Kasas
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 25. âyette yer alıp Hz.
Mûsâ’nın doğumundan Medyen’e gelişine kadar başından geçen olayları ifade eden
“Kasas” kelimesinden alır. اَلْقَصَصُ
(kasas), sözlükte hâdiseleri uygunluk sırasına göre zikretmek mânasına gelir.
Mushaf tertibine göre 28, iniş sırasına göre 49. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi sekizinci, iniş sırasına göre kırk dokuzuncu sûredir. Neml sûresinden sonra, İsrâ sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 85. âyetinin hicret esnasında Cuhfe denen yerde,52-55. âyetlerinin de Medine’de indiğine dair bir rivayet bulunmaktadır (Şevkânî, IV, 152).
Konusu
Kasas
sûresinin esas hedefi, Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvveti etrafında çoğalan şüphe
ve itirazları bertaraf edip, ona inanmamak için ileri sürülen mazeretleri
geçersiz kılmaktır. Bu sebeple sûrede Hz. Mûsâ’nın kıssası, nâzil olduğu
dönemin dinî, siyâsî, ahlâkî ve içtimâî problemlerine ışık tutacak yönleriyle
en geniş bir tarzda anlatılır. Annesi tarafından Nil’e bırakıldıktan sonra
Firavun’un sarayına alınıp orada yetiştirilmesi; yanlışlıkla kıptıyi öldürüp,
öldürülme korkusuyla Mısır’dan Medyen’e kaçması; Hz. Şuayb’e damat olması ve
ona hizmet etmesi; Mısır’a dönüş esnâsında Tur dağında vahye nâil olup, kendine
verilen mûcizelerle Firavun’a gönderilmesi; Firavun’un tavrı ve meydan okuması
en dikkat çekici yönleriyle nazarlara sunulur. Bunlar anlatılırken Allah
Teâlâ’nın peygamberini muzaffer kılmak için hangi görünmez kuvvetleri, vasıta
ve sâikleri devreye soktuğu; din düşmanlarına ise nasıl tahmin edemedikleri
noktalardan müdâhale edip onların çabalarını boşa çıkardığı ve neticede kendi
iradesini gerçekleştirdiği gösterilir.
Bu kıssadan hareketle Kur’an karşısında Ehl-i kitabın ve müşriklerin
halleri mizan olunur. Kur’an’ın gerçekliği, âhiretin varlığı can alıcı
ifadelerle beyân edildikten sonra Allah Teâlâ’nın azamet ve kudret nişânelerine
şöyle bir atf-ı nazarda bulunulur. Dünyanın fâniliği, âhiretin ebedi ve gerçek
hayat oluşuyla ilgili Kârun misali verilir. Bütün hazineleriyle birlikte bir
gecede yerin dibine geçirilen Karun, Allah’ı bırakıp dünya malını
putlaştıranlara ve ona aldananlara ne müthiş bir misaldir. Ne malı ne de Hz.
Mûsâ’ya yakınlığı ona bir fayda sağlamaz. Sûre, İslâm’ın kemâle ereceği ve
dünyaya hâkim olacağı müjdesiyle nihâyete erer. Fakat bu kutlu davayı
omuzlanacak Peygamberimiz (s.a.s.)’in izinden yürüyen, kâfirlere arka çıkmayan,
Allah’ın âyetlerine göre hareket eden, gerçek tevhid ehli civanmertlere, cengâverlere,
mücâhitlere gerek olduğu belirtilir.
69: Doğrusu Rabbin onların göğüslerinde gizlediklerini de, açığa vurduklarını da bilir.
70: Çünkü O, Allah’tır. O’ndan başka ilâh yoktur. Dünya ve âhirette bütün hamdler O’na mahsustur. Hüküm vermek de yalnız O’nun hakkıdır. Sonunda siz ancak O’nun huzuruna döneceksiniz.
TEFSİR:
Bu âyetlerde şirk düşüncesi reddedilip tevhid akîdesi ispat edilmektedir. Buna göre gökleri ve yeriyle tüm kâinatı, canlı cansız tüm varlıkları yaratan, onlara hususiyetlerini veren ve her birini yaratılış gayesi istikametinde yönlendiren Allah Teâlâ’dır. Fâil-i muhtâr O’dur; dilediğini yaratır, dilediğini seçer. Bazı şeyleri cansız varlık, bazılarını bitki, bazılarını hayvan, bazılarını insan olarak yaratmak; bunların bir kısmını veli, bazısını peygamber olarak seçmek; yine bazı varlıkları şeytan, bazısını cin olarak, bazı mahlûkatı melek, bazı melekleri mukarrabîn[1], bazılarını da ruhânî olarak yaratmak sadece O’nun hakkıdır. O, bunları yaratırken hiç kimseye sormuş, akıl danışmış değildir. Müşriklerin koştukları ortakların ve diğer insanların bunda hiçbir payları yoktur. Âyet-i kerîmelerde şöyle buyrulur:
“Ben İblîs’i ve soyunu, ne göklerin ve yerin yaratılışına ne de bizzat kendi yaratılışlarına şâhit tuttum. Ayrıca insanları doğru yoldan saptıranları ben kendime yardımcı da edinmiş değilim!” (Kehf 18/51)
“Rasûlüm! Müşriklere de ki: «Allah’tan başka ilâh sandığınız şeylere istediğiniz kadar yalvarın durun. Bunların size hiçbir faydası olmayacaktır. Çünkü onlar ne göklerde ne de yerde zerre miktarı bir şeyin bile gerçek sahibi değillerdir. Göklerin ve yerin hâkimiyet ve yönetiminde onların hiçbir ortaklıkları da yoktur. Ayrıca, Allah onlardan bir yardımcı edinmiş veya edinecek de değildir.»” (Sebe’ 34/22)
Buna göre müşriklerin sırf zan ve kuruntudan hareketle bir kısım varlıklara beşer üstü güç atfetmeleri; onları bela savıcı, hazineler bahşedici, şifa verici, hastalıkları iyileştirici ve dualara karşılık verici şeklinde nitelemelerinin aslı yoktur. Onlara Allah’ın sıfatlarından bir pay ayırmalarının ve ona ortak koşmalarının hiçbir haklı gerekçesi bulunmamaktadır. İlmiyle, kudretiyle, ezeli ve ebedî olarak hamde liyâkatiyle, hüküm ve hükümranlığın tekelinde oluşuyla ve âhirette kullarını hesaba çekecek yegâne varlık oluşuyla tek İlah ve tek Rab Allah Teâlâ’dır. Kimse O’nun kudretine karşı gelemez. Kimse O’nun ilmi ve bilgisi dışında kalamaz. Kimse O’nun hükmüne karşı çıkamaz ve hükmünü değiştiremez. Hiç kimse Allah’ın her canlıya takdir buyurduğu ölümden kendini kurtaramadığı gibi, ölümden sonra yeniden dirilip huzur-ı ilâhîye çıkarak hesap vermekten de ne kendisi ne de bir başkası onu kurtaramaz.
Cenâb-ı Hakk’ın, kâinatta zuhûr eden ilâhî kudret akışları ve azamet tecellileri de O’nun tek ilâh ve tek Rab olduğuna şâhitlik etmektedir:
Doğrusu Rabbin onların göğüslerinde gizlediklerini de, açığa vurduklarını da bilir.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Rabbin, onların, sînelerinde gizlediklerini de, açığa vurduklarını da bilir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Rabbin gönüllerinin gizlediklerini ve açığa vurduklarını bilir.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Rabbin, onların sinelerinin gizlediğini de açığa vurduklarını da bilir.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Rabbin, onların, sinelerinde gizlediklerini de, açığa vurduklarını da bilir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Hem rabbın bilir onların sîneleri ne saklıyor ve de i'lân ediyorlar
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Göğüsleri neler saklıyorsa, neleri ne açıklıyorsa Rabbin (hepsini) bilir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Çünki Rabbin, (onların) sîneleri neyi gizler ve neyi açıklarsa bilir.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
(Allah'ın peygamberine besledikleri kinden) kalblerinin ne sakladığını ve ne açıkladıklarını Rabbin hep bilir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve Rabbin onların sinelerinin neler sakladığını ve neler ilan ettiklerini bilir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Rabbin onların gönüllerinde sakladıklarını da bilir, açığa vurduklarını da.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
And thy Lord knows all that their hearts conceal and all that they reveal.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kasas Sûresi 69. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
