Câsiye
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 37 âyettir. İsmini, 28. âyette geçen ve
kıyâmetin dehşetinden dizüstü çöken kimseleri anlatan اَلْجَاثِيَةُ
(câsiye) kelimesinden alır. Sûrenin اَلدَّهْرُ
(Dehr) ve اَلشَّر۪يعَةُ (Şerîat) isimleri de
vardır. Resmî tertîbe göre 45, nüzûl sırasına göre 65. sûredir.
Nuzül
Mekke’de, Duhân ile Ahkåf sûrelerinin arasında, 65. sûre olarak nâzil olmuştur.
Konusu
Kur’ân-ı
Kerîm’i indiren ve onunla insanları kendine kulluğa davet eden Allah Teâlâ’nın
varlığının, birliğinin, nihayetsiz bir ilim, hikmet ve kudret sahibi oluşunun
açık delilleri beyân edilir. Bu deliller üzerinde tefekkür edilip iman ve
teslimiyete erişilmesi istenir. Allah kullarına karşı sonsuz lutuf sahibidir.
Bu yüzdendir ki varlık âleminde ne varsa hepsini onların emrine ve hizmetine
vermiştir. Buna karşılık insanlardan istediği, şükür ve kulluktur. Resûlullah
(s.a.s.)’e indirdiği İslâm şeriati ise en büyük nimet olup ona tabi olmak,
elimizde böyle mükemmel bir şeriat varken bunun kıymetini bilip başka heva ve
heveslere uymamak icap eder. İslâm şeriatine uyup uymamanın da elbette
sonuçları farklı olacak; kötülük yapanlara iyilik yapanlar gibi muamele
edilmeyecektir. Sonuç itibariyle mü’minler cennetle mükâfatlandırılırken,
kâfirler, bir daha çıkmamak ve hiçbir mazeretleri dikkate alınmamak üzere
cehenneme tıkılacaklardır.
7: Yalan ve iftirâyı meslek hâline getiren ve günaha düşkün olan herkesin vay hâline!
8: Böylesi, kendisine okunan Allah’ın âyetlerini işitir de, sonra kibrine yediremeyip büyüklük taslayarak, sanki onları hiç işitmemiş gibi, küstahça inkârında direnir. Onu gâyet acı bir azapla müjdele!
9: Âyetlerimiz hakkında bir şey öğrenecek olsa, hemen bunları küçümseyip alay konusu yapar. Bu gibiler için alçaltıcı bir azap vardır.
10: Cehennem de arkalarında, onları beklemektedir! Artık ne kazandıkları şeylerin, ne de Allah’tan başka edindikleri dostların onlara bir faydası olur. Onlar için büyük bir azap vardır.
11: Kur’an, doğru yolu gösteren bir rehberdir. Rablerinin âyetlerini inkâr edenlere gelince, onlara en şiddetlisinden can yakıcı bir azap vardır.
TEFSİR:
Allah’ın
iki türlü âyeti vardır.
›Kavlî âyetleri,
›Kevnî âyetleri.
Kur’ân-ı
Kerîm O’nun kavlî âyetlerini ihtivâ eder. Kâinat ise kevnî âyetlerinin
toplamıdır. Bu âyetler arasında tam bir uygunluk vardır; hep birbirini tasdik
ve tefsir ederler. Bu sebepledir ki Kur’an söz kalıplarına büründürülmüş
kâinat, kâinata da fiile tatbik edilmiş Kur’an’dır. İster kavlî, ister kevnî
olsun Allah’ın âyetleri karşısında insanlar üç gruptur:
Birincisi;
iman nimetine erişip bu âyetlere teslim olanlar, onlardan gereken ders ve
ibreti çıkaranlar.
İkincisi;
Allah’ın ayetlerini açık bir kalple dinleyip, onlar üzerinde tefekkür ettikleri
halde henüz iman nimetine erişemeyen ve kalbi mutmain olmayanlar. Bu insanların
kalpleri temiz olduğu için, âyetleri dinledikçe ve gördükçe, inanıp kalplerinin
mutmain olması mümkündür.
Üçüncüsü;
önceden iman etmemeye karar vermiş, kalbi kapalı kimseler. Böyle kimselerin şu
sebeplerle iman etmeyecekleri beyân edilir:
›Onlar
yalancıdırlar, iftiracıdırlar, işleri hep gerçekleri ters yüz etmek olup
doğruluğa ve gerçeğe yanaşmak istemezler.
