Gâşiye Sûresi 8-16. ayeti ve tefsiri

Önceki Ayet

8-16 / 26

Sonraki Ayet

Gâşiye Sûresi Hakkında

Ğâşiye sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 26 âyettir. İsmini, birinci âyette geçen ve “dehşeti her şeyi saran, her tarafı kuşatan kıyâmet” mânasına gelen اَلْغَاشِيَةُ (ğâşiye) kelimesinden alır. هَلْ اَتٰيكَ (Hel etâke) adıyla da anılır. Mushaf tertîbine göre 88, iniş sırasına göre 68. sûredir.

Gâşiye Sûresi Konusu

Fânî olan dünya hayatı, her tarafı kuşatan büyük bir kıyamet olayıyla acı bir şekilde son bulacak, gerçek ebedî hayat bundan sonra başlayacaktır. O gün insanlar iki grup olur. Hesabını veremeyen grup şiddetli cehennem azabına çarptırılırken, hesaptan yüzünün akıyla çıkabilenlerin sonsuz bir mutluluk ve saadete ereceği bildirilir. Kâinattaki ilâhî kudret ve azamet tecellilerinin, böyle bir günün gerçekliğine delâlet ettiğine dikkat çekilir.

Gâşiye Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada seksen sekizinci, iniş sırasına göre altmış sekizinci sûredir. Zâriyât sûresinden sonra, Kehf sûresinden önce Mekke’de inmiştir.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌۙ ﴿٨﴾

لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌۙ ﴿٩﴾

ف۪ي جَنَّةٍ عَالِيَةٍۙ ﴿١٠﴾

لَا تَسْمَعُ ف۪يهَا لَاغِيَةًۜ ﴿١١﴾

ف۪يهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌۢ ﴿١٢﴾

ف۪يهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌۙ ﴿١٣﴾

وَاَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌۙ ﴿١٤﴾

وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌۙ ﴿١٥﴾

وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌۜ ﴿١٦﴾

Karşılaştır 8: Yüzler de vardır o gün nimetler içinde mutludur.

Karşılaştır 9: Dünyada yaptıklarının sonucundan gâyet memnundur.

Karşılaştır 10: Pek üstün ve yüksek bir cennettedir.

Karşılaştır 11: Orada boş bir söz işitmezler.

Karşılaştır 12: Orada akan berrak pınarlar vardır.

Karşılaştır 13: Pek yükseklere kurulmuş tahtlar,

Karşılaştır 14: Servise hazırlanmış dolu kadehler,

Karşılaştır 15: Sıra sıra dizilmiş yastıklar,

Karşılaştır 16: Döşenmiş değerli halılar vardır.

TEFSİR:

İkinci grup, dünyadaki ömür sermayelerini kârlı bir alışverişe çevirip sonunu kamil imanla mühürlemeyi başaran bahtiyarlardır:

› Bunlar nimetler içinde mesut olurlar. Bu halin güzel izleri yüzlerine akseder, tarifi imkânsız bir neş’e, letâfet ve yumuşaklık içinde bulunurlar. “Öyle ki, onları saran nimetlerin sevinç ve parıltısını yüzlerinden okursun” (Mutaffifîn 83/24) âyeti onların bu hâlini anlatır.

› Dünyada yaptıkları ibâdet ve taata, âhiret saadeti için çektikleri sıkıntı ve meşakkatlere razı ve hoşnut olurlar. Çünkü işledikleri sâlih amellerin ve Allah yolunda göğüs gerdikleri zorluk ve sıkıntıların burada karşılığını görürler. Cennette de boş durmazlar; her daim zevk alacakları, neş’e ve sevinç duyacakları işlerle meşgul olurlar. Yeme, içme, dostlarla muhabbet, eşleriyle beraber olma gibi. Âyet-i kerîmede buyrulur: “Cennet ehli o gün tatlı, mutluluk dolu meşguliyetler içinde cennet nimetlerinden yiyip içerler.” (Yâsîn 36/55)

› Bunlar gerek mekân gerek kıymet itibariyle yüksek olan cennetlerde konaklarlar. Orada yalan, iftira, inkâr, küfür, hakaret, alay ve benzeri hiçbir kötü söz duymazlar. Orada hiç bir gözün görmediği, hiçbir kulağın duymadığı ve hiçbir insanın hatrına gelmeyen güzel nimetlerle perverde olurlar. (bk. Buhârî, Tevhid 35; Müslim, İman 312) Şarıl şarıl durmadan akan cennet ırmakları, üzerine oturdukları yüksek koltuklar, karyola ve döşekler, en güzel cennet içeceklerini içtikleri hazırlanıp önlerine konmuş dolu dolu kadehler, yaslandıkları sıra sıra dizilmiş yastıklar ve bulundukları köşklerin tabanlarına döşenmiş en güzel halılar bu nimetlerden bazılarıdır.

Kur’an’ın verdiği bu haberlerin doğruluğunda şüphesi olanlar, Allah’ın yüce kudretini gösteren şu açık deliller üzerinde ibretle tefekküre davet edilir. Burada dört mühim delilden bahsedilir. Birinci dikkat çekilen delil devenin yaratılışıdır: