Nûr
sûresi Medine’de nâzil olmuştur. Âyetlerin iniş sebeplerinden hareketle sûrenin
Medine dönemi boyunca peyderpey indiği anlaşılır. 64 âyettir. İsmini, 35.
âyette bir temsille anlatılan “Allah’ın göklerin ve yerin nûru” olmasından
alır. Mushaf tertîbine göre 24, iniş sırasına göre 102. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi dördüncü, iniş sırasına göre 102. sûredir. Haşr sûresinden sonra, Hac sûresinden önce Medine’de inmiştir. Zina edenlerle evlenmeyi kınayan 3. âyet, hicretin 3. yılında, Recî’ çatışmasında şehid düşen Mirsed ile ilgilidir. Şu halde sûrenin ilk âyetleri hicretin 1. yılının sonu ile 2. yılının başlarında vahyedilmiş olmalıdır. Eşleri hakkında zina suçlamasında bulunan kocalar hakkındaki 6. âyetin de Tebük Savaşı’ndan sonra, 9. yılın Şâban ayında geldiği bilinmektedir. Buna göre sûrenin uzun bir zaman dilimi içinde parça parça nâzil olduğu anlaşılmaktadır.
Konusu
Nûr
sûresi fert, aile ve toplum ilişkileri açısından çok mühim mevzulara temas eder
ve hükümler getirir. Zina haddi, iftira haddi, mulâane, insanların iffet ve
namuslarını korumada İslâm toplumunu daha dikkatli olmaya davet, evlere giriş
çıkış âdâbı, başörtüsü, tesettür ve mahremiyet meseleleri, bekârların
evlendirilmesine teşvik konuları bunlardan bazılarıdır. Allah’ın insanlara
doğru yolu göstermesi bir temsille izah edilir. Bu hidâyetten nasibi olanların
parlak manevî halleri ve mutlu istikballeri karşısında, bu hidâyete sırtını
dönenlerin hazin akıbetleri dikkat çekici benzetmelerle gözler önüne serilir. Yerde
ve gökteki varlıkların, saflar halinde kuşların tesbihi; bulut, yağmur, dolu,
şimşek, yıldırım, gece ve gündüz ve yeryüzünde debelenen tüm varlıklar gibi
Allah Teâlâ’nın kudret nişânelerine ve azamet tecellilerine yer verilir. Allah
ve Rasûlü’nün hükmü karşısında münafıkların tavrı ile gerçek takvâ sahibi
mü’minlerin tavrı, konu daha net anlaşılabilsin diye mukayese edilerek
anlatılır. Bedir’de Allah’ın ve meleklerin hususi yardımı ile zafer elde etmiş,
Uhud’da ciddi bir yara almış, Hendek’te ise Arabistan Yarımadası’nın her
tarafından toplanıp gelmiş düşman orduları karşısında ölüm kalımla, yok olmakla
yüz yüze gelmiş İslâm ümmetine, gerçekten iman edip sâlih ameller işledikleri
takdirde yeryüzüne hâkim olacakları ve dinlerinin payidâr olacağı müjdesini
verir. Aile içi mahremiyete ve hususiyle yeme, içme bakımından akraba
münâsebetlerine dikkat çeker. Allah Resûlü (s.a.s.)’in emri ile hareket
edilmesi ve O’na gereken hürmetin gösterilmesi hatırlatıldıktan sonra, O’nun
emrine karşı gelenler büyük bir fitneye düçâr olmakla veya elemli bir azaba
uğramakla ikaz edilirler.
19: İman edenler arasında hayâsızlığın ve çirkin işlerin yayılmasını isteyenlere dünya ve âhirette can yakıcı bir azap vardır. İşin iç yüzünü Allah bilir, siz bilmezsiniz.
20: Eğer üzerinizde Allah’ın lutfu ve rahmeti bulunmasaydı ve Allah kullarına çok şefkatli, çok merhametli biri olmasaydı, hâliniz nice olurdu?
TEFSİR:
Toplumda
ahlâkî zafiyet içinde bulunan bir kısım kimseler vardır ki bunlar, iffet ve
hayâyı kendilerine şiâr edinmiş mü’minler arasında her türlü çirkin işlerin
fiilen yayılmasını ve pervasızca dedikodusunun yapılmasını isterler. Bunların
tabii bir olaymış gibi kınamadan sohbetini yapar, yapılmasını da arzu ederler.
Halkı ahlâksızlığa teşvik edecek basın yayın faaliyeti yaparlar. Böyle
davranışlar cezasız kalmayacak, hem dünya hem de âhirette bu kişilere hak
ettikleri cezalar verilecektir. Nitekim ifk hâdisesine sebebiyet veren
mücrimler, nâmuslu bir kadına zinâ isnâd etmiş olduklarından dolayı
cezalandırılmış, iftirâcıların her birine seksen değnek vurulmuştur. (Ahmed b.
Hanbel, Müsned, VI, 35) Zira bu tür yıkıcı faaliyetlere karşı gerekli
tedbirler alınmadığında, kötülüklerin yayılmasına mâni olmak imkânsız hale
gelebilir. Bu sebeple Allah Resûlü (s.a.s.) buyuruyor ki:
“Allah’ın
kullarını incitmeyiniz. Onları ayıplamayınız. Ayıplarını araştırmayınız. Kim
müslüman kardeşinin ayıbını araştırırsa, Allah da onun ayıbını araştırır,
evinin içinde bile olsa onu rezil eder.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, V,
279)
“Bir
kimse müslüman kardeşinin ayıbını örterse, Allah da onun dünya ve âhiretteki
ayıplarını örter.” (Müslim, Zikir 38; İbn Mâce, Mukaddime 17)
“Kardeşinin
ayıbına sevindiğini açıkça belirtme. Çünkü Allah ona merhamet eder, senin
başına da o ayıpladığın şeyi verir.” (Tirmizî, Kıyamet 54)
Bu
bakımdan müslüman bir toplumda insanların ayıp ve hataları örtülmeli, ancak
iffetli ve faziletli davranışlar açıkça konuşulmalı, takdir ve teşvik
edilmelidir. Çirkin fiil ve davranışlar ise ancak gerektiği ölçüde dile
getirilerek değerlendirilmeli, cezalandırılmalı ve bunun ıslah çareleri
üzerinde çalışılmalıdır. Çünkü ferdî gibi gözüken bu fiillerin toplum üzerinde
meydana getirdiği tesiri ve halkın bundan ne kadar etkilendiğini bizim tam
olarak bilmemiz mümkün değildir. Fakat Allah Teâlâ bunu çok iyi bilmekte, bu
sebeple ne yapmamız gerektiğini beyân etmektedir. Bu da O’nun kullarına olan
nihâyetsiz şefkat ve merhametinin bir tecellisidir. Eğer ilâhî rahmetin en
mühim tecellilerinden biri olan Kur’an’la önümüz aydınlanmasa idi, nasıl
davranacağımızı bilemez, perişan hallere düşerdik.
Eğer üzerinizde Allah’ın lutfu ve rahmeti bulunmasaydı ve Allah kullarına çok şefkatli, çok merhametli biri olmasaydı, hâliniz nice olurdu?
2.
Diyanet Vakfı Meali
Ya sizin üstünüze Allah'ın lütuf ve merhameti olmasaydı, Allah çok şefkatli ve merhametli olmasaydı (haliniz nice olurdu)!
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Allah'ın size lütuf ve merhameti bulunmasaydı, Allah şefkatli ve merhametli olmasaydı hemen cezanızı verirdi.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Allah’ın lütfu ve rahmeti sizin üzerinize olmasaydı ve Allah çok esirgeyici ve çok merhametli olmasaydı, hâliniz nice olurdu?
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Ya sizin üstünüze Allah'ın lütuf ve merhameti olmasaydı; Allah çok şefkatli ve merhametli olmasaydı (haliniz nice olurdu)?
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ya olmasa idi üzerinizde Allahın fadl-ü rahmeti ve hakıkati Allahın, bir raufı rahîm olması
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Ya üzerinizde Allahın fazl-u rahmeti olmasaydı, ya hakıykat Allah çok esirgeyici, çok merhametli olmasaydı (haaliniz neye varırdı)?
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Ve eğer üzerinizde Allah'ın ihsânı ve rahmeti (olmasaydı) ve şübhesiz ki Allah, Raûf (çok şefkat eden), Rahîm (çok merhamet eden) olmasaydı (sizi hemen azâba uğratırdı)!
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Eğer Allah'ın üzerinizde fazlı ve rahmeti olmayaydı, azabınızı çarçabuk verirdi. Gerçekten Allah Raûf'dur, Rahîm'dir.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve eğer Allah'ın fazlı ve rahmeti sizin üzerinize olmasa idi (elbette ki, sizi muazzep kılardı) ve şüphe yok ki, Allah çok esirgeyicidir, çok merhametlidir.
11.
Ümit Şimşek Meali
Ya üzerinizde Allah'ın lütfu ve rahmeti olmasaydı; yahut Allah çok şefkat edici, çok merhamet edici olmasaydı?
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Were it not for the grace and mercy of Allah on you, and that Allah is full of kindness and mercy, (ye would be ruined indeed).
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Nûr Sûresi 20. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kur’an-ı Kerim’i okurken nerede durulup nerede geçilmesi gerektiğini bize gösteren duraklar mevcuttur. Bunlara “vakıf” denir. Vakıf; Kur’ân-ı Kerim ok ...
