TEFSİR:

Nebiyy-i Muhterem (s.a.s.) hem Allah katında hem de insanlar nezdinde çok şerefli bir makama sahiptir. Onu sıradan bir insan olarak telakki edip ona göre davranmak doğru değildir. Bu sebepledir ki Kur’ân-ı Kerîm, müslümanların Peygamberlerine nasıl saygı göstermeleri gerektiğini açıkça beyân etmektedir. (bk. Hucurât 49/1-5) Nitekim bu âyet, Efendimiz (s.a.s.)’e sadece ismiyle hitap etmenin veya kendisinden bahsederken sırf ismini söylemenin yahut Onun yaptığı çağrıyı, sıradan insanların çağrısı gibi karşılamanın iman ve İslâm haysiyetiyle bağdaşmayacağını haber vermektedir. Meselâ ondan bahsederken ismi ile beraber Peygamber, Nebî, Rasûl, Resûlullah, Resûl-i Ekrem, Nebiyy-i Muhterem, Habîb-i Ekrem, Peygamberimiz, Peygamber Efendimiz… gibi onu anlatan ve ona hürmetimizi gösteren sıfat ve ünvanları ilâve etmek yerinde bir davranış olur. Ayrıca Allah Teâlâ’nın Ahzab sûresi 56. âyetin emri gereğince, Resûlüllah (s.a.s.)’in ismi anıldığı zaman ona salât edip selâm vermemiz, meselâ:

اَللّٰهُمَّ عَلٰي سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلٰي اٰلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ

(Allahümme alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammed) veya:

صَلَّي اللّٰهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ

(Sallallahü aleyhi ve selem) dememiz ona duyduğumuz o derin saygının bir ifadesidir.

Nitekim Peygamber âşığı şâir Nâbî’yle ilgili anlatılan şu kıssa ne kadar ibretâmizdir:

Şâir Nâbî, 1678 yılında, devlet adamları ile beraber Hac seferine çıkar. Kâfile Medine’ye yaklaşırken, heyecandan Nâbî’nin gözüne uyku girmez olur. Kâfilede bulunan bir paşanın, ayağını gafleten Medine-i Münevvere’ye doğru uzattığını görür. Bu durumdan çok müteessir olarak meşhur na‘tini yazmaya başlar. Sabah namazına yakın Medine-i Münevvere’ye yaklaştıklarında Nâbî, yazdığı na‘tin Mescid-i Nebî’nin minârelerinden okunduğunu duyar:

“Sakın terk-i edebden kûy-i mahbûb-i Hudâ’dır bu;

Nazargâh-ı ilâhîdir, makâm-ı Mustafâ’dır bu.”

“Cenâb-ı Hakk’ın nazargâhı ve O’nun sevgili peygamberi Hz. Muhammed Mustafâ’nın makâmı ve beldesi olan bu yerde edebe riâyetsizlikten sakın!..”

“Murâât-ı edeb şartıyla gir Nâbî bu dergâha,

Metâf-ı kudsiyândır, bûsegâh-ı enbiyâdır bu.”

“Ey Nâbî, bu dergâha edeb kâidelerine uyarak gir! Burası, kudsî ruhların etrafında pervâne olduğu ve peygamberlerin eşiğini öptüğü mübârek bir makamdır.”

Bu durum karşısında çok heyecanlanan şâir Nâbî, hemen müezzini bulur:

“–Bu na‘ti kimden ve nasıl öğrendin?” diye sorar. Müezzin:

“–Bu gece Allah Resûlü (s.a.s.) rüyâmızda bize:

«–Ümmetimden Nâbî isimli bir şâir beni ziyârete geliyor. Bu zât bana son derece aşk, muhabbet ve hürmetle doludur. Bu aşkı sebebiyle onu mescidimin minârelerinden kendi na’ti ile karşılayın!..» buyurdu. Biz de bu emr-i nebevîyi yerine getirdik...” der.

Nâbî, hıçkıra hıçkıra ağlamaya başlar. Hem ağlar, hem de şunları söyler:

“–Demek Allah Resûlü (s.a.s.) bana «ümmetim» dedi! Demek, İki Cihân Güneşi beni ümmetliğe kabul buyurdu!..”

Tekrar âyet-i kerîmenin tefsirine dönecek olursak, rivayete göre Resûlullah (s.a.s.)’in Cuma günleri okuduğu hutbe münafıklara ağır geliyordu. Böylece onlar, ashâb-ı kirâmın arkasına gizlenerek, izin almaksızın çekip gidiyorlardı. Yine onlar savaşta da saftan çıkıp sıvışarak gidiyorlardı. Yine onlar Allah’ın Rasûlü’nden, kitabından ve onun hatırlatmasından sıvışıp kaçıyorlardı.  (Fahreddin er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb, XXIV, 35) Âyet-i kerîme onların bu hâline işaret etmekte, bunun hastalıklı bir durum olduğunu belirtmektedir.

Peygamber (s.a.s.)’in daveti Allah’ın daveti, Peygamberi’in emri Allah’ın emri, ona itaat etmek de Allah’a itaat etmektir. Âyet-i kerîmede: “Peygamber’e itâat eden, Allah’a itaat etmiş olur” (Nisâ 4/80) buyrulur. Bu sebeple Cenâb-ı Hak, Peygamberi’nin emrine karşı gelmekten sakındırmakta, ona isyan edenlerin dünyada fitnelere, belâ ve musibetlere maruz kalacaklarını; âhirette de can yakıcı bir azaba uğrayacaklarını hatırlatmaktadır. Dünyada başlarına gelecek “fitne”den maksat; öldürülmek, çeşitli sıkıntılara maruz kalmak, başlarına zâlim idarecilerin Musallat olması, Efendimiz’e karşı gelmenin uğursuzluğu sebebiyle kalplerin mühürlenmesi gibi feci durumlardır. Bu izahlara göre Allah Resûlü (s.a.s.)’in emrine uymanın farz, ona karşı gelmenin ise haram olduğu anlaşılmaktadır. Zira iki dünyanın saadeti sünnete tâbi olmakla, iki dünyanın bedbahtlığı da sünnete aykırı davranmaktadır. Allah Resûlü (s.a.s.)’in sünnetine uymayanın başına gelecek en küçük musîbet, ona uymaktan mahrumiyet ve sonra tekrar ona uyabilmeyi sağlamanın zorluğudur. Bu sebeple bütün gücümüzü kullanarak Allah Resûlü’ne hürmet ve muhabbet ve onun sünnetine itaat çizgisinden ayrılmamaya çalışmalıyız.

Netice itibariyle:

Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri