Şûrâ
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 53 âyettir. İsmini 38. ayette geçen,“müşavere etmek, danışmak” mânalarına gelen,
yapılacak işlere karar vermede ve devlet yönetiminde çok önemli bir yeri olan اَلشُّورٰي (şûrâ) kelimesinden alır. Resmî tertibe
göre 42, iniş sırasına göre 62. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada kırk ikinci, iniş sırasına göre altmış ikinci sûredir. Mekke döneminde, Zuhruf sûresinden önce ve Fussılet sûresinden sonra nâzil olmuştur. 23-24, 23-26, 27 ve 39-41. âyetlerinin Medine’de indiğine dair rivayetler de bulunmaktadır (İbn Atıyye, V, 25; İbn Âşûr, XXV, 23-24). Fakat üslûp ve içerikleri bu âyetlerin de Mekke döneminde indiği izlenimini vermektedir (bu konuda ve ilgili rivayetlerin taşıdığı zaaflar hakkında bk. Derveze, V, 159, 175-178, 182-183, 187-189).
Konusu
Vahiy, Hz. Muhammed
(s.a.s.) ile başlayan bir hâdise değildir. Allah Teâlâ ilk insandan başlayarak
Resûlullah (s.a.s.)’e kadar pek çok peygambere vayhetmiştir. Peygamberlere
vahyedilen dinin temel esasları aynıdır. O da tek olan Allah’a kulluk etmek,
O’na hiçbir şeyi ortak koşmamak, âhirette yeniden dirilip hayatın hesabının
verileceğini unutmamak, emrolunduğu gibi dosdoğru olup nefsânî arzulara
uymamak, dinde ayrılığa düşmemektir. Aynı şekilde Kur’an’ın iniş gâyesi de
başta indiği toplum olan Mekke halkını, sonra da peyderpey bütün dünyayı kuşatacak
şekilde etraftaki toplumları uyarmaktır. Resûlullah (s.a.s.), yirmi üç senelik
tebliğ hayatında, yakından başlayıp dalga dalga yayılan bir tebliğ siyâsetiyle,
bunu gerçekleştirmiş ve âyette ifadesini bulduğu şekilde Kur’an’ın mesajının
cihanşumûl olduğunu göstermiştir. Önceden olduğu gibi bugün ve yarın, dünya
durdukça ilâhî vahye tâbi olanlar ebedî mükâfat yurdu olan cennete girecekleri
gibi, ona yüz çevirenler, dünyada kısa bir müddet geçinip gitseler de öte
dünyada kaybedenlerden olacak, cehennemi dolduracaklardır. Kâinatta sergilenen
ilâhî kudret delilleri Allah Teâlâ’nın bunu yapmaya kadir olduğunu
göstermektedir. Sûrede Kur’an’ın yetiştirmeği hedeflediği fert ve toplumun
temel husûsiyetleri beyân edilerek, onların haramlar ve haksızlıklar karşısındaki
sert ve kararlı duruşları, Allah’a kulluk noktasındaki ciddiyet ve coşku
halleri, şahıslarına yapılan kusurları affetmedeki sınırsız müsamaha ve
bağışlama meziyetleri ve devlet yönetiminde müşâvere esasına ağırlık vermeleri
örnek birer davranış olarak sunulur. Kullar arasında maddî rızıkları ve en
mühim dünya nimetlerinden olan çocuk nimetini dilediği gibi taksim eden Cenab-ı
Hak, vahiy ve peygamberlik nimetini de öyle taksim etmiş, nübüvveti için
seçtiği kullarla üç yolla konuşmuş ve en son Hz. Muhammed (s.a.s.)’i seçerek,
daha önce hiç bilmediği “kitab”ın ve “iman”ın ne olduğunu ona öğretmiş ve onun
vasıtasıyla da âhir zaman ümmetini irşad etmiştir.
7: Şehirlerin anası Mekke halkı ile onun çevresindekileri uyarman ve geleceğinde şüphe bulunmayan toplanma gününün dehşetinden sakındırman için sana böylece Arapça bir Kur’an vahyediyoruz. O gün geldiğinde insanlardan bir kısmı cennette, bir kısmı ise çılgın alevli cehennemde olacaktır.
8: Allah dileseydi insanları doğru yol üzere bir tek ümmet yapardı. Fakat O, dilediğini rahmetine kavuşturur. Zâlimlere gelince, onlar için ne işlerini üzerine alacak bir kouyucu vardır, ne de bir yardımcı.
9: Gerçek bu iken, Allah’tan başka işlerini havale edecekleri dostlar mı ediniyorlar? Oysa işlerin kendine havale edileceği gerçek dost, asıl koruyucu yalnızca Allah’tır. Ölüleri diriltecek olan da O’dur. O’nun her şeye gücü yeter.
TEFSİR:
اُمّ الْقُرٰى (Ümmü’l-Kurâ), Mekke’dir. Mekke, insan
hayatının buradan başlayıp yayılması, içerisinde yeryüzünün ilk mâbedi olan
Kâbe’nin bulunması, orada Makâm-ı İbrâhim, Hacer-i Esved gibi ilâhî nişânelerin
bulunması gibi sebeplerle şerefli kılınmış ve bu yüzden ona “Şehirlerin Anası”
rütbesi verilmiştir. “Çevresi”nden maksat ise tüm dünyadır. Kur’an ilk olarak
Mekke halkını sonra da zaman, zemin ve imkânlar elverdikçe dalga dalga tüm
dünya halklarını uyarmak için Arapça indirilmiş cihanşumûl bir kitaptır. Arapça
bilenler onu, orijinal diliyle okuyup anlayacak ve gereğince amel edeceklerdir.
Arapça bilmeyenlere de onun mâna ve mesajları anlayacakları dille tebliğ
edilecektir. Zaten realitede de durum böyle gerçekleşmiştir. Şunu belirtelim
ki, Kur’an’ın Allah kelâmı oluşunda hiçbir şüphe bulunmamakla beraber, herkesin
ona inanma gibi bir mecbûriyeti de yoktur. Allah Teâlâ’nın küllî iradesi böyle
tecelli etmiştir. Bu yüzden insanlar ya kendi tercih ve ihtiyarlarıyla Kur’an’a
inanıp Allah’ın rahmetine ereceklerdir. Ya da onu inkâr edip cehenneme
gireceklerdir. Fakat doğrusu, her şeye kadir olup ölüleri de diriltecek olan
hakiki Velî’nin Allah olduğunu bilip sadece o “Gerçek Dost”a kulluk yapmaktır.
Her türlü problemimizin çözümünde O’nun hükmüne baş vurup boyun eğmektir:
Ve keżâlike evhaynâ ileyke kur-ânen ‘arabiyyen litunżira umme-lkurâ vemen havlehâ ve tunżira yevme-lcem’i lâ raybe fîh(i)(c) ferîkun fî-lcenneti ve ferîkun fî-ssa’îr(i)
1.
Ömer Çelik Meali
Şehirlerin anası Mekke halkı ile onun çevresindekileri uyarman ve geleceğinde şüphe bulunmayan toplanma gününün dehşetinden sakındırman için sana böylece Arapça bir Kur’an vahyediyoruz. O gün geldiğinde insanlardan bir kısmı cennette, bir kısmı ise çılgın alevli cehennemde olacaktır.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Şehirlerin anası (olan Mekke'de) ve onun çevresinde bulunanları uyarman ve asla şüphe olmayan toplanma günüyle onları korkutman için, sana böyle Arapça bir Kur'an vahyettik. (İnsanların) bir bölümü cennette, bir bölümü de çılgın alevli cehennemdedir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Böylece şehirlerin anası olan Mekke'de ve çevresinde bulunanları uyarman, şüphe götürmeyen toplanma günü ile uyarman için sana Arapça okunan bir Kitap vahyettik. İnsanların bir takımı cennete, bir takımı da çılgın alevli cehenneme girer.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Böylece biz sana Arapça bir Kur’an vahyettik ki, şehirlerin anası olan Mekke’de ve çevresinde bulunanları uyarasın. Hakkında asla şüphe olmayan toplanma günüyle onları uyarasın. Bir grup cennette, bir grup ise cehennemdedir.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Böylece biz sana Arapça bir Kur'ân indirdik ki, şehirlerin anası (olan Mekke) halkını ve etrafındakileri uyarasın ve hakkında hiç şüphe olmayan kıyamet gününün dehşetinden onları korkutasın. Bir grup cennettedir, bir grup da cehennemdedir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve işte böyle sana Arabî bir Kur'an vahiyetmekteyiz ki Ümmülkurayı ve çevresindekileri sakındırasın ve o toplama gününün dehşetini haber veresin onda şübhe yok, bir fırka Cennette, bir fırka saîrde
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Şehirlerin anası (halkı) na ve etrafında bulunanlara gelecek tehlikeleri haber vermen için ve hakkında hiçbir şübhe bulunmayan o toplanma gününün dehşetiyle korkutman için sana böyle Arabca bir Kur'an vahyetdik. (Onlardan) bir takımı cennetde, bir takımı cehennemdedir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
İşte sana böyle Arabca bir Kur'ân vahyettik ki, şehirlerin anasını (Mekke'yi) ve onun etrâfındaki (bütün yeryüzü belde)leri(ni) korkutasın ve (geleceği) hakkında hiç şübhe olmayan o toplanma günü (kıyâmet) ile (onları) korkutasın! (O gün) bir kısım (insanlar) Cennette, bir kısım (insanlar) da alevli ateştedir.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Şehirlerin esası olan Mekke halkını ve bütün etrafındaki memleketler halkını sakındırasın ve hakkında şübhe olmıyan o kıyamet gününün dehşetini haber veresin diye, sana böyle Arabca bir Kur'an vahyettik. O kıyamet gününde toplananlardan bir kısmı (müminler) cennettedir, bir kısmı (kâfirler) de cehennemdedir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve işte sana böyle Arapça bir Kur'an vahyettik ki, Ümmü'lKurâ'yı ve onun çevresinde bulunanları korkutasın ve kendinde şüphe olmayan o toplanma gününden korkutasın. Bir fırka cennettedir ve bir fırka da cehennemdedir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Beldelerin anası ile onun çevresindekileri uyarman ve geleceğinde kuşku olmayan toplanma gününden sakındırman için, sana böylece Arapça bir Kur'ân vahyetmiş bulunuyoruz. O gün insanların bir kısmı Cennette, bir kısmı da çılgın alevlerin içindedir.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Thus have We sent by inspiration to thee an Arabic Qur´an: that thou mayest warn the Mother of Cities and all around her,- and warn (them) of the Day of Assembly, of which there is no doubt: (when) some will be in the Garden, and some in the Blazing Fire.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Şûrâ Sûresi 7. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
