TEFSİR:
Âyetlerde
işaret edilen delilleri şöyle izah etmek mümkündür:
Birincisi;
madem insanların en doğru sözlüsü olan Peygamber, Allah’tan böyle bir kitap
getirdiğini söylüyor, ona da bir kısım insanlar inandığına göre, bunu hemen
reddetme yerine bunda bir doğruluk payının olduğunu düşünmek daha akıllıca bir
davranıştır.
İkincisi;
komşuları olan ve ticâri münasebetler vesilesiyle devamlı görüştükleri
İsrâiloğulları, peygamberin ve kitabın ne olduğunu gayet iyi bilmektedirler.
Ellerinde Tevrat bulunmaktadır. Bunlar içinde, Tevrat’tan öğrendiği bilgilerden
hareketle Hz. Muhammed (s.a.s.)’in gerçek peygamber ve Kur’ân-ı Kerîm’in de hak
kitap olduğunu anlayan ve bunlara iman eden kimseler vardır. Müşriklere şöyle denmektedir:
“Ta uzaktaki insanlar bu nimetin değerini fark edip inandıkları halde, başınıza
bir devlet kuşu gibi konan bu ilâhî nimeti elinizin tersiyle itmeniz; nefsânî
kibir, gurur ve enâniyetinizin esiri olup ondan yüz çevirmeniz hiç doğru bir
davranış mıdır? Bu, düpedüz bir ahmaklık ve zulüm değil midir? Böyle bir tavır
içinde olduğunuz sürece doğru yolu bulmanız mümkün değildir.”
Üçüncüsü,
müşriklerin, servet ve saltanatlarına güvendiklerinden Allah’tan gelecek her
iyi ve güzel şeyin öncelikle kendilerine gelmesi gerektiği yönünde bir zanları
vardı. Onların gözleri dar dünya çıkarlarından başka bir şey görmediğinden,
benlikleri akıl ve görüşlerini iyice daralttığından, kendilerini hakikatin tek
ölçüsü sanıyorlardı. En çok değer verdikleri şey maddi imkânlar, dünya malı
mülkü idi. müslümanlar hakkında ise peşin bir hükme sahiptiler. Onlara göre
müslümanlar, akılları fazla çalışmayan, fakir, gariban, ezilmeye mahkum, safdil
kimselerdi. Böyle olduğu için, kendilerinin farkına varmadıkları mühim,
kıymetli, değerli hiçbir şeyi, mü’minlerin kendilerinden önce bulabileceklerini
imkânsız görüyorlardı. Kendilerine ait olmayan hiçbir şey doğru, güzel, önemli,
değerli ve faydalı olamayacağı için en parlak hakikatleri bile onlara kabul
ettirmek mümkün değildi. Halbuki bu son derece yanlış bir yaklaşımdır. Kur’an’a
göre insanların Allah katındaki değerleri servet ve saltanata değil, iman,
ihsân, takvâ, diğer ahlâkî güzellikler ve iyiliklere bağlıdır.
Dördüncüsü;
yine Mekke müşriklerine, sürekli teşrik-i mesâi halinde oldukları yahudilerin
ellerinde bulunan Tevrat’ı ölçü olarak almaları tavsiye edilir. Nitekim Hz.
Mûsâ ve Tevrat ile Hz. Muhammed (s.a.s.) ve Kur’an arasında çok mühim
benzerlikler vardır. İkisi de insanlığa
rehber ve rahmet olarak gelmişlerdir. İkisi de zalimleri uyarmakta, imanla
birlikte iyilik ve ihsan sahiplerini müjdelemektedirler. Fark sadece dilde ve
şekildedir. Tevrat İbranice, Kur’an ise Arapça indirilmiştir. Fakat muhteva ve
hedef benzerliği, bunların aynı kaynaktan geldiğinin ve ilâhî kelam olduklarının
önemli bir göstergesidir.
Bütün ilâhî kitapların ve onların nihâî sözcüsü
konumundaki Kur’an’ın bize ulaştırdığı gerçek şudur ki: Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri
