Mü'minûn Sûresi 99. ayeti ve tefsiri

Önceki Ayet

99 / 118

Sonraki Ayet

Mü'minûn Sûresi Hakkında

Mü’minûn sûresi Mekke’de inmiştir. 118 âyettir. İsmini ilk âyette geçen الْمُؤْمِنُونَ (el-Mü’minûn) kelimesinden alır. Mushaf tertîbine göre 23, iniş sırasına göre 74. sûredir.

Mü'minûn Sûresi Konusu

Mekke döneminin sonlarına doğru indiği anlaşılan sûre, ebedî kurtuluşa erecek mü’minlerin vasıflarının tanıtımıyla başlar. İnsanı, önce kendi esrarengiz yaratılışı, sonra da yedi kat gök, belli ölçülerde yağıp canlıların ihtiyacı için yerde depolanan yağmur, onunla neşv ü nemâ bulan bitkiler ve kendilerinden faydalandığımız hayvanlar üzerinde tefekküre davet eder. Önceki peygamberlerin kavimleriyle mücâdeleleri ve neticede peygamberlerin kurtulup inkârcı toplumların helak edilişi, Resûlullah (s.a.s.)’i teselli ve münkirleri tehdit sadedinde hatırlatılır. Nübüvvet, tevhid ve âhiret esaslarına vurgu yapılarak; mizanda tartısı ağır gelenlerin mutlu sonlarına, tartısı hafif gelenlerin ise hüzün, hasret ve pişmanlık dolu acı hallerine temas edilerek sûre sona erdirilir.

Mü'minûn Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada yirmi üçüncü, iniş sırasına göre yetmiş dördüncü sûredir. Enbiyâ sûresinden sonra, Secde sûresinden önce Mekke’de inmiştir.

Mü'minûn Sûresi Fazileti

Hz. Ömer’den rivayet edilen bir hadise göre Resûlullah, bir ara olağan üstü vahiy hallerinden birini yaşarken kıbleye dönüp ellerini kaldırarak, “Allahım! Bize nimetini arttır, eksiltme; bizi onurlandır, alçaltma; bize ihsan et, mahrum etme; bizi seçkin kıl (düşmanlarımıza karşı) zayıf duruma düşürme; bizden hoşnut ol ve bizi senden hoşnut kıl!” diye dua ettikten sonra, “Şu anda bana on âyet indi; kim bu âyetlerin gereğini yaparsa cennete girecektir” buyurmuş, ardından da bu sûrenin ilk on âyetini okumuştur (Müsned I, 34).1 – 11

حَتّٰٓى اِذَا جَٓاءَ اَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِۙ ﴿٩٩﴾

Karşılaştır 99: Nihâyet o kâfirlerden birine ölüm geldiği zaman şöyle der: “Rabbim, ne olur, beni hayata geri döndür!”

TEFSİR:

Meleklerin darbeleri altında canlarını veren kâfirler, hayattayken inkâr ettikleri âhiret gerçeğini yakînen gördükleri ve Allah’ın va‘dettiği cennet veya cehennemin kaçınılmaz bir netice olduğunu kesinlikle anladıkları için tekrar dünyaya dönerek iman edip salih ameller yapmayı temennî edeceklerdir. Dünyada boşa geçen günlerine yanacaklardır. Fakat ölüm, kıyamet günü gelip yeniden dirilinceye kadar tekrar dünyaya dönmeye en büyük engeldir. Öldükten sonra artık bu engeli aşıp tekrar dünyaya dönmek mümkün olmayacaktır. Bu sebepledir ki hikmet ehli bir zat bize şu nasihati verir:

“Yâdında mı doğduğun zamanlar,

Sen ağlar iken gülerdi âlem.

Bir öyle ömür sür ki olsun,

Mevtin sana hande, halka mâtem.”[1]

Veysel Karânî (k.s.) da şöyle der:

“Yattığında, ölümü yastığın altına koy, kalktığında göz önüne getir. Günahın küçüklüğüne bakma, kendisine karşı günah işlediğin zatın büyüklüğüne bak.” (Tezkiretü’l-Evliyâ, I, 62)

Ölüm anında duyulan pişmanlığı dile getiren bir diğer âyet-i kerîme de şöyledir:

“Sizden birine ölüm gelip de: «Rabbim! Ne olurdu ecelimi biraz daha erteleseydin de sadaka verip iyi kullardan olsaydım!» diye yalvarmadan önce size verdiğimiz rızıklardan Allah yolunda harcayın. İyi bilin ki Allah, eceli geldiğinde hiç kimsenin ölümünü bir an geri bırakmaz. Allah, bütün yaptıklarınızdan hakkiyle haberdardır.” (Münafıkûn 63/10-11)

Gelelim sûra üfürüldükten sonraki olacaklara:

[1] Yâdında mı: Hatırlıyor musun. Hande: Gülücük, sevinç, neşe. Mâtem: Üzüntü, keder.