Kasas
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 25. âyette yer alıp Hz.
Mûsâ’nın doğumundan Medyen’e gelişine kadar başından geçen olayları ifade eden
“Kasas” kelimesinden alır. اَلْقَصَصُ
(kasas), sözlükte hâdiseleri uygunluk sırasına göre zikretmek mânasına gelir.
Mushaf tertibine göre 28, iniş sırasına göre 49. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi sekizinci, iniş sırasına göre kırk dokuzuncu sûredir. Neml sûresinden sonra, İsrâ sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 85. âyetinin hicret esnasında Cuhfe denen yerde,52-55. âyetlerinin de Medine’de indiğine dair bir rivayet bulunmaktadır (Şevkânî, IV, 152).
Konusu
Kasas
sûresinin esas hedefi, Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvveti etrafında çoğalan şüphe
ve itirazları bertaraf edip, ona inanmamak için ileri sürülen mazeretleri
geçersiz kılmaktır. Bu sebeple sûrede Hz. Mûsâ’nın kıssası, nâzil olduğu
dönemin dinî, siyâsî, ahlâkî ve içtimâî problemlerine ışık tutacak yönleriyle
en geniş bir tarzda anlatılır. Annesi tarafından Nil’e bırakıldıktan sonra
Firavun’un sarayına alınıp orada yetiştirilmesi; yanlışlıkla kıptıyi öldürüp,
öldürülme korkusuyla Mısır’dan Medyen’e kaçması; Hz. Şuayb’e damat olması ve
ona hizmet etmesi; Mısır’a dönüş esnâsında Tur dağında vahye nâil olup, kendine
verilen mûcizelerle Firavun’a gönderilmesi; Firavun’un tavrı ve meydan okuması
en dikkat çekici yönleriyle nazarlara sunulur. Bunlar anlatılırken Allah
Teâlâ’nın peygamberini muzaffer kılmak için hangi görünmez kuvvetleri, vasıta
ve sâikleri devreye soktuğu; din düşmanlarına ise nasıl tahmin edemedikleri
noktalardan müdâhale edip onların çabalarını boşa çıkardığı ve neticede kendi
iradesini gerçekleştirdiği gösterilir.
Bu kıssadan hareketle Kur’an karşısında Ehl-i kitabın ve müşriklerin
halleri mizan olunur. Kur’an’ın gerçekliği, âhiretin varlığı can alıcı
ifadelerle beyân edildikten sonra Allah Teâlâ’nın azamet ve kudret nişânelerine
şöyle bir atf-ı nazarda bulunulur. Dünyanın fâniliği, âhiretin ebedi ve gerçek
hayat oluşuyla ilgili Kârun misali verilir. Bütün hazineleriyle birlikte bir
gecede yerin dibine geçirilen Karun, Allah’ı bırakıp dünya malını
putlaştıranlara ve ona aldananlara ne müthiş bir misaldir. Ne malı ne de Hz.
Mûsâ’ya yakınlığı ona bir fayda sağlamaz. Sûre, İslâm’ın kemâle ereceği ve
dünyaya hâkim olacağı müjdesiyle nihâyete erer. Fakat bu kutlu davayı
omuzlanacak Peygamberimiz (s.a.s.)’in izinden yürüyen, kâfirlere arka çıkmayan,
Allah’ın âyetlerine göre hareket eden, gerçek tevhid ehli civanmertlere, cengâverlere,
mücâhitlere gerek olduğu belirtilir.
49: Rasûlüm! De ki: “Eğer doğru söylüyorsanız, Allah katından bu ikisinden daha doğru bir kitap getirin de ben de ona tâbi olayım!”
50: Eğer senin bu teklifini kabul etmezlerse, şunu bil ki onlar sadece nefsânî arzularına uymaktadırlar. Oysa Allah tarafından doğru yolu gösteren bir rehber olmaksızın sırf kendi nefsânî arzularına uyandan daha şaşkın ve sapkın kim olabilir? Şüphesiz Allah, zâlimler gürûhunu doğru yola iletmez.
51: Gerçek şu ki biz, bu ilâhî vahyi onlara birbiri ardınca ulaştırdık. Umulur ki düşünüp ders alırlar.
