Kâf
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 45 âyettir. İsmini 1. âyette geçen ق(Kāf)
harfinden alır. Resmî tertîbe göre 50, iniş sırasına göre 34. sûredir.
Nuzül
Mürselât sûresinden sonra ve Beled’den önce Mekke’de nâzil olmuştur. Allah’ın gökleri ve yeri altı günde yarattığı, yorulduğu için de yedinci gün dinlendiği şeklindeki yahudi inancını reddeden 38. âyetin Medine’de indiğine dair bir rivayet vardır. Bu rivayet, Mekke döneminde halkın böyle bir bilgiye sahip bulunmadıkları için onu reddeden bir âyetin gelmesinin de uzak ihtimal olduğu düşüncesine dayanmaktadır. İbn Âşûr’un da haklı olarak ifade ettiği gibi, bu gerekçe 38. âyetin Medine’de geldiğini göstermez; çünkü Mekkeliler’in çevreyle kültürel ilişkileri vardı, bu bilgiyi Medine civarındaki yahudilerden öğrenmiş olabilirlerdi; ayrıca Allah Teâlâ her şeyi biliyordu ve gerekli gördüğü için bu inancı reddeden bir âyet gönderebilirdi (XVI, 274).
Konusu
Kudretinin
delilleri serdedilerek Allah Teâlâ’nın ölüleri diriltmeye kadir olduğu
vurgulanır. Buna rağmen gerçeği inkâr edenlerin hem dünyadaki şaşkın ve perişan
halleri, hem de mahşer yerindeki hazin durumları gözler önüne serilir. Cennete
girebilecek takvâ sahiplerinin mühim vasıfları ve orada onlara ikram edilecek
nimetlerden bahsedilir. Zira insana şah damarından daha yakın olan, onun bütün
gizliliklerini bilen, bununla birlikte vazifelendirdiği meleklerle de
insanların bütün yapıp ettiklerini kayıt altına alan Allah, o gün herkese hak
ettiği karşılığı verecek, kimseye en küçük bir haksızlık yapılmayacaktır. O
halde kıyametin, mahşerin ve cehennemin dehşetli manzaralarını tefekkürle
uyanarak Cenâb-ı Hakk’a samimi kulluk, hamd ve tesbihin şimdi tam zamanıdır. Bu
fırsatı iyi değerlendirmek gerekir.
Fazileti
Sahâbe döneminden beri Kur’an’ı düzenli ve devamlı okuyan müslümanlar, günlük okunacak bölümleri, sûrelerin uzunluklarını göz önüne alarak ayırmışlar, bu ayırmaya tahzîb, her bölüme de hizb demişlerdir. İlk bölüm üç sûredir: Bakara, Âl-i İmrân ve Nisâ. İkinci bölüm beş sûredir: Mâide, En‘âm, A‘râf, Enfâl, Tevbe (Berâe). Üçüncü bölüm yedi sûredir: Yûnus, Hûd, Yûsuf, Ra‘d, İbrâhim, Hicr, Nahl. Dördüncü bölüm dokuz sûredir: İsrâ, Kehf, Meryem, Tâhâ, Enbiyâ, Hac, Mü’minûn, Nûr, Furkån. Beşinci bölüm on bir sûredir: Şuarâ, Neml, Kasas, Ankebût, Rûm, Lokmân, Secde, Ahzâb, Sebe’, Fâtır, Yâsîn. Altıncı bölüm 13 sûredir: Sâffât, Sâd, Zümer, Mü’min (Gåfir), Fussılet, Şûrâ, Zuhruf, Duhân, Câsiye, Ahkåf, Muhammed, Fetih, Hucurât. Bundan sonraki bölümlerin genel adı “mufassal”dır; bunların uzun olanları Kåf, vasat (orta uzunlukta olanları) Abese, kısa (kısâr) olanları ise Duhâ sûreleri ile başlamaktadır. Mufassal genel bölümünün başında Hucurât mı yoksa Kåf mı bulunduğu konusunda görüş ayrılığı bulunmakla beraber çoğunluk Kåf sûresini mufassal bölümünün ilk sûresi olarak kabul etmişlerdir (İbn Kesîr, VII, 370-371; İbn Âşûr, XXVI, 214). Kåf sûresini, Hz. Peygamber’in cuma hutbesinde, kurban ve ramazan bayramlarında, sabah namazının farzında sık sık okuduğuna dair sağlam rivayetler vardır (Müslim, “Salât”, 165-171).
12: Onlardan önce Nûh kavmi, Ress halkı ve Semûd da gerçeği yalanlamıştı.
13: Âd, Firavun ve Lût’un kardeşleri de.
14: Eyke ahâlisi ve Tübba‘ kavmi de. Evet, bunların hepsi peygamberleri yalanladı ve kendilerini tehdit ettiğim cezaya müstahak olup, o cezaya çarptırıldılar.
15: Biz ilk yaratmada bir âcizlik, bir becerisizlik mi gösterdik ki yeniden yaratmaya gücümüz yetmesin? Böyle olmadığını onlar da biliyorlar; fakat yeni bir yaratılış konusunda hâlâ zihnî bir karşıklık içinde bocalayıp duruyorlar.
TEFSİR:
Peygamberlerini
yalanladıklarından dolayı Allah’ın azabına uğrayan önceki toplumların hazin
akıbetleri, ders ve ibret almak için kâfidir. Onların hallerine bakıp küfür,
isyan ve günahları terk etmenin gerekliliği anlaşılmalıdır. Yeniden yaratılışın
gerçekliğini kavramak için de ilk yaratılışa bakmak yeterli olacaktır. Gökleri,
yeri ve onlara bulunan bütün varlıkları yoktan yaratırken Allah Teâlâ hiçbir
âcizlik, zafiyet ve becerisizlik göstermemiş, O’na en küçük bir yorgunluk
dokunmamıştır. (bk. Kāf 50/38) Bu, O’nun yeniden yaratmaya kadir olduğunun açık
bir delilidir.
Aslında
yeniden yaratılış her an devam etmektedir. Bu hususta Mevlânâ (k.s.) der ki
“Her
nefeste, dünya ve dünyada bulunan her şey yenilenir. Âdetâ, her an ölür ve
dirilir. Fakat biz, onu hiç değişiklik olmadan, duruyor görürüz de bu
yenilenmeden haberimiz bile olmaz. Ömür, ırmak gibi yeniden yeniye gelir gelir
akar gider, yenisi gelir. Fakat biz, bu akışı, kesintisiz olarak görürüz. Ucu
yanmakta olan bir sopayı eline alsan da tez tez, sağa sola oynatsan, göze
durup duran, kesilmeyen bir ateş çizgisi gibi görünür. Ömür de pek tez akar
gider de, bu yüzden devamlı duruyormuş gibi görünür. Ucu ateşli bir dalı hızla
sallasan, o ateş noktası sana, uzun bir çizgi gibi görünür. Bu ömür uzunluğu,
bu sürüp giden zaman, yaratılışının süratindendir. Cenâb-ı Hakk’ın yeniden
yeniye ve hızlı yaratması, ömrü böyle uzun ve dâimî gösteriyor.” (Mevlânâ, Mesnevî,
1144-1148 beyitler)
Allah Teâlâ’nın yüce kudretine en büyük delillerden
biri ise bizzat insanın kendi yaratılışı, iç âleminde olup bitenler ve onu
bekleyen süprizlerdir. Bütün bunları sınırsız bir ilim ve derin bir hikmete
dayanarak planlayan, yapan, evirip çeviren kimdir? Dinleyin:
Efe’ayînâ bilḣalki-l-evvel(i)(c) bel hum fî lebsin min ḣalkin cedîd(in)
1.
Ömer Çelik Meali
Biz ilk yaratmada bir âcizlik, bir becerisizlik mi gösterdik ki yeniden yaratmaya gücümüz yetmesin? Böyle olmadığını onlar da biliyorlar; fakat yeni bir yaratılış konusunda hâlâ zihnî bir karşıklık içinde bocalayıp duruyorlar.
2.
Diyanet Vakfı Meali
İlk yaratmada âcizlik mi gösterdik? Hayır, onlar yeni bir yaratma hususunda şüphe içindedirler.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Biz ilk yaratışta yorulduk mu? Hayır; onlar yeniden yaratılmaktan şüphe etmektedirler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
İlk yaratmada âcizlik mi gösterdik ki (yeniden yaratamayalım)? Doğrusu onlar, yeniden yaratılış konusunda şüphe içindedirler.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Biz ilk yaratmada acizlik mi gösterdik? Doğrusu, onlar yeni bir yaratılıştan şüphe içindedirler.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ya artık birinci yaradış ile yoruluverdik mi? Doğrusu onlar, yeni bir yaradılıştan iltibastalar
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Ya biz ilk yaratışda aciz mi gösterdik (ki tekrar diriltmekten âciz olalım)? Hayır, onlar bu yeni yaratışdan şüphe içindedirler.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Peki (biz) ilk yaratma ile âciz mi kaldık (ki sizi tekrar yaratamayalım)? Hayır! Onlar yeni bir yaratmadan şübhe içindedirler.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
İlk yaratış bizi aciz mi bıraktı (ki, ikinci defa yaratmak bizi aciz bıraksın)? Doğrusu onlar (Kureyş kâfirleri ve diğer münkirler), yeni bir yaratıştan şüphe içindedirler.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ya Biz ilk yaradılış ile yoruluverdik mi? (aciz mi kaldık?) Hayır. Onlar yeni bir yaradılıştan şiddetli bir şekk içindedirler.
11.
Ümit Şimşek Meali
Yoksa ilk yaratış Bize zor mu geldi? Böyle olmadığını onlar da biliyorlar; fakat yeni bir yaratılıştan şüphe ediyorlar.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Were We then weary with the first Creation, that they should be in confused doubt about a new Creation?
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kaf Sûresi 15. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
