Nahl Sûresi 79. ayeti ve tefsiri

Önceki Ayet

79 / 128

Sonraki Ayet

Nahl Sûresi Hakkında

Nahl sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 128 âyettir. İsmini 68. âyetinde geçen ve “bal arısı” mânasına gelen اَلنَّحْلُ (Nahl) kelimesinden alır. Mushaf tertîbine göre 16, nüzûl sırasına göre 70. sûredir.

Nahl Sûresi Konusu

Nahl sûresi, peygamberlere gönderilen vahyin esas hedefinin tevhîd inancı yani “Allah’tan başka ilâh yoktur. Yalnızca O’na kulluk edilmeli ve sadece O’ndan korkulmalıdır” anlayışı olduğunu vurgulayarak başlar ve ağırlıklı olarak tevhidin delilleri üzerinde durur. Bununla beraber sûrede kâfirlerin bir kısım itirazlarına cevaplar verilir, iddiaları çürütülür ve şüpheleri ortadan kaldırılır. Resûlullah (s.a.s.)’in getirdiği dinin insan hayatında yapmayı hedeflediği değişim ve dönüşümler açıkça ortaya konur. Bu bağlamda adâlet, ihsan, sözünde durma, yemin ve anlaşmalara riâyet, haramlar-helâller ve tevbe gibi ahlâk ve muâmelâtla ilgili esaslar belirlenir. Yeri geldikçe öldükten sonra dirilme, hesap verme, cennet ve cehennem konularına temas edilir. Son olarak Peygamberimiz ve ona tâbi olanlara, kâfirlerin düşmanlık ve işkencelerine karşı nasıl bir tavır takınmaları gerektiği; zaman, mekan ve muhatabın durumunu dikkate alarak İslâm’ı nasıl tebliğ etmeleri lâzım geldiği hatırlatılır.

Nahl Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada on altıncı, iniş sırasına göre yetmişinci sûredir. Kehf sûresinden sonra, Nûh sûresinden önce Mekke’de nâzil olmuştur. Sondan üç âyetin Medine’de indiği yolunda rivayetler vardır. Hicretten bahseden 41. âyet ve sonrasının Medine’de indiği yolundaki görüş zayıf bulunmaktadır (41. âyetin tefsirine bk.).

اَلَمْ يَرَوْا اِلَى الطَّيْرِ مُسَخَّرَاتٍ ف۪ي جَوِّ السَّمَٓاءِۜ مَا يُمْسِكُهُنَّ اِلَّا اللّٰهُۜ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكَ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿٧٩﴾

Karşılaştır 79: Onlar, göğün hava boşluğunda ilâhî emre boyun eğmiş bir halde uçuşan kuşlara bakıp hiç düşünmezler mi? Bunları orada tutan Allah’tan başkası değildir. Elbette bunda iman edecek bir toplum için nice deliller, işaretler vardır.

TEFSİR:

Kuşların düşmeden havada uçabilmeleri, Allah’ın hikmet ve kudretinin mükemmel olduğuna bir diğer delildir. Çünkü Allah, kuşu uçabilecek bir durumda, havayı da içinde uçulabilecek bir kıvamda yaratmasaydı bu mümkün olmazdı. Fakat Cenâb-ı Hak, kuşa tıpkı suda yüzen kimsenin yaptığı gibi, açıp kapatabileceği kanatlar vermiş, havayı da yarıp gitmenin mümkün olacağı ince ve latif bir biçimde yaratmıştır. İşte kuşu havada tutan ve onun uçmasını sağlayan Allah’tır. Buna ibret gözüyle bakıp tefekkür edenler Allah’ın kudret ve azametinin büyüklüğünü anlayabilecekleridir.

Muhammed b. Abdullah (r.h.) tefekkürün kademelerini ve bundan hâsıl olacak neticeyi şöyle açıklar: “Tefekkür beş türlüdür. Allah’ın âyetlerini tefekkürden mârifet meydana gelir. Allah’ın nimetlerini tefekkürden muhabbet meydana gelir. Allah’ın va‘dini ve sevabını tefekkürden ümit meydana gelir. Allah’ın tehdidini ve cezasını tefekkürden korku meydana gelir. Allah’ın bunca iyilik ve ihsânı karşısında nefislerin serkeşliğini tefekkürden hayâ ve pişmanlık meydana gelir.” (Bursevî, Rûhu’l-Beyân, V, 79)

Eğer Rabbinizin size olan şu büyük lutuf ve ihsanlarını hatırlayacak olursanız, şüphesiz Allah’ı daha yakından tanıyacak ve O’na daha gönülden kulluk yapmaya çalışacaksınız: