Mü’min
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 85 âyettir. İsmini, 28-45. âyetlerde kıssası
anlatılan ve kendisinden “mü’min adam” diye bahsedilen Firavun ailesinden Hz.
Mûsâ’ya inanan bir kimseden alır. Sûrenin bir ismi de اَلْغَافِرُ
(Ğâfir)dir. Bu ismini ise 3. âyette geçen ve Allah Teâlâ’nın “bağışlayıcı”
mânasına gelen Ğâfir güzel isminden alır. Resmî tertibe göre 40, iniş sırasına
göre 60. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada kırkıncı, iniş sırasına göre altmışıncı sûredir. Zümer sûresinden sonra, Fussılet sûresinden önce Mekke’de inmiştir. “Hâ-mîm” diye başlayan ve arka arkaya gelen yedi sûrenin ilkidir.
Konusu
Sûrenin, müşriklerin
müslümanlara işkencelerinin iyice arttığı ve artık Resûlullah (s.a.s.)’i öldürme
planları yaptıkları bir dönemde indiği anlaşılmaktadır. Çünkü verilen misaller
hep bu istikâmettedir. Daha önce geçen inkârcılar da peygamberlerini öldürmek
istemişlerdi, fakat Allah, peygamberlerini onların elinden kurtarmış ve
kendilerini helak etmişti. Firavun Mûsâ (a.s.)’ı öldürmek istedi, Firavun’u
suda boğmak suretiyle onu da kurtardı. Sûrede uzunca kıssası anlatılan “mü’min
adam” ise, Hz. Mûsâ’nın öldürülmesine karşı çıkan ve onu savunan bir
mücâhittir. O, hak-bâtıl mücâdelesinde hakkın üstün gelmesi için gerçekten çok
akıllı ve dengeli bir tebliğ siyâseti güden kâmil bir mü’min modeli olarak
takdim edilir. Bu akıllı kişinin, ortamı germeden, incitmeden, ibretli
misallerle akıllara ve duygulara dengeli hitap ederek sonuç almaya çalıştığı
görülür. Aynı tavrı Mekke’de müşriklere karşı Hz. Ebubekir’in sergilediğini
görürüz. Sûrede bu esas konuya binâen Resûlullah (s.a.s.)’in zafere erişeceği
ve müşriklerin mağlup olacağı haber verilir. Allah’ın sonsuz kudret ve
azametinin bir kısım kevnî delilleri sergilenir. O’nun insanlığa olan büyük
nimetlerinden bahsedilir. Neticede Peygamber (s.a.s.)’in davetini reddedip
Allah ve âhiretin varlığını kabul etmeyenlerin hazin âkıbet ve
pişmanlıklarından; cehennem azabını gördükten sonra inanmalarının artık bir
fayda vermeyeceğinden söz edilir.
Fazileti
Mü’min suresi, حٰمٓ (Hâ.
Mîm) diye başlayan yedi surenin ilkidir. Bu surenin de dâhil olduğu “Hâ. Mîm”le
başlayan yedi sureye حَوَام۪يمْ (Havâmîm) yani
“Hâmîmler” denir. Bu sûrelerin okunmasını teşvik eden bazı hadisler ve sahâbe
sözleri nakledilir. Nitekim Resûl-i Ekrem (s.a.s.), Mü’min sûresinin ilk üç
âyeti ile Bakara sûresinin 255. âyeti olan Âyete’l-Kürsî’yi sabah akşam okuyan
bir kimsenin bu sâyede muhafaza olacağını haber vermektedir. (Tirmizî,
Sevâbu’l-Kur’an 21)
10: İnkâra saplanıp kâfir olarak ölenlere, cehennemde azap içinde birbirlerine lânetler yağdırırken şöyle seslenilecek: “Allah’ın size olan gazabı, sizin kendinize ve birbirinize duyduğunuz öfkeden çok daha şiddetlidir. Zira siz vaktiyle imana çağrılıyor, fakat bile bile gerçeği inkâr ediyordunuz.”
12: Onlara şöyle karşılık verilecek: “Bunun sebebi şudur: Tek olan Allah’a imana ve ibâdete çağrıldığınızda O’nun birliğini inkâr ediyordunuz. O’na ortak koşulduğunda ise buna inanıyordunuz. Artık hakkınızdaki karar, çok yüce ve çok büyük olan Allah’a aittir!”
TEFSİR:
Kâfirler
dünya hayatında Allah’ı inkâr, şirk ve peygamberlere düşmanlık gibi suçlarına
karşılık kıyamet gününde görecekleri kötü muameleden dolayı hem kendilerine hem
de suç işlemelerine sebep olanlara kızacaklardır. Melekler onlara: “Bugün
kızıyorsunuz, ama peygamberler ve onların vârisleri sâlih kullar sizleri hakka
davet ettiğinde, onlara karşı çıkmıştınız. Allah o zaman size, bugün kendinize
kızdığınızdan daha fazla gazap buyurmuştu. Bu gün de yine Allah’ın size olan
gazabı ve azabı, sizin kendinize olan öfke ve buğzunuzdan daha büyük olacaktır”
diyeceklerdir.
Âhiretin
dehşetli hâdiseleri karşısında çaresizlikler içinde kıvranan kâfirler,
günahlarını itiraf edip bir çıkış yolu arayacaklardır. Burada bahsedilen iki
ölüm ve iki hayatın ne olduğunu şu âyet-i kerîme açıklığa kavuşturur:
“Ey
kâfirler! Allah’ı nasıl inkâr edebiliyorsunuz ki, ölü idiniz de sizi O
diriltti. Sonra sizi öldürecek, sonra tekrar diriltecek, sonra da O’na
döndürüleceksiniz.” (Bakara 2/28)
Buna
göre birinci ölüm, henüz insan yaratılmadan önceki yokluk dönemidir. Birinci
hayat, Allah Teâlâ’nın insanı yaratıp ona ruh üfleyerek dünyaya getirmesidir.
