TEFSİR:

Peygamber (s.a.s.)’in hanımları, diğer kadınlardan biri gibi değildir. Onlar, Peygamberlerin en hayırlısının eşleri ve mü’minlerin anneleridir. Dolayısıyla, eğer Allah ve Resûlü yanındaki şereflerini artırmak ve devam ettirmek istiyorlarsa, şu hususlara dikkat etmek ve ümmetin diğer kadınlarına da güzel bir numûne olmak mecbûriyetindedirler:

Birincisi; takvâ: Allah’a gönülden saygı duymalı, kalpleri Allah korkusuyla çarpmalı, O’na karşı gelmekten sakınmalı ve dâima bulundukları yüce makamın gerektirdiği şekilde davranmalıdırlar. Nefsin bütün menfî temayüllerini silmeli, ruhânî melekeleri şahlandırıp zirveleştirmelidirler.

İkincisi; zaruretler halinde yabancı erkeklerle konuşmalarında bir sakınca yoktur. Fakat onlarla konuşmak veya onların sözüne cevap vermek durumunda kaldıklarında yumuşak, tatlı ve cilveli bir edâ ile konuşmamalıdırlar. Aksine yapmacıktan uzak, vakar ve ciddiyetle konuşmalıdırlar. Çünkü kadının ses tonundaki yumuşaklık, cilve ve tatlılık, konuşmasındaki kaypaklık, karşısındaki çürük kalpli bir erkeğin nefsânî hislerini harekete geçirebilir ve ilerisi için şeytânî bir arzu duymasına sebep olabilir. Bu yüzden Cenâb-ı Hak, 30. âyette pek çirkin bir fiil olan zinadan men edince, burada da insanı bu hayâsızlığa götürecek öncü vesilelerden men etmektedir.

Üçüncüsü; evlerinde vakarla, ağırbaşlılıkla oturmalı, esas karar kıldıkları yer evleri olmalıdır. İslâm’dan önceki câhiliye döneminde olduğu gibi açılıp saçılarak, süslerini ve câzibelerini teşhir ederek dışarı çıkmamalı; kırıtarak, kırıla döküle yürümemelidirler. Bu emir, onların hiçbir zaman evlerinden çıkmayacakları mânasına gelmemekle birlikte, daha çok evlerinde kalmalarını ve bir mecbûriyet olmadıkça dışarı çıkmamalarını istemekte, dışarı çıktıklarında da nasıl bir İslâmî tesettür ve edep dâiresinde çıkmaları gerektiğini belirtmektedir.

Rivayete göre Hz. Âişe bu âyet-i ke­rîmeyi okuduğu zaman, başörtüsünü ıslatıncaya kadar ağlar, bu âyete aykırı hareket edip, Cemel ve Sıffîn gibi talihsiz hâdiselere katıldığı için üzülürdü. (Kurtubî, el-Câmi‘, XIV, 180)

Evinden pek fazla dışarı çıkmayan Hz. Sevde’ye:

“–Niçin diğer kardeşlerinin yaptığı gi­bi haccetmiyor, umreye gitmiyorsun?” diye sorulmuştu. O da:

“–Daha önce haccımı ve umremi yaptım. Allah da bana evimde kalmamı emrediyor. O hâlde neden çıkayım ki?!” karşılığını verdi.

Hâdiseyi nakleden râvî der ki:

“Allah’a yemin ederim ki, odasının kapısından ce­nazesi çıkarılıncaya kadar dışarı çıkmadı.” (Kurtubî, el-Câmi‘, XIV, 180)

Dördüncüsü; namazı dosdoğru kılmalı, mâlî imkânları ölçüsünde zekâtlarını vermeli ve sadece bahsedilen konularla sınırlı kalmayıp her hususta Allah ve Rasûlü’ne itaat etmelidirler. Çünkü Allah Teâlâ, bu emir ve yasaklarıyla onlardan her türlü kiri, günahı, kötü fiilleri ve mezmûm ahlâkî sıfatları giderip onları tertemiz kılmak ve en güzel ahlâkî vasıflarla onları tezyîn etmek istemektedir. Bu tâlimatların faydası, -hâşâ- Allah’a değil, elbette kendileri içindir. “Ehl-i Beyt”ten maksat, Resûl-i Ekrem (s.a.s.)’in hanımları, çocukları ve torunlarıdır. Hz. Ali de onlara dâhildir.

Beşincisi; evlerindeki vakitlerini de daha ziyade Allah’ın âyetlerini ve hikmetin ta kendisi olan Resûlullah (s.a.s.)’in sünnetlerini okuyup öğrenerek ve bunların gereğini tatbik ederek dolduracaklardır. Yâni İslâm dininin ne kadar farzı, vâcibi, sünneti, müstehabı, ahlâk ve âdabı varsa hepsini öğrenip yerine getirmeye; ne kadar haramları, mekruhları ve şüphelileri varsa bunların da hepsini öğrenip sakınmaya çalışacaklardır.

Şüphesiz Resûlullah (s.a.s.)’in âile hayatı, bütün müslümanlar için en mükemmel bir örnektir. Dünyada ondan daha temiz, daha nezih, daha huzurlu; Allah ve Rasûlü’ne itaatin feyzi, bereketi ve nûru ile dopdolu bir aile tasavvur etmek mümkün değildir. Orası Allah’a kulluğun, ihlâsın, ihsânın, aşk ve muhabbetin zirvede olduğu pek şerefli bir makamdır. İşte Cenâb-ı Hak, bu âyet-i kerîmelerde o müstesnâ ve emsalsiz âile yuvasının temel esaslarını beyân ederek, müslümanlardan “karargâhı evi olan anne merkezli” nasıl bir İslâmî saadet ve huzur dolu, burcu burcu Allah ve Rasûlü’ne muhabbetle itaat kokan aile istediğini haber vermektedir. O ailede sâliha anne evin direği olacak; evine, çocuklarına, emânetlere sahip çıkacaktır. O evde namaz kılınacak, zekât verilecek, Allah’ın âyetleri ve Peygamberin sünnetleri okunup müzâkere edilecek, bunların gereği öğrenilip tatbik edilecektir. Evin hanımı ne kadar ahlâken en mükemmel örnek olan Efendimiz’in hanımlarına yaklaşabilir, evin beyi de ne kadar Efendimiz (s.a.s.) ile aynîleşebilir, o ev ne kadar nebevî aile iklîminden izler taşıyabilirse, o kadar güzelleşecek, o kadar huzurlu hale gelecektir. Öyle bir aile ortamında yetişen evlatlar da birer gül misali, Allah Resûlü (s.a.s.)’in ve onun güzîde hanımlarının kokusunu taşıyacaktır.

Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri