Şûrâ
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 53 âyettir. İsmini 38. ayette geçen,“müşavere etmek, danışmak” mânalarına gelen,
yapılacak işlere karar vermede ve devlet yönetiminde çok önemli bir yeri olan اَلشُّورٰي (şûrâ) kelimesinden alır. Resmî tertibe
göre 42, iniş sırasına göre 62. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada kırk ikinci, iniş sırasına göre altmış ikinci sûredir. Mekke döneminde, Zuhruf sûresinden önce ve Fussılet sûresinden sonra nâzil olmuştur. 23-24, 23-26, 27 ve 39-41. âyetlerinin Medine’de indiğine dair rivayetler de bulunmaktadır (İbn Atıyye, V, 25; İbn Âşûr, XXV, 23-24). Fakat üslûp ve içerikleri bu âyetlerin de Mekke döneminde indiği izlenimini vermektedir (bu konuda ve ilgili rivayetlerin taşıdığı zaaflar hakkında bk. Derveze, V, 159, 175-178, 182-183, 187-189).
Konusu
Vahiy, Hz. Muhammed
(s.a.s.) ile başlayan bir hâdise değildir. Allah Teâlâ ilk insandan başlayarak
Resûlullah (s.a.s.)’e kadar pek çok peygambere vayhetmiştir. Peygamberlere
vahyedilen dinin temel esasları aynıdır. O da tek olan Allah’a kulluk etmek,
O’na hiçbir şeyi ortak koşmamak, âhirette yeniden dirilip hayatın hesabının
verileceğini unutmamak, emrolunduğu gibi dosdoğru olup nefsânî arzulara
uymamak, dinde ayrılığa düşmemektir. Aynı şekilde Kur’an’ın iniş gâyesi de
başta indiği toplum olan Mekke halkını, sonra da peyderpey bütün dünyayı kuşatacak
şekilde etraftaki toplumları uyarmaktır. Resûlullah (s.a.s.), yirmi üç senelik
tebliğ hayatında, yakından başlayıp dalga dalga yayılan bir tebliğ siyâsetiyle,
bunu gerçekleştirmiş ve âyette ifadesini bulduğu şekilde Kur’an’ın mesajının
cihanşumûl olduğunu göstermiştir. Önceden olduğu gibi bugün ve yarın, dünya
durdukça ilâhî vahye tâbi olanlar ebedî mükâfat yurdu olan cennete girecekleri
gibi, ona yüz çevirenler, dünyada kısa bir müddet geçinip gitseler de öte
dünyada kaybedenlerden olacak, cehennemi dolduracaklardır. Kâinatta sergilenen
ilâhî kudret delilleri Allah Teâlâ’nın bunu yapmaya kadir olduğunu
göstermektedir. Sûrede Kur’an’ın yetiştirmeği hedeflediği fert ve toplumun
temel husûsiyetleri beyân edilerek, onların haramlar ve haksızlıklar karşısındaki
sert ve kararlı duruşları, Allah’a kulluk noktasındaki ciddiyet ve coşku
halleri, şahıslarına yapılan kusurları affetmedeki sınırsız müsamaha ve
bağışlama meziyetleri ve devlet yönetiminde müşâvere esasına ağırlık vermeleri
örnek birer davranış olarak sunulur. Kullar arasında maddî rızıkları ve en
mühim dünya nimetlerinden olan çocuk nimetini dilediği gibi taksim eden Cenab-ı
Hak, vahiy ve peygamberlik nimetini de öyle taksim etmiş, nübüvveti için
seçtiği kullarla üç yolla konuşmuş ve en son Hz. Muhammed (s.a.s.)’i seçerek,
daha önce hiç bilmediği “kitab”ın ve “iman”ın ne olduğunu ona öğretmiş ve onun
vasıtasıyla da âhir zaman ümmetini irşad etmiştir.
44: Allah kimi şaşırtır ve saptırırsa, artık onu koruyup doğru yola iletecek bir dostu olmaz. Böyle zâlimlerin, azapla karşılaştıklarında: “Eyvâh! Dünyaya geri dönmenin bir yolu yok mu acaba?” diye feryat ettiklerini göreceksin.
45: Onların zillet içerisinde boyunları bükük, yürekleri tir tir o ateşin karşısına çıkarıldıklarını ve göz ucuyla etraflarına ürkek ürkek bakındıklarını göreceksin. İman edenler bu manzara karşısında diyecekler ki: “En büyük ziyâna uğrayanlar, kıyâmet günü hem kendilerini hem de âilelerini böyle hüsrâna sürükleyenlerdir.” Şunu bilin ki zâlimler, devamlı ve sonu gelmez bir azabın içinde olacaklardır.
46: Allah’tan başka onlara yardım edecek bir dostları yoktur. Allah bir kimseyi saptırdı mı, artık onun için hiçbir kurtuluş yolu bulunmaz.
TEFSİR:
Kâfirler,
dünyada tevbe edip küfürden dönme imkânları varken, dönmüyorlar. Oysa hesap
günü cehennem azabını gördükleri zaman, ondan kurtulmak için dönüp iman
edenlerden olmak isteyecekler fakat o zaman da dönme imkânı kalmayacaktır. O
halde ne yapılması lazımsa, fırsat geçmeden hemen şimdi yapılmalıdır. Burada o
gururlu, kibirli, müslümanlara tepeden bakan, kendini beğenmiş kâfirlerin
gururlarının kırıldığı, onurlarının yerle bir edildiği, zillet, aşağılık ve
perişanlığın en alt derekesinde oldukları bir manzara gösterilir: Orada
cehenneme sunuldukça sunulurlar. Dünyadaki kibirleri kırılır, hakaret altında
ezilirler. Yaşadıkları zilletten dolayı kısık gözlerle veya gözlerinin feri
kaçmış bir halde bakarlar. Çok korktuklarından yahut içinde bulundukları kötü
durumdan dolayı düzgün bakamaz, kaçamak bakışlar yaparlar. Çektikleri acı ve
ıstıraptan ötürü gözlerini iyice açamazlar. Gerçekten de insan, korkunç bir
şeyle karşılaştığında, korkudan hemen gözlerini kapatır. Fakat yine de kendini
bakmaktan alamayarak göz ucuyla o şeyin kendisine ne kadar yakın olup
olmadığına bakar. Sonra korku ile yeniden gözlerini kapatır. İşte cehenneme
sevk edilen insanların o anki halleri böyle tasvir edilmiştir. Bütün bunlar
onların içinde bulundukları zillet, mahcubiyet, acı, pişmanlık, perişanlık ve
hüsrânın alametleridir.
Vemen yudlili(A)llâhu femâ lehu min veliyyin min ba’dih(i)(k) ve terâ-zzâlimîne lemmâ raevû-l’ażâbe yekûlûne hel ilâ meraddin min sebîl(in)
1.
Ömer Çelik Meali
Allah kimi şaşırtır ve saptırırsa, artık onu koruyup doğru yola iletecek bir dostu olmaz. Böyle zâlimlerin, azapla karşılaştıklarında: “Eyvâh! Dünyaya geri dönmenin bir yolu yok mu acaba?” diye feryat ettiklerini göreceksin.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Allah kimi saptırırsa, bundan sonra artık onun hiçbir dostu yoktur. Azabı gördüklerinde zalimlerin: Dönecek bir yol var mı? dediklerini görürsün.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Allah kimi saptırırsa, artık onun bundan sonra bir dostu olmaz. Azabı gördüklerinde, zalimlerin: "Dönecek bir yol yok mudur?" dediklerini görürsün.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Allah, kimi saptırırsa artık bundan sonra onun hiçbir dostu yoktur. Azabı gördüklerinde zâlimlerin, “Dünyaya dönmek için bir yol var mı?” dediklerini görürsün.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Allah kimi saptırırsa artık bundan sonra onun için hiçbir dost yoktur. Sen, azabı gördüklerinde zalimlerin: "Acaba dönecek bir yol var mıdır?" dediklerini görürsün.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Her kimi de Allah şaşırtırsa artık ondan sonra ona hiç bir veliy yoktur ve göreceksin o zalimleri azâbı gördükleri vakıt diyecekler: var mı geri dönmiye bir yol?
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Allah kimi şaşırtırsa bundan sonra onun hiçbir haamîsi yokdur. O zaalimleri göreceksin ki onlar azâbı gördükleri zaman «(Dünyâye) geri dönmiye bir yol var mı?» diyeceklerdir.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Ve Allah (küfürlerindeki inadları sebebiyle) kimi dalâlete atarsa, artık bundan sonra onun için hiçbir dost yoktur. Azâbı gördüklerinde ise, o zâlimleri: “(Dünyaya) geri dönecek bir yol var mı?” derlerken görürsün.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Her kimi de Allah saptırırsa, artık bundan sonra onun hiç bir yardımcısı yoktur; ve o zalimleri göreceksin ki, onlar azabı görünce şöyle diyecekler: “- Var mı geri dönmeye bir yol?”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve Allah kimi sapıklıkta bırakırsa artık onun için ondan sonra bir velî yoktur. Ve zalimleri göreceksin ki, azabı gördükleri zaman diyeceklerdir ki: «Acaba geri dönmeye bir yol var mıdır?»
11.
Ümit Şimşek Meali
Allah kimi saptırırsa, artık onun dostu olmaz. Zalimleri de görürsün ki, azabı gördükleri zaman “Geri dönmenin bir yolu yok mu?” demektedirler.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
For any whom Allah leaves astray, there is no protector thereafter. And thou wilt see the Wrongdoers, when in sight of the Penalty, Say: "Is there any way (to effect) a return?"
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Şûrâ Sûresi 44. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Hadîd sûresi Medine’de nâzil olmuştur. 29 âyettir. İsmini, 25. âyette geçen ve “demir” mânasına gelen اَلْحَد۪يدُ (hadîd) kelimesinden alır. Mushaf t ...