›Günaha
dalmışlardır; işleri güçleri kötülükle meşgul olmaktır. Kendilerini kötü
amellerinden alıkoyacak diye hiçbir yüksek ahlâki kaide kabul etmezler.
›Kibirlidirler
ve kendilerini beğenmişlerdir. Her şeyi kendilerinin bildiğini zannettikleri
için, Allah’ın âyetleri onlara okunduğunda üzerlerinde hiç düşünmezler. Bu
yüzden âyetleri dinleyip dinlememeleri arasında bir fark yoktur.
›Allah’ın
âyetleriyle alay ederler. Mesela Kur’an’ın bir âyetini işittiklerinde, onda bir
yanlış taraf ararlar ve ayeti siyak ve sibakından çıkararak yorumlarlar ve onu
alay konusu yaparlar.
Bunlar
dünyada alçaltıcı, onur kırıcı bir cezaya çarptırılacaklardır. Öte dünyada ise
en şiddetli bir azaba uğrayacaklardır.
Halbuki
bu inkârcı gâfiller, Allah Teâlâ’nın nasıl sonsuz merhametli bir Rab olduğunu
bir tanıyabilseler, içinde bulundukları karanlık küfür bataklığından kurtulup
imanın aydınlık dünyasına doğabilirler:
Böylesi, kendisine okunan Allah’ın âyetlerini işitir de, sonra kibrine yediremeyip büyüklük taslayarak, sanki onları hiç işitmemiş gibi, küstahça inkârında direnir. Onu gâyet acı bir azapla müjdele!
2.
Diyanet Vakfı Meali
O, Allah'ın kendisine okunan âyetlerini işitir de sonra büyüklük taslayarak sanki hiç onları duymamış gibi (küfründe) direnir. İşte onu acı bir azap ile müjdele!
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
7,8. Kendine okunan Allah'ın ayetlerini dinleyip, sonra, onları hiç duymamış gibi büyüklük taslamakta direnen, yalancı ve günahkar kişinin vay haline! Ona can yakıcı bir azap müjdele.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Kendisine Allah’ın âyetlerinin okunduğunu işitir de, sonra büyüklük taslayarak sanki onları hiç duymamış gibi direnir. İşte onu elem dolu bir azap ile müjdele!
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
O kimse Allah'ın kendisine okunan âyetlerini işitir de, sonra sanki kibrinden hiç işitmemiş gibi ısrar eder. İşte sen onu, can yakıcı bir azabla müjdele!
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Allahın âyetleri karşısında okunurken işitir de sonra kibrinden hiç işitmemiş gibi ısrar eyler, işte onu elîm bir azâb ile müjdele
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Ki kendisine karşı Allahın âyetleri okunurken işidir de sonra büyüklük taslayıcı olarak bunları hiç işitmemiş gibi (küfründe) ısraar eder. İşte onu çok elem verici bir azâb ile müjdele.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
(O kimse), kendisine okunan Allah'ın âyetlerini dinler, sonra da sanki hiç onları duymamış gibi, büyüklük taslayarak (inkârında) direnir. İşte onu, (pek) elemli bir azâb ile müjdele!
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Yüzüne karşı Allah'ın ayetleri okunurken işitir de, sonra kibrinden bunları hiç işitmemiş gibi (küfrü üzerinde) ısrar eder. İşte (Ey Rasûlüm) onu, acıklı bir azab ile müjdele.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Allah'ın âyetlerinin kendisine karşı okunur olduğunu işitir de sonra böbürlenerek ısrar eder, sanki onlar işitmemiştir. Artık onu acıklı bir azap ile müjdele!
11.
Ümit Şimşek Meali
Kendisine okunan Allah'ın âyetlerini dinler de, sonra onları hiç işitmemiş gibi, kasılarak inkârında direnir. Onu acı bir azapla müjdele.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
He hears the Signs of Allah rehearsed to him, yet is obstinate and lofty, as if he had not heard them: then announce to him a Penalty Grievous!
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Câsiye Sûresi 8. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kur’an’da haber cümlesiyle başlayan sûreler şunlardır;
Bir haber veya bilgi vererek söze başlayan sûrelerin sayısı yirmi birdir.
HABER CÜMLESİYLE BA ...
