususunda birbirlerine sorma, danışma imkânları da olmayacak. Zaten
gözleri kör, kulakları sağır ve dilleri konuşamaz halde yüzüstü
haşrolunacaklar. (bk. İsrâ 17/97) Netice azap ve hüsran olacaktır! Fakat
peygamberin davetine icâbet edip, küfründen dönerek iman eden ve imanının
gereğini yerine getirenler -inşAllah- orada kurtulabilme lütfuna sahip
olacaklardır. Gerçek bir imana sahip olup hakkiyle kulluk yapabilmenin yolu da
Allah Teâlâ’yı iyi tanımaya bağlıdır. İnsan ancak mârifetullah denizinde aldığı
mesafeye göre kullukta bir ilerleme sağlayabilecektir. Bu sebeple buyruluyor
ki:
O gün Allah onlara seslenecek ve: “Peygamberlerin dâvetine ne cevap vermiştiniz?” diye soracak.
2.
Diyanet Vakfı Meali
O gün Allah onları çağırarak: Peygamberlere ne cevap verdiniz? diyecektir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
O gün Allah onlara seslenir: "Peygamberlere ne cevap verdiniz?" der.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Allah’ın onlara seslenerek, “Peygamberlere ne cevap verdiniz? diyeceği günü hatırla.”
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
O gün Allah onları çağırıp "Peygamberlere ne cevap verdiniz?" diyecektir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve hele onlara haykırıb da gönderilen Peygamberlere ne cevap verdiniz diyeceği gün
7.
Hasan Basri Çantay Meali
O gün (Cenâb-ı Hak) onlara nida edib: «(Gönderilen) peygamberlere ne cevab verdiniz?» diyecekdir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Artık o gün (Allah) onlara seslenir de: “Peygamberlere ne cevab verdiniz?” buyurur.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
O kıyamet günü Allah kâfirlere nida edip şöyle buyuracaktır: “- Size gönderilen peygamberlere (davetlerine karşı) ne cevab verdiniz?”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve o gün onlara nidâ edecek de diyecektir ki: «Gönderilen pey- gamberlere ne cevap verdiniz?»
11.
Ümit Şimşek Meali
O gün Allah onlara, “Peygamberlere ne cevap verdiniz?” diye seslenir.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
That Day (Allah) will call to them, and say: "What was the answer ye gave to the messengers?"
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kasas Sûresi 65. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Sahabe, Kur’ân’a her zaman hürmet gösterir, ona olan saygılarını değişik şekillerde gösterirlerdi.
SAHABENİN KUR’AN’A OLAN SAYGISI
Hazret-i Ömer ve ...
Kul hakları içinde en mühim olanı ana-baba hakkıdır. Allah ve Resûlü’ne itaatten sonra ana-babaya itaat gelir. Çünkü anne ve babalarımız varlık sebebi ...