İkinci ölüm, dünyada ecelini tamamlayıp ruhunu teslim ederek öte âleme
göçmesidir. İkinci hayat ise kıyâmet günü İsrâfil’in sûra üfürmesiyle yeniden
diriliştir. Kâfirler ilk üç safhayı, onları apaçık müşahede edebildikleri için
inkâr edemezlerdi. Ancak son safhayı görmedikleri ve sadece Peygamber (s.a.s.)
haber verdiği için inkâr ediyorlardı. Fakat kıyamet günü dördüncü safhayı da
müşahede edecek ve “Evet, bize bunun hakkında daha önce haber verilmişti”
diyerek kabul edeceklerdir. Ölümden sonraki hayatı inkâr ederek çok büyük bir
hata yaptıklarını ve bu yanlış inanç sebebiyle ömürlerini günahla
doldurduklarını itiraf edip çıkış yolu talep edeceklerdir. Fakat defterler
dürülüp karar kesinleştiği için artık oradan çıkış mümkün olmayacaktır.
Öyleyse ey insanlar, bu kaçınılmaz son gelip
çatmadan önce şu Kur’ânî ikazlara kulak verin:
İnne-lleżîne keferû yunâdevne lemaktu(A)llâhi ekberu min maktikum enfusekum iż tud’avne ilâ-l-îmâni fetekfurûn(e)
1.
Ömer Çelik Meali
İnkâra saplanıp kâfir olarak ölenlere, cehennemde azap içinde birbirlerine lânetler yağdırırken şöyle seslenilecek: “Allah’ın size olan gazabı, sizin kendinize ve birbirinize duyduğunuz öfkeden çok daha şiddetlidir. Zira siz vaktiyle imana çağrılıyor, fakat bile bile gerçeği inkâr ediyordunuz.”
2.
Diyanet Vakfı Meali
İnkâr edenlere şöyle seslenilir: Allah'ın gazabı, sizin kendinize olan kızgınlıktan elbette daha ağırdır. Zira siz imana davet ediliyor, fakat inkâr ediyordunuz.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Ama inkar edenlere, "Allah'ın gazabı, sizin birbirinize olan öfkenizden daha büyüktür; imana çağrıldığınızda inkar ederdiniz" diye seslenilir.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
İnkâr edenler var ya, muhakkak onlara: “Allah’ın (size) gazabı, sizin kendinize olan gazabınızdan daha büyüktür. Çünkü siz imana çağırılırdınız da inkâr ederdiniz” diye seslenilir.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
O kâfirlere mutlaka şöyle bağırılacaktır: "Elbette Allah'ın buğzu, sizin nefislerinize buğzunuzdan daha büyüktür. Çünkü siz imana davet ediliyordunuz da inkâr ediyordunuz."
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
O küfredenlere muhakkak şöyle bağırılacaktır: elbette Allahın buğzu sizin nefislerinize buğzunuzdan daha büyük, zira siz iymana da'vet olunuyordunuz da küfrediyordunuz
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Küfredenlere (melekler tarafından) nida edilir: «Allahın buğzu, sizin kendinize olan buğzunuzdan elbet daha büyükdür. Çünkü siz (dünyâda) îmâna da'vet olunuyordunuz da küfür (de ısraar) ediyordunuz».
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Doğrusu inkâr edenlere (âhirette melekler tarafından şöyle) seslenilir: “Elbette Allah'ın (size olan) gazabı, sizin kendinize olan gazabınızdan daha büyüktür; çünki (siz) îmâna da'vet ediliyordunuz, fakat inkâr ediyordunuz.”
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
O kâfir olanlara (cehenneme girişlerinden sonra melekler tarafından) şöyle çağrılacaktır:” - Muhakkak ki Allah'ın buğzu, sizin nefsinize olan buğzunuzdan daha büyüktür. Çünkü siz, (dünyada iken) imana davet olunuyordunuz da, küfürde israr ediyordunuz.”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Muhakkak o kimseler ki, kâfir olmuşlardır. Onlara nidâ olunacaktır ki: «Elbette Allah'-ın buğzu sizin kendi nefslerinize olan buğzunuzdan daha büyüktür. Çünkü siz imâna dâvet olunduğunuz zaman küfre devam edip duruyordunuz.»
11.
Ümit Şimşek Meali
İnkâr edenlere gelince, onlara da şöyle seslenilir: “Allah'ın gazabı, sizin kendinize olan öfkenizden de büyüktür. Çünkü imana çağırıldığınızda siz inkâr ediyordunuz.”
12.
Yusuf Ali (English) Meali
The Unbelievers will be addressed: "Greater was the aversion of Allah to you than (is) your aversion to yourselves, seeing that ye were called to the Faith and ye used to refuse."
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Mü'min Sûresi 10. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Allah’ın emirlerine sarılıp yasaklarından kaçınanlara[1] ve bütün insanlara bir hidayet kaynağı olan Kur’an’ın indirilmeye başlandığı rahmet ayı olan ...
Haşr sûresi Medine’de inmiştir. 24 âyettir. İsmini, ikinci âyette geçip “sevkiyat için bir yere toplama” mânasına gelen اَلْحَشْرُ (haşr) kelimesinden ...
Malik b. Yesâr`dan rivayet edildiğine göre Rasûlüllah (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim sabahleyin üç defa "euzubillahis-Semî`il-Alîmi mines-şeytanirrac ...
Ramazan oruç ve Kur’an ayıdır. Bakara 183’te daha öncekilere olduğu gibi İslam ümmetine de farz kılındığı bildirilen oruçtan maksadın takvaya erişmek ...