TEFSİR:
Eğer
iddiâ ettikleri gibi Tevrat ve Kur’an sihir ise, sihir de insanlar tarafından
yapılabilen bir şey olduğuna göre, onların, doğru yolu bu ikisinden daha iyi
gösteren bir kitap getirmeleri gerekir. Böyle bir kitap getirdikleri takdirde,
Peygamber bile dâvasından vazgeçip o kitaba tâbi olacaktır. Görüldüğü üzere,
bir rakibe karşı ancak bu kadar müsâmahalı davranılabilir. Sadece bir kitap
getirecekler, böylece mücâdele bitecek ve muhâlifler zafer ilan edebilecekler.
Fakat siyerden öğrendiğimize göre bunu yapmaları mümkün olmamıştır; bundan
sonra da mümkün olmayacaktır. O halde, hem peygamberin bu meydan okumasına
kayıtsız kalıp, hem de imana yanaşmayanlar, Allah tarafından gelip doğru yolu
gösteren bir rehebere değil, sadece kendi hevâ ve heveslerine uymaktadırlar.
Oysa Allah’tan gelen doğru yol rehberini bırakıp, kendi hevâsına uyan kimseden
daha şaşkın ve daha sapık kimse yoktur. Anlaşılan o ki, peygamber vasıtasıyla
vuku bulan ilâhî davet karşısında sadece “iki yol” bulunmaktadır:
›O davete icâbet etmek, samimiyetle onu kabullenmek, nefsânî arzu
ve isteklerden soyunarak kayıtsız şartsız o davetin gereklerine teslim olmak.
›Hakikate karşı direnmek, buna mukâbil nefsânî ihtiras ve arzulara
uymak. Bunun ise gerçeği yalanlayıp bedbaht bir hayatı tercih etmek olduğu
meydandadır.
Ancak
burada problem ilâhî vahyin çerçevesini belirlediği nizamda ve gösterdiği yolda
değil, o sisteme uymak istemeyen fertlerin kafa ve kalplerindedir. Bu
bedbahtlar, böyle yapmakla en büyük zulmü işlemiş olmaktadırlar. Allah ise
zâlimleri doğru yola eriştirmez. Şüphesiz ki “hak söz”ün ard arda
ulaştırılması, ilâhî tâlimat ve ikazların peş peşe sunulması ile birlikte
onların mazeret kapıları kapatılmıştır. Artık buna karşı ileri sürebilecekleri
geçerli bir gerekçeleri ve inandırıcı bir delilleri kalmamıştır. Tek çare o hak
söze kulak verip düşünerek gereken dersleri alabilmek ve bunların gereğini
yerine getirebilmektir. İşte kendilerinden övgüyle bahsedilen şu kimseler, bunu
başarabilen bahtiyarlara ne güzel örnektir:
Gerçek şu ki biz, bu ilâhî vahyi onlara birbiri ardınca ulaştırdık. Umulur ki düşünüp ders alırlar.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Andolsun ki biz, düşünüp öğüt alsınlar diye, sözü (vahyi) birbiri ardınca yetiştirmişizdir (aralıksız vahiylerimizi göndermişizdir).
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
And olsun ki, Biz vahyi onlara ard arda yetiştirdik; belki düşünürler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Andolsun, düşünüp öğüt alsınlar diye o sözü (Kur’an âyetlerini) onlara peş peşe ulaştırdık.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Andolsun ki biz, düşünüp öğüt alsınlar diye, sözü (vahyi) birbiri ardınca ulamışızdır.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Celâlim hakkı için onlar hakkında sözü uladık da uladık ki iyi düşünsünler
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Andolsun ki biz onlar için, nasıyhat kabul etsinler diye, sözü birbiri ardınca inzal edib durmuşuzdur.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Celâlim hakkı için, ibret alırlar diye sözü (vahyi) onlar için ardı ardına yetiştirdik.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Gerçekten o kâfirlere, Kur'an ayetlerini, birbiri ardınca inzal ve beyan ettik ki, ibret alıp iman etsinler.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Kasem olsun ki, onlar için belki düşünürler diye sözü birbiri ardınca irâd ettik.
11.
Ümit Şimşek Meali
Güzelce düşünüp öğüt alsınlar diye, Biz sözümüzü onlara peş peşe ulaştırdık.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Now have We caused the Word to reach them themselves, in order that they may receive admonition.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kasas Sûresi 51. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Sahabe, Kur’ân’a her zaman hürmet gösterir, ona olan saygılarını değişik şekillerde gösterirlerdi.
SAHABENİN KUR’AN’A OLAN SAYGISI
Hazret-i Ömer ve ...
Kul hakları içinde en mühim olanı ana-baba hakkıdır. Allah ve Resûlü’ne itaatten sonra ana-babaya itaat gelir. Çünkü anne ve babalarımız varlık sebebi ...
