Sebe’
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 54 âyettir. İsmini, 15. âyette geçen ve
Yemen’de bir kavmin ismi olan Sebe’ kelimesinden almıştır. Resmi tertibe göre
34, iniş sırasına göre 58. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz dördüncü, iniş sırasına göre elli sekizinci sûredir. Lokman sûresinden sonra, Zümer sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 6. âyetinin Medine’de nâzil olduğuna dair bir rivayet de vardır.
Konusu
Sûrede,
diğer Mekkî sûrelerde olduğu gibi esasen tevhid, nübüvvet ve âhiret mevzuları
işlenir. Bir taraftan Hz. Dâvûd ve Hz. Süleyman’ın dünya saltanatı misal
verilip dünya nimetlerinin ancak şükürle devam edeceği belirtilir. Bir taraftan
da, aynı dönemde yaşayan Sebe’ halkının maddî zenginlik ve refahları misal
verilip nankörlük edilince nimetlerin nasıl geri alındığı dersi verilir.
Kendileri inanmadıkları gibi zayıf insanları da dinden döndüren müstekbirlerle
onlara kanan mustaz’aflar arasında mahşerde vuku bulacak bir cedelleşme
manzarası arz edilerek, mal ve evlatlarının çokluğuna güvenip müslümanların
fakirliği ile alay eden kibirli müşriklere hazin âkibetleri seyrettirilir.
Çünkü iman ve sâlih amel olmadığı sürece mal da evlat da insana bir fayda
sağlamayacaktır. Hepsinin âkıbeti hüsrândır. Ancak Allah yolunda harcanan küçük
büyük ne olursa, Allah onun dünyada da âhirette de karşılığını verecektir.
Sûrenin sonunda inkârcılar tek tek Allah’ı birlemeye davet edilerek, bâtılın
yok olup gideceği, hakkın ise bütün yücelik ve haşmetiyle gâlip geleceği müjdesi
verilir.
7: Küfürde saplanıp kalmış olanlar, birbirlerine alaylı alaylı şöyle diyorlar: “Size, tamâmen dağılıp paramparça olduktan sonra, evet bu halde iken, yepyeni bir hayatla tekrar dirileceğinizi söyleyen bir adamı gösterelim mi?”
8: “Bu adam, Allah adına yalan mı uyduruyor, yoksa onda bir delilik mi var?” Hayır! Böyle bir şey yok! Fakat âhirete inanmayanlar azapta ve derin bir aldanış içindeler.
9: Peki onlar, kendilerini önlerinden arkalarından ve bütün çevrelerinden kuşatan göğe ve yere bakmazlar mı? Dilesek onları yerin dibine geçirir veya üzerlerine gökten parçalar düşürürüz. Elbette bunda, samimiyetle Allah’a yönelen her kul için bir ibret, bir ders vardır.
TEFSİR:
Böylesine
bir küfür ve cehalet karanlığına gömülenler Kur’an’ı inkar eder, çok iyi
tanıdıkları halde onu tebliğ eden Rahmet Peygamberi’ni bilmezlikten gelerek
alaya alır, âhiretle alakalı verdiği bilgileri reddederler. İnsanlar üzerindeki
tesirini kırmak için de onu Allah adına yalan uydurmakla ve delilikle
suçlarlar. Bunlara iki şekilde cevap verilmektedir:
›Âhirete iman etmeyenler dünyada da azap içindedirler, âhirette de
azap içinde olacaklardır. Dünyadaki azap; ulvî bir gayeden mahrumiyet, geleceğe
yönelik ümitsizlik, karamsarlık, ölümden kaçış ve âhiret inancı yerine nefsâni
ihtiraslarını ikâme etmenin doğurduğu ıstıraplardır. Âhiretteki azap ise
cehennemdir. Yine onlar, iman nimetinden mahrumiyetleri sebebiyle derin bir
sapıklık içindedirler.
›Göklere ve yere ibret nazarıyla bakan insan, kendisinin her yönden
ilâhî kudret tarafından çepeçevre kuşatıldığını anlar. Öyle bir kudret ki,
istese gökyüzünü parçalayıp üzerimize düşürebilir; istese yeri yarıp bizi içine
gömebilir. İşte bu kudret sahibi, bizi öldükten sonra da kendi halimize
bırakmayacaktır. Kesin fikirli, inatçı ve dik başlı olmayan, bilakis
samimiyetle Allah’tan gelen hidâyeti araştıran herkes, göklere ve yerlere
bakarak bir çok ders ve ibret alabilir. Fakat gönlünü Allah’tan çevirenler, kâinatta
olan her şeyi zâhiren görseler de, bunların ilâhî kudreti gösteren ne büyük
deliller olduğunu anlamazlar.
