Sebe’
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 54 âyettir. İsmini, 15. âyette geçen ve
Yemen’de bir kavmin ismi olan Sebe’ kelimesinden almıştır. Resmi tertibe göre
34, iniş sırasına göre 58. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz dördüncü, iniş sırasına göre elli sekizinci sûredir. Lokman sûresinden sonra, Zümer sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 6. âyetinin Medine’de nâzil olduğuna dair bir rivayet de vardır.
Konusu
Sûrede,
diğer Mekkî sûrelerde olduğu gibi esasen tevhid, nübüvvet ve âhiret mevzuları
işlenir. Bir taraftan Hz. Dâvûd ve Hz. Süleyman’ın dünya saltanatı misal
verilip dünya nimetlerinin ancak şükürle devam edeceği belirtilir. Bir taraftan
da, aynı dönemde yaşayan Sebe’ halkının maddî zenginlik ve refahları misal
verilip nankörlük edilince nimetlerin nasıl geri alındığı dersi verilir.
Kendileri inanmadıkları gibi zayıf insanları da dinden döndüren müstekbirlerle
onlara kanan mustaz’aflar arasında mahşerde vuku bulacak bir cedelleşme
manzarası arz edilerek, mal ve evlatlarının çokluğuna güvenip müslümanların
fakirliği ile alay eden kibirli müşriklere hazin âkibetleri seyrettirilir.
Çünkü iman ve sâlih amel olmadığı sürece mal da evlat da insana bir fayda
sağlamayacaktır. Hepsinin âkıbeti hüsrândır. Ancak Allah yolunda harcanan küçük
büyük ne olursa, Allah onun dünyada da âhirette de karşılığını verecektir.
Sûrenin sonunda inkârcılar tek tek Allah’ı birlemeye davet edilerek, bâtılın
yok olup gideceği, hakkın ise bütün yücelik ve haşmetiyle gâlip geleceği müjdesi
verilir.
40: Kıyâmet günü Allah herkesi huzurunda toplayacak, sonra da meleklere: “Şunlar size mi tapıyordu” diye soracak.
41: Melekler ise: “Seni noksan sıfatlardan ve herhangi bir ortağının bulunmasından pak ve uzak tutarız. Bizim dostumuz, sahibimiz ve koruyucumuz ancak sensin! Bizim onlarla bu mânada hiçbir münâsebetimiz olmamıştır, olamaz da! Hayır, onlar, bize değil cinlere tapıyordu ve çoğu onlara inanıyordu” diye cevap verecekler.
42: O gün artık birbirinize ne bir yararınız dokunacak, ne de bir zararınız. Zulmedenlere ise: “Yalanlayıp durduğunuz ateş azabını tadın da, yalan mıymış gerçek miymiş görün!” diyeceğiz.
TEFSİR:
Müşrikler,
melekleri sembolize eden putlar yapıp onlara da tapıyorlardı. Bu neviden
onların yağmur tanrısı, şimşek tanrısı, rüzgar tanrısı, zenginlik tanrısı,
hayat tanrısı ve ölüm tanrısı vardı. Bunun kıyâmet günü meleklere sorulması,
onların bunu tasvip edip etmediklerini ortaya çıkarmak, böylece müşriklerin
hatalarını kendilerine fark ettirip bundan vazgeçmelerini sağlamaktır. Nitekim
bu sorunun sadece meleklere değil, dünyada iken ilâh olarak kendilerine tapılan
herkese sorulacağı haber verilir:
“O
gün Rabbin müşrikler ile onların Allah’tan başka taptıklarını huzurunda
toplayacak, sonra da o tapılanlara: «Şu kullarımı siz mi sapıklığa düşürdünüz,
yoksa onlar kendi kendilerine mi yoldan çıktılar?» diye soracak.” (Furkan
25/17)
Yine
Allah Teâlâ Hz. İsa’ya:
“Ey
Meryem oğlu İsa! İnsanlara: «Allah’ın yanı sıra beni ve annemi de iki tanrı
kabul edin» diye sen mi söyledin?” buyuracak, o da şöyle diyecek: «Hâşâ! Sen,
ortağı bulunmaktan ve her türlünoksan
sıfatlardan pak ve uzaksın Allahım! Hakkım olmayan bir şeyi söylemek bana
düşmez. Eğer böyle bir şey söylemişsem sen onu elbette bilirsin. Çünkü sen
benimle ilgili her şeyi, içimden geçenleri dahî bilirsin; fakat ben sende
olanı, senin gizleyip de bana öğretmediğini bilemem. Şüphesiz bütün
gizlilikleri hakkiyle bilen ancak sensin.»” (Mâide 5/116)
Melekler
de, aynen Hz. İsa gibi, insanlara böyle bir şeyi söylemiş olmaktan Allah’a
sığınarak, onların cinlere taptıklarını ifade ederler. Çünkü melekler nurdan
yaratılmış günahsız ruhânî varlıklar olup kimseye bir kötülük telkininde
bulunmazlar. Bu onların tabiatlarında yoktur. Âyetteki “cin” ile de cinlerden
olan şeytanlar kastedilir. Çünkü sadece şeytanlar onlara, Allah’tan başkalarına
tapmalarını telkin ediyorlardı.
Müşrikler
ister melek, ister cin, isterse başka varlıklardan olsun taptıkları putların
kendilerine yardımcı olacaklarını ve kendilerine şefaat edeceklerini
sanıyorlardı. Oysa kıyâmet günü, Allah’ın izni olmadığı sürece ne meleklerin ne
de başkalarının bir başkasına fayda veya zarar vermeye yahut bir zararı defetmeye
güçleri yetmeyecektir. Dini yalanlayanların o yakıcı cehennem azabını
tatmalarına kimse mâni olamayacaktır. Dolayısıyla Allah’tan başkasına tapmanın
hiçbir yararı olmadığına göre, şirki terk etmekten başka yol kalmamaktadır.
Kâlû subhâneke ente veliyyunâ min dûnihim(s) bel kânû ya’budûne-lcin(ne)(s) ekśeruhum bihim mu/minûn(e)
1.
Ömer Çelik Meali
Melekler ise: “Seni noksan sıfatlardan ve herhangi bir ortağının bulunmasından pak ve uzak tutarız. Bizim dostumuz, sahibimiz ve koruyucumuz ancak sensin! Bizim onlarla bu mânada hiçbir münâsebetimiz olmamıştır, olamaz da! Hayır, onlar, bize değil cinlere tapıyordu ve çoğu onlara inanıyordu” diye cevap verecekler.
2.
Diyanet Vakfı Meali
(Melekler de:) Sen yücesin, bizim dostumuz onlar değil, sensin. Belki onlar cinlere tapıyorlardı. Çoğu onlara inanmıştı; diyecekler.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Melekler: "Haşa, bizim dostumuz onlar değil, Sensin. Hayır; onlar bize değil cinlere tapıyorlardı, çoğu onlara inanıyorlardı" derler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
(Melekler) derler ki: “Seni eksikliklerden uzak tutarız. Onlar değil, sen bizim dostumuzsun. Hayır, onlar cinlere ibadet ediyorlardı. Onların çoğu cinlere inanıyordu.”
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Onlar da: "Seni tenzih ederiz. Bizim onlara karşı sığınacak velimiz sensin. Hayır, onlar cinlere tapıyorlardı. Çoğu onlara inanmışlardı." diyecekler.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Demişlerdir: zati sübhanına arzı tenzih ederiz, sensin onlara karşı ekserisi onlara inanmışlardı
7.
Hasan Basri Çantay Meali
(Melekler de): «Seni (ortakdan) tenzîh ederiz. Bizim yârimiz onlar değil, Sensin. Belki onlar cinlere tapıyorlardı ve çoğu onlara îman edicilerdi» diyecekler.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
(Melekler:) “Seni tenzîh ederiz; bizim velîmiz onlar değil, sensin! Hayır! (Onlar,)cinlere (şeytanlara) tapıyorlardı. Onların çoğu, onlara inanan kimselerdi” derler.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
(Melekler şöyle) diyecekler: “-(Senden başkasına ibadet edilmekten) seni tenzih ederiz. Bizim sığınacak velimiz onlar değil, sensin. Doğrusu onlar cinlere (şeytanlara) tapıyorlardı, çoğu onlara inanmışlardı.”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Melekler de (diyeceklerdir ki, Yarabbi!) «Seni tenzih ederiz. Bizim velîmiz, onlar değil Sen'sin. Hayır. Onlar cinlere tapar olmuşlardı. Onların birçokları onlara imân ediciler idi.»
11.
Ümit Şimşek Meali
Melekler “Seni tenzih ederiz,” derler. “Onlarla bizim hiçbir ilgimiz yok; bizim velimiz Sensin. Onlar bize değil, cinlere tapıyordu; çoğu onlara inanıyordu.”
12.
Yusuf Ali (English) Meali
They will say, "Glory to Thee! our (tie) is with Thee - as Protector - not with them. Nay, but they worshipped the Jinns: most of them believed in them."
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Sebe' Sûresi 41. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
