Enfâl
sûresi, Medine’de hicretin ikinci senesinde nâzil olmuştur. 30-36. âyetlerin
Mekke’de indiği de söylenmiştir. 75 âyettir. Mushaf tertibine göre 8, iniş
sırasına göre tahmînen 88. sûredir. İsmini, birinci âyette geçen ve “ganimetler”
mânasına gelen اَلأنْفَالُ (Enfâl) kelimesinden
almıştır.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada sekizinci, iniş sırasına göre seksen sekizinci sûredir. Bakara sûresinden sonra, Âl-i İmrân’dan önce inmiştir. Sûrenin 30-36. âyetleri dışında kalan kısmının Medine’de indiğinde ittifak vardır. Bu yedi âyet ise bazı müfessirlere göre Mekke’de nâzil olmuştur. Sûre Medine’de, Bakara’dan sonra ikinci sırada gelmeye başlamış, fakat araya başka sûrelerin bazı âyetlerinin nüzûlü de girmiştir. Hicretin üzerinden bir buçuk yıl geçip ramazan ayı gelince müslümanlar Medine yakınlarındaki Bedir mevkiinde, Mekkeli müşriklerle ilk önemli savaşlarını yapmışlardı. Savaş müslümanların zaferiyle sonuçlanmış, düşmandan ganimet de elde edilmişti. Ganimetlerin paylaşımı konusunda daha önceden uygulanarak sabit olmuş İslâmî bir kural bulunmadığı için, doğrudan çarpışmaya katılanlarla cephe gerisinde hizmet verenler, gençlerle yaşlılar, teşvik vb. maksatlarla kendilerine ödül vaad edilmiş kimselerle buna razı olmayanlar arasında ihtilâf çıkmıştı. Ayrıca bu savaşta kardeşini şehid vermiş olan Sa‘d b. Ebû Vakkås da müşriklerden Saîd b. Âsî’yi katletmiş, maktulün kılıcını alarak Resûlullah’a gelmiş, bunun kendisine verilmesini istemişti. İşte bu olaylar ve talepler üzerine daha Bedir’den ayrılmadan ve ganimetler paylaştırılmadan sûrenin ilk âyeti nâzil olmuştur. Bazı müfessirlere göre Hz. Peygamber’i ve müminleri savaşa teşvik eden, iman cephesinin bire karşı on kişiyle savaşsalar bile galip geleceklerini bildiren 64-65. âyetler savaştan önce gelmiştir. Şu halde sûrenin Medine’de, Bedir Savaşı sırasında gelmeye başladığı kesinlik kazanmakta, tamamlanmasının ise daha sonraki zamanlarda olduğu anlaşılmaktadır (İbn Kesîr, III, 545; İbn Âşûr, IX, 245-246).
Konusu
Sûrede
ağırlıklı olarak Bedir savaşından bahsedilmektedir. Buna bağlı olarak savaşın
hedefi, barış, savaşta elde edilen esirler ve ganimetle alakalı hükümler
açıklanmaktadır. Bununla birlikte özetle şu hususlara da yer verilmiştir:
›Allah katında makbul bir mü’minin sahip olması gereken itikat, ahlâk
ve ibâdetle ilgili temel vasıflar,
›Allah yolunda her türlü imkânlarını seferber ederek savaşanlara
gelen ilâhî yardımlar, bunun sebep ve sonuçları,
›Allah’a ve Resûlüne kayıtsız şartsız itaatin gerekliliği ve
itaatsizliğin hazin neticeleri,
›Allah’ın emniyet, mal, evlat gibi nimetlerine şükretmenin ve hakkı
bâtıldan en ince ayrıntılarına kadar ayırarak yüksek bir takvâ hayatı yaşamanın
tavsiye edilmesi,
›Küfrün psikolojisi ve ondan kurtulmanın çareleri,
›Şeytanın desiseleri ve ona aldananların dünyada, ölüm esnasında ve
âhirette karşılaşacakları korkunç manzaralar,
›Allah’ın lutuf, nimet ve cezasının, kulların kendilerini
değiştirme ve iyileştirme çabalarıyla irtibatı,
›Maddî ve manevî değerleri koruyabilmek ve meşrû savunmayı
gerçekleştirebilmek için gerekli olan bütün savaş hazırlıklarının yapılması,
›Gerçek imanın müslümana kazandıracağı izzet ve kuvvet, bununla
beraber müminler arasındaki birlik, beraberlik ve dayanışmanın oluşması,
kuvvetlenmesi ve devam etmesi için gereken şartlar ve bunların hakkiyle îfa
edilmesi.
25: Hem öyle bir fitneden sakının ki, geldiği zaman içinizden sadece zulmedenlere dokunmaz, herkesi kuşatır. Yine bilin ki Allah’ın cezalandırması çok şiddetlidir.
TEFSİR:
Fitne,
toplumda dinî inancın zayıflaması; günahların yaygınlaşması; anarşi, kargaşa ve
hukuksuzluğun hâkim olması ve Allah’a kulluk yapmanın neredeyse imkânsız hale
gelmesidir. Yüce Allah mü’minlere, toplumda günahların işlenmesine ve
yaygınlaşmasına engel olmalarını emretmektedir. Değilse onların hepsini kuşatacak
bir azap göndereceği ikazında bulunur.
Zeynep
bint-i Cahş (r.a.) Resûlullah (s.a.s.)a: “Ey Allah’ın Rasûlü, sâlih kimseler
aramızda bulunduğu halde helak edilir miyiz?” diye sorunca Efendimiz: “Evet,
kötülük yaygınlaşacak olursa” diye cevap vermiştir. (Buhârî, Fiten 4, 28;
Müslim, Fiten 1-2)
Yine
Efendimiz: “İnsanlar, zalimi görüp de onun elini zulümden engellemeyecek
olurlarsa, aradan fazla zaman geçmeden, Allah onların hepsini kendi tarafından
göndereceği bir azaba uğratır” buyurmuştur. (Tirmizî, Fiten 8)
Fitnenin
ve ona bağlı olarak vuku bulacak musibetin iyi-kötü herkesi kuşatmasını Resûl-i
Ekrem (s.a.s.) bir gemi misaliyle şöyle anlatır:
“Allah’ın çizdiği sınırları aşmayarak orada duranlarla bu
sınırları aşıp ihlâl edenler, bir gemiye binmek üzere kur‘a çeken topluluğa
benzerler. Onlardan bir kısmı geminin üst katına, bir kısmı da alt katına
yerleşmişlerdi. Alt kattakiler su almak istediklerinde üst kattakilerin
yanından geçiyorlardı. Alt katta oturanlar:
«–Hissemize düşen yerden bir delik açsak, üst katımızda oturanlara
eziyet vermemiş oluruz» dediler.
Şayet üstte oturanlar, bu isteklerini yerine getirmek için
alttakileri serbest bırakırlarsa, hepsi birlikte batar, helâk olurlar. Eğer
ellerinden tutarak bunu önlerlerse, hem kendileri kurtulur, hem de diğerleri
kurtulmuş olur.” (Buhârî, Şirket 6; Şehâdât 30; Tirmizî, Fiten 12)
Bu hadis-i şerif, bazı kimselerin günahları
yüzünden herkesin azaba uğrayabileceğini; iyiliği emredip kötülüğü yasaklamanın
terk edilmesi durumunda da bir kısım musibetlerin gelebileceğini haber verir.
Dolayısıyla bir bakıma gelebilecek musibetlerden korunmak, diğer yönden de
geleceğe ümit ve güven içinde bakabilmek için şu ilâhî uyarıya kulak vermek
gerekir:
Hem öyle bir fitneden sakının ki, geldiği zaman içinizden sadece zulmedenlere dokunmaz, herkesi kuşatır. Yine bilin ki Allah’ın cezalandırması çok şiddetlidir.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Bir de öyle bir fitneden sakının ki o, içinizden sadece zulmedenlere erişmekle kalmaz (umuma sirayet ve hepsini perişan eder). Biliniz ki, Allah'ın azabı şiddetlidir.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Aranızdan yalnız zalimlere erişmekle kalmayacak fitneden sakının, Allah'ın azabının şiddetli olduğunu bilin.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Sadece içinizden zulmedenlere erişmekle kalmayacak olan bir azaptan sakının ve bilin ki Allah, azabı çetin olandır.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Ve öyle bir fitneden sakının ki, içinizden yalnızca zulüm yapanlara dokunmakla kalmaz. Ve bilin ki, Allah'ın cezası şiddetlidir.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve öyle bir fitneden sakının ki hiç te içinizden yalnız zulmedenlere dokunmakla kalmaz, ve bilin ki Allahın ıkabı şiddetlidir
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Bir de öyle bir fitneden sakının ki o, içinizden yalınız zulmedenlere çatmaz (âmmeye de sirayet ve hepsini perişan eder). Hem bilin ki Allah, şübhesiz azabı çetin olandır.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Hem öyle bir fitneden sakının ki, (geldiği zaman) içinizden sâdece zulmedenlere dokunmaz (umûmî olur)! Ve bilin ki şübhesiz Allah, azâbı pek şiddetli olandır.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Bir de öyle bir musibetten korkun ki; o, yalnız içinizde zulmedenlere isabet etmez (bu belâ başkalarına da geçer, umumî olur). Bilin ki, Allah'ın azabı çok şiddetlidir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve bir fitneden sakınınız ki, sizden yalnız zulmedenlere dokunmakla kalmaz ve biliniz ki, muhakkak Allah Teâlâ'nın ikabı pek şiddetlidir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Bir de öyle bir fitneden sakının ki, içinizden sadece zulmedenlere isabet etmekle kalmaz. Şunu da bilin ki, Allah'ın cezası pek çetindir.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
And fear tumult or oppression, which affecteth not in particular (only) those of you who do wrong: and know that Allah is strict in punishment.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Enfâl Sûresi 25. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kısa sureler Kuran'daki sırasına göre hazırlanmıştır. Fatiha suresinden başlayarak Nas suresine kadar devam eden kısa surelerin Arapça, Türkçe okunuşl ...
