Fâtır
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 45 âyettir. İsmini 1. âyette geçen Cenâb-ı
Hakk’ın اَلْفَاطِرُ (Fâtır) sıfatından
alır. Buna “Melâike” sûresi de denilir. Resmî tertîbe göre 35, iniş sırasına
göre 43. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada otuz beşinci, iniş sırasına göre kırk üçüncü sûredir. Furkan sûresinden sonra, Meryem sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Konusu
Sûre ağırlıklı olarak Allah’ın
varlığı, birliği ve kudretinin kâinatta tecelli eden pek çok delillerinden söz
ederek, O’nun kulluğa lâyık tek ilâh olduğu fikrini işler. Yaratan O’dur, rızık
veren O’dur, izzet ve şeref veren O’dur. O zengin ve müstağnî, insanlar ise
O’na sonsuz derecede muhtaçtır. Bütün izzet ve şeref yalnızca O’na mahsus
olduğundan, izzet ve şeref isteyenler için O’na inanmak, O’na teslim olmak,
yalnızca O’na kul köle olmak zarûrîdir. Acı ve tatlı deniz, gece ile gündüz,
âmâ ile gören, karanlıkla aydınlık, ölü ile diri gibi âlemde birbirinin zıddı
olarak tecelli eden varlık ve olaylar, iman ile küfrün hakikatini anlamak için
birer misaldir. İman güzelliklerin, küfür ise kötülüklerin temsilcisidir. Bu
sebeple sûrede iman ehlinin nâil olacağı ebedi mutlulukla, küfür ehlinin feci
halleri canlı birer tablo halinde arz edilir. İnsanların zulmü ve nankörlüğüne
rağmen Cenâb-ı Hakk’ın onlara mühlet verdiği, dolayısıyla bu mühletin iyi
değerlendirilmesi gereği üzerinde durulur.
29: Allah’ın kitabını gerektiği gibi okuyan, namazı dosdoğru kılan ve kendilerine verdiğimiz rızıklardan Allah yolunda gizli açık harcayanlar, asla zarara uğramayacak bir ticâreti ümit edebilirler.
30: Çünkü Allah onlara mükâfatlarını eksiksiz vereceği gibi, lutf u kereminden onlara daha fazlasını da bahşedecektir. Şüphesiz O, çok bağışlayandır, her güzel iş ve davranışın karşılığını fazlasıyla verendir.
TEFSİR:
İman
ve hakiki ilimden sonra sâlih amel gelir ve bunlar birbirini tamamlar. Nitekim
önceki âyetlerde hakiki ilim, âlim ve onun kalbî durumundan söz edilmişti.
Burada ise dil, beden ve mal ile yapılması gereken ameller bildiriliyor ve asla
ziyana uğramayacak kârlı ticâretin bu olduğu müjdeleniyor. Bunlar hülâsa olarak
şöyledir:
Birincisi;
Allah’ın son kitâbı olan Kur’ân-ı Kerîm’i hakkını vererek okumak, onu bu
şekilde okumaya devam etmek; hükümlerini öğrenip onunla amel etmek. Vakti
Kur’an’a tahsis ederken Dâvûd-i Tâî’nin şu hassasiyetini göstermeye çalışmak:
Bir
gün hizmetçisi Dâvûd-i Tâî’ye şöyle sordu:
“-
Efendim, ekmek yemek ister misin?”
Şu
cevabı aldı:
“-
Ekmek çiğnemekle, onu bir şey içinde ezip içmek arasında elli âyet okuyacak
zaman kaybı vardır.” (el-Hadâiku’l-Verdiyye, s. 369-370)
Bir
adam vardı. Her sabah cemaatle namazdan sonra evinin yakınında bulunan mezarlığın
arasındaki yolda yürür, giderken bir cüz, dönerken de bir cüz Kur’ân-ı Kerîm
okurdu. Bir taraftan da Yüce Allah’tan kendisini Hızır (a.s.) ile
görüştürmesini isterdi. Günler böyle geçerken, yine bir gün mezarlıkta yürüyüşe
başlayıp Kur’an kıraati için eûzü-besmele çekmişti ki hırpani kılıklı bir şahıs
yanında beliriverdi. Kendisiyle konuşmaya başladı. Hem konuşuyor, hem de
yürüyorlardı. Gelen zat “annen nasıl, baban nasıl, çocuklar ne yapıyor, ne
yersin, ne içersin” diye soruyor, berideki zavallı da ona cevap yetiştirmeye
çalışıyordu. Nihayet yolun sonuna varıp tekrar döndüler. Gelen o zat şu dikkat
çekici izahta bulundu:
“-
Uzun zamandır Allah’tan sana göstermesini istediğin Hızır benim. İşte benimle
görüşmüş ve konuşmuş oldun. Ama bundan daha önemlisi bu gün iki cüz Kur’ân-ı
Kerîm okumaktan mahrum kaldın.”
