Mü’min
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 85 âyettir. İsmini, 28-45. âyetlerde kıssası
anlatılan ve kendisinden “mü’min adam” diye bahsedilen Firavun ailesinden Hz.
Mûsâ’ya inanan bir kimseden alır. Sûrenin bir ismi de اَلْغَافِرُ
(Ğâfir)dir. Bu ismini ise 3. âyette geçen ve Allah Teâlâ’nın “bağışlayıcı”
mânasına gelen Ğâfir güzel isminden alır. Resmî tertibe göre 40, iniş sırasına
göre 60. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada kırkıncı, iniş sırasına göre altmışıncı sûredir. Zümer sûresinden sonra, Fussılet sûresinden önce Mekke’de inmiştir. “Hâ-mîm” diye başlayan ve arka arkaya gelen yedi sûrenin ilkidir.
Konusu
Sûrenin, müşriklerin
müslümanlara işkencelerinin iyice arttığı ve artık Resûlullah (s.a.s.)’i öldürme
planları yaptıkları bir dönemde indiği anlaşılmaktadır. Çünkü verilen misaller
hep bu istikâmettedir. Daha önce geçen inkârcılar da peygamberlerini öldürmek
istemişlerdi, fakat Allah, peygamberlerini onların elinden kurtarmış ve
kendilerini helak etmişti. Firavun Mûsâ (a.s.)’ı öldürmek istedi, Firavun’u
suda boğmak suretiyle onu da kurtardı. Sûrede uzunca kıssası anlatılan “mü’min
adam” ise, Hz. Mûsâ’nın öldürülmesine karşı çıkan ve onu savunan bir
mücâhittir. O, hak-bâtıl mücâdelesinde hakkın üstün gelmesi için gerçekten çok
akıllı ve dengeli bir tebliğ siyâseti güden kâmil bir mü’min modeli olarak
takdim edilir. Bu akıllı kişinin, ortamı germeden, incitmeden, ibretli
misallerle akıllara ve duygulara dengeli hitap ederek sonuç almaya çalıştığı
görülür. Aynı tavrı Mekke’de müşriklere karşı Hz. Ebubekir’in sergilediğini
görürüz. Sûrede bu esas konuya binâen Resûlullah (s.a.s.)’in zafere erişeceği
ve müşriklerin mağlup olacağı haber verilir. Allah’ın sonsuz kudret ve
azametinin bir kısım kevnî delilleri sergilenir. O’nun insanlığa olan büyük
nimetlerinden bahsedilir. Neticede Peygamber (s.a.s.)’in davetini reddedip
Allah ve âhiretin varlığını kabul etmeyenlerin hazin âkıbet ve
pişmanlıklarından; cehennem azabını gördükten sonra inanmalarının artık bir
fayda vermeyeceğinden söz edilir.
Fazileti
Mü’min suresi, حٰمٓ (Hâ.
Mîm) diye başlayan yedi surenin ilkidir. Bu surenin de dâhil olduğu “Hâ. Mîm”le
başlayan yedi sureye حَوَام۪يمْ (Havâmîm) yani
“Hâmîmler” denir. Bu sûrelerin okunmasını teşvik eden bazı hadisler ve sahâbe
sözleri nakledilir. Nitekim Resûl-i Ekrem (s.a.s.), Mü’min sûresinin ilk üç
âyeti ile Bakara sûresinin 255. âyeti olan Âyete’l-Kürsî’yi sabah akşam okuyan
bir kimsenin bu sâyede muhafaza olacağını haber vermektedir. (Tirmizî,
Sevâbu’l-Kur’an 21)
61: Geceyi huzur içinde dinlenmeniz için sessiz ve karanlık; gündüzü de çalışabilmeniz için aydınlık kılan Allah’tır. Gerçekten Allah insanlara karşı pek büyük lutuf sahibidir; ne var ki insanların çoğu şükretmez.
62: İşte Rabbiniz olan Allah budur. O, her şeyin yaratıcısıdır. O’ndan başka ilâh yoktur. Öyleyse nasıl oluyor da O’ndan yüz çevirip yanlış yollara düşüyorsunuz?
63: Allah’ın âyetlerini bile bile inkâr edenler, işte bu şekilde O’ndan yüz çevirip yanlış yollara düşüyorlar.
64: O Allah ki, yeryüzünü sizin için yaşamaya müsait bir mekan, göğü de emniyet kalkanı gibi bir kubbe yaptı. Size sûret verdi, sûretlerinizi de en güzel şekle koydu. Sizi temiz ve helâl nimetlerle rızıklandırdı. İşte Rabbiniz olan Allah budur. Âlemlerin Rabbi olan Allah yüceler yücesidir, bütün nimet, feyiz ve bereketlerin kaynağıdır.
65: O ezelî ve ebedî hayat sahibidir. O’ndan başka ilâh yoktur. Öyleyse her türlü şirk ve gösterişten uzak durup ibâdet ve taati yalnız Allah’a has kılarak O’na yalvarın! Bütün övgüler ve yücelikler Âlemlerin Rabbi Allah’a mahsustur.
TEFSİR:
Âyetlerin
veriği mesajı hülasa etmek gerekirse:
›İstirahatimiz
için gelen gece ve çalışıp maişetimizi kazanabilmemiz için aydınlık bir şekilde
gelen gündüz. Bunları aksatmadan peş peşe getiren ve götüren kim?
›Kâinatta ne
varsa hepsini yoktan yaratan ve devam ettiren kim?
›Uzayın
boşluğunda küçücük bir bilye gibi dönen yeryüzünü dağları, ovaları, nehirleri
ve denizleriyle üzerinde rahatlıkla yaşayabileceğimiz istikrarlı bir mekân
haline getiren kim?
›Yeryüzünü bir
kılıf gibi saran, uzaydan gelen ışınları süzerek onları canlılara faydalı hâle
getiren göğü binâ eden kim?
›Anne rahminde
gözle görülmeyecek kadar küçücük bir nutfe, sonra belli belirsiz bir çiğnem et
parçası olan cenini biçimlendiren; bir tek hücreden çeşitli karakterde hücreler
üretip el, ayak, göz, kulak, kalp, mide, akciğer, karaciğer gibi iç ve dış
azaları, milyarlarla, trilyonlarla ölçülen sinir ağlarını gayet maharetle
birbirine bağlayıp düşünce ve duyular sistemini kuran; her canlıyı kendine has
karakter ve şekliyle yaratan, onlar arasında insana gerçekten en güzel şekli ve
kıvamı veren, insanları en güzel, helâl ve hoş rızklarla besleyen kim?
›Ezelî ve
ebedî diri olan, hiçbir zaman ölmeyen ve bütün canlıların hayat kaynağı olan
kim?
Bütün
bu soruların tek cevabı var: Allah Teâlâ! İşte bizim Rabbimiz O’dur. O’ndan
başka ilâh yoktur ve ihlasla yalnızca O’na kulluk edilmelidir.
Buna göre, Allah’ın emirlerini yerine getirme
hususunda taviz isteyen inkârcılara cevap olmak üzere:
Geceyi huzur içinde dinlenmeniz için sessiz ve karanlık; gündüzü de çalışabilmeniz için aydınlık kılan Allah’tır. Gerçekten Allah insanlara karşı pek büyük lutuf sahibidir; ne var ki insanların çoğu şükretmez.
2.
Diyanet Vakfı Meali
İçinde dinlenesiniz diye geceyi, görmeniz için de gündüzü yaratan Allah'tır. Şüphesiz Allah, insanlara karşı lütufkârdır. Fakat insanların çoğu şükretmezler.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Size, geceyi dinlenesiniz diye karanlık ve gündüzü aydınlık olarak yaratan Allah'tır. Doğrusu Allah insanlara karşı lütufkardır, ama insanların çoğu şükretmezler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Allah, içinde rahat edesiniz diye geceyi ve (her şeyi) gösterici (aydınlık) olarak da gündüzü yaratandır. Şüphesiz Allah, insanlara karşı sonsuz iyilik sahibidir, fakat insanların çoğu şükretmezler.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
İçinde dinlenesiniz diye geceyi, göz açıcı bir aydınlık olarak da gündüzü sizin için yaratan Allah'tır. Gerçekten Allah insanlara karşı bir lütuf sahibidir. Fakat insanların çoğu şükretmezler
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Allah o ki sizin için geceyi yaptı, içinde dinlenesiniz diye, gündüzü de göz açıcı, hakıkat Allah, insanlara karşı bir fadıl sahibi ve lâkin insanların ekserîsi şükretmezler
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Allah, sizin için, içinde dinlenesiniz diye geceyi, gör (üb işlenmeniz (e vaasıta) olarak gündüzü yaratandır. Şübhesiz ki Allah insanlar üzerinde lütf-ü inayet saahibidir. Fakat insanların çoğu şükretmezler.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Allah, size geceyi içinde istirâhat etmeniz için (karanlık), gündüzü ise (çalışmanız için) aydınlatıcı kılandır. Şübhesiz ki Allah, insanlara karşı elbette büyük lütuf sâhibidir; fakat insanların çoğu şükretmezler.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Allah O'dur ki, içinde dinlenesiniz diye geceyi, göresiniz diye gündüzü, sizin için yarattı. Gerçekten Allah insanlara ihsan sahibidir, fakat insanların çoğu buna şükretmezler.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Allah o zâttır ki, sizin için geceyi (karanlık) kıldı, içinde istirahat edesiniz diye ve gündüzü de gösterici kıldı. Şüphe yok ki, Allah nâs üzerine elbette fazl sahibidir. Velâkin nâsın ekserisi şükretmezler.
11.
Ümit Şimşek Meali
O Allah ki, dinlenmeniz için geceyi, aydınlık olarak da gündüzü sizin için var etti. Doğrusu Allah insanlar üzerinde pek büyük lütuf sahibidir; lâkin insanların çoğu şükretmiyor.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
It is Allah Who has made the Night for you, that ye may rest therein, and the days as that which helps (you) to see. Verily Allah is full of Grace and Bounty to men: yet most men give no thanks.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Mü'min Sûresi 61. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Teğâbün sûresi Medine’de nâzil olmuştur. 18 âyettir. İsmini, 9. âyette geçen ve “aldanma, aldatma, kar-zarar” mânasına gelen اَلتَّغَابُنُ (teğâbün) k ...
Yâsîn sûresi, Mekke’de nâzil olmuştur. 83 âyettir. İsmini birinci âyette geçen يٰسٓ (Yâsîn) kelimesinden alır. Resmî sıralamada 36, iniş sırasına gör ...