Şimdi, samimiyetle Rabbine yönelip maddî-manevî
nice lutuflara erişen kullara misal olmak üzere şöyle buyruluyor:
Efelem yerav ilâ mâ beyne eydîhim vemâ ḣalfehum mine-ssemâ-i vel-ard(i)(c) in neşe/ naḣsif bihimu-l-arda ev nuskit ‘aleyhim kisefen mine-ssemâ-/(i)(c) inne fî żâlike leâyeten likulli ‘abdin munîb(in)
1.
Ömer Çelik Meali
Peki onlar, kendilerini önlerinden arkalarından ve bütün çevrelerinden kuşatan göğe ve yere bakmazlar mı? Dilesek onları yerin dibine geçirir veya üzerlerine gökten parçalar düşürürüz. Elbette bunda, samimiyetle Allah’a yönelen her kul için bir ibret, bir ders vardır.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Onlar, gökte ve yerde önlerine ve arkalarına bakmıyorlar mı? Dilesek onları yere batırırız, ya da üzerlerine gökten parçalar düşürürüz. Şüphesiz bunda (Rabbine) yönelen her kul için bir ibret vardır.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Önlerinde ve ardlarında olan göğü ve yeri görmezler mi? Dilesek onları yere geçirir veya göğün bir parçasını başlarına indiririz. Bunlarda, Allah'a yönelen her kul için dersler vardır.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Onlar, önlerindeki ve arkalarındaki (kendilerini dört bir yandan kuşatan) göğe ve yere bakmadılar mı? Eğer dilersek onları yere geçirir veya gökten üzerlerine parçalar düşürürüz. Bunda, Rabbine yönelen her kul için bir ibret vardır.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Ya gökten ve yerden önlerindekine ve arkalarındakine bir bakmazlar mı? Dilesek kendilerini yere geçiriveririz. Yahut gökten üzerlerine parçalar düşürüveririz. Şüphesiz bunda Allah'a yönelen (hakka gönül veren) her kul için bir ibret vardır.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ya Gökten ve Yerden önlerindekine ve arkalarındakine bir bakmazlar mı? Dilersek kendilerini Yere geçiriveririz, yâhud Gökten üzerlerine parçalar düşürüveririz hakıkaten onda inâbe edecek (hakka gönül verecek) bir kul için şübhesiz bir âyet vardır
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Gökden ve yerden önlerinde ne var, arkalarında ne var, bakmadılar mı? Eğer biz dilersek onları yere geçiririz, yahud gökden üstlerine parçalar düşürürüz. Şübhe yok ki bunda Rabbine dönen her kul için elbet bir ibret vardır.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
(Onlar,) gökten ve yerden önlerinde ne var, arkalarında ne var hiç görmediler mi? Dilersek onları yer(in dibin)e batırırız yâhut üzerlerine gökten parçalar düşürürüz. Şübhesiz ki bunda, (Allah'a) yönelen her kul için gerçekten bir delil vardır.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
O kâfirler bakmadılar mı ki, önlerinde ve arkalarında gökten ve yerden ne var, (etrafları nasıl çevrelenmiştir)? Eğer dilersek, kendilerini yere geçiririz, yahud gökten üzerlerine parçalar düşürüveririz. Şüphesiz ki bunda (yere ve göğe bakıp düşünmekte), Allah'a yönelen her kul için bir ibret alâmeti var.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Bakmazlar mı, gökten ve yerden önlerinde neler ve arkalarında neler olduğuna! Eğer dilesek onları yere geçiririz, yahut üzerlerine gökten parçalar düşürürüz. Şüphe yok ki, bunda (Hakk'a) dönen her kul için elbette açık bir alâmet vardır.
11.
Ümit Şimşek Meali
Onlar, kendilerini önlerinden ve arkalarından kuşatan gökyüzünü ve yeryüzünü görmediler mi? Dilesek, onları yerin dibine geçirir, yahut başlarına gökten bir parça indiririz. Allah'a yönelen herbir kul için bunda bir ibret vardır.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
See they not what is before them and behind them, of the sky and the earth? If We wished, We could cause the earth to swallow them up, or cause a piece of the sky to fall upon them. Verily in this is a Sign for every devotee that turns to Allah (in repentance).
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sebe' Sûresi 9. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