İkincisi;
namazı dosdoğru kılmak. Namaz diğer ibâdetlerin özü ve tacı mesâbesinde olup,
dosdoğru kılındığı takdirde kulu her türlü çirkin işler ve kötülüklerden korur.
(bk. Ankebut 29/45)
Üçüncüsü;
Allah’ın verdiği rızıklardan yine O’nun yolunda gizli ve açık harcamak. Bu da
kulun insanlara ve topluma karşı vazifelerinin esasını teşkil eder. Zira şefkat
ve merhamet dini olan İslâm, ancak şefkat ve merhamet dolu gönüllerin muhtaç,
çaresiz ve bîkeslere uzanması sâyesinde hayata aksettirilip hedefine
ulaşacaktır.
Allah
rızâsı ve âhiret ümidiyle yapılan bu ameller, asla iflas ve zarar etme ihtimali
olmayan bir ticârettir. Bu ticâretin kârı ise, Allah tarafından tastamam, hatta
fazlasıyla verilecek olan ebedî mükâfât olacaktır.
Bu müjdeleri size haberveren Kur’ân-ı Kerîm’le ilgili şu önemli
hususları dikkatinizden kaçırmayın:
İnne-lleżîne yetlûne kitâba(A)llâhi ve ekâmû-ssalâte ve enfekû mimmâ razeknâhum sirran ve’alâniyeten yercûne ticâraten len tebûr(a)
1.
Ömer Çelik Meali
Allah’ın kitabını gerektiği gibi okuyan, namazı dosdoğru kılan ve kendilerine verdiğimiz rızıklardan Allah yolunda gizli açık harcayanlar, asla zarara uğramayacak bir ticâreti ümit edebilirler.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Allah'ın kitabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendilerine verdiğimiz rızıktan (Allah için) gizli ve açık sarfedenler, asla zarara uğramayacak bir kazanç umabilirler.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Allah'ın Kitap'ına uyanlar, namazı kılanlar, kendilerine verdiğimiz rızıktan gizli ve açık sarfedenler, tükenmeyecek bir kazanç umabilirler.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Şüphesiz, Allah’ın kitabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden, gizlice ve açıktan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek bir ticaret umabilirler.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Allah'ın kitabını okuyan, namazı kılan ve kendilerine verdiğimiz rızıktan gizli ve açık olarak verenler, kesinlikle batma ihtimali olmayan bir ticaret umarlar.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
O Allahın kitabını okur, ardınca gider olanlar ve namazı kılıp kendilerine merzuk kıldığımız şeylerden gizli ve açık infak etmekte bulunanlar her halde öyle bir ticaret umarlar ki hiç batmak ihtimali yoktur
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Hakıykat, Allahın kitabını okumıya devam edenler, namazı dosdoğru kılanlar, kendilerini rızklandığımız şeylerden gizli ve aşikâr infaak edenler kat'iyyen kesâd bulmayacak bir kazanç umabilirler.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Doğrusu Allah'ın kitâbını okuyanlar, namazı hakkıyla edâ edenler ve kendilerini rızıklandırdığımız şeylerden (Allah yolunda) gizlice ve açıkça sarf edenler aslâ zarar etmeyecek bir ticâret umarlar.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Gerçekten Allah'ın kitabını (Kur'an'ını hükümleriyle amel etmek ve başkalarına da öğretmek suretiyle devamlı) okuyanlar, namazı gereği üzere kılanlar, kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden gizli ve aşikâr harcayanlar, asla ziyan etmiyecek bir ticaret (sevap) umabilirler.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Muhakkak o kimseler ki, Allah'ın kitabını daima okurlar ve namazı dosdoğru kılarlar ve Bizim kendilerini merzûk ettiğimizden gizlice ve âşikâre olarak infakta bulunmuş olurlar, (işte onlar) hiç zeval bulmayacak bir kazanç umarlar.
11.
Ümit Şimşek Meali
Allah'ın kitabını okuyan, namazı dosdoğru kılan ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden gizli ve açık bağışta bulunan kimseler, hiç ziyan ihtimali olmayan bir ticareti ümit edebilirler.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
Those who rehearse the Book of Allah, establish regular Prayer, and spend (in Charity) out of what We have provided for them, secretly and openly, hope for a commerce that will never fail:
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Fâtır Sûresi 29. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Peygamberimizin (s.a.v.) ismi Kur’an-ı Kerim’de beş defa geçmektedir. Peygamberimiz (s.a.v.) Kur’an’da dört defa “Muhammed”, bir defa da “Ahmed” olara ...
Sözlükte “korku namazı” anlamına gelen salâtü'l-havf tabiri fıkıhta düşman, eşkıya, hayvan saldırısı yahut yangın, sel tehlikesi gibi tehditler karşıs ...
Hatim, “Kur’ân-ı Kerîm’i başından sonuna kadar ezberden veya yüzünden okuma” demektir.
Ebû Ümâme radıyallahu anh, ben Resûlullah sallallahu aleyhi ve ...
