TEFSİR:
Kâfirler,
dünyada Allah’ın âyetlerini kabul etme ve fakir müslümanlarla beraber bulunma
hususunda gösterdikleri kibirden dolayı âhirette zelil olacaklardır. Nitekim
onlar, Peygamberimiz (s.a.s.)’e iman etmeleri halinde yoksul ve fakir
müslümanlara katılıp onlarla beraber oturup kalkmayı şerefsizlik olarak
görüyorlardı. Diğer taraftan onlar, âhirete inanmayıp hayatın sadece dünya
hayatından ibaret olduğunu sandıklarından ötürü, bütün mesailerini dünyada her
türlü zevki tadabilme yolunda harcıyor, buldukları imkânlarla daha fazla sefa
sürmek için çabalıyor, vakitlerini oyun ve eğlence ile geçiriyorlardı. Âhiret
için hiçbir yatırım yapmıyorlardı. Aksine haksız yere büyüklük taslıyor,
insanları küçük görüyor ve her türlü günahı işliyorlardı. Günümüz kâfirleri de
aynı şekilde davranmaktadırlar. Böyle olduğu içindir ki bunlar eli boş olarak
öte âleme geçer; orada da kibirlerini kırıcı, onurlarını yerle bir edici,
aşağılayıcı, horlayıcı bir azapla cezalandırılırlar.
Bu
âyet-i kerîme açıkça kâfirlerin âhiretteki durumlarını anlatmaktadır. Bununla
birlikte, başta Allah Resûlü (s.a.s.) olmak üzere sahâbe-i kirâm ve diğer takvâ
sahibi müslümanlar da bu âyetin dehşet verici ikazını dikkate alarak, âhiret
nasiplerini azaltmamak için dünya nimetlerini kullanma ve nefsânî arzuları
tatmin hususunda zühd yolunu tercih etmişlerdir. Bunun çok güzel misalleri
vardır:
Günler
geçerdi, Peygamberimiz (s.a.s.)’in evinde yemek pişirmek için ateş yanmazdı;
çok defâ aç yatardı. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 217; İbn Sa‘d, et-Tabakât,
I, 405)
Bu
sebepledir ki Mevlânâ Hazretleri:
“–Bugün
evde bir şey var mı?” diye sorar. Eğer:
“–Hiç
bir şey yok” cevabını alırsa sevinir, şükreder ve:
“–Allah’a
hamdolsun bugün evimiz Peygamberimizin evine benziyor” derdi. (Ahmet Eflâkî, Âriflerin
Menkıbeleri, I, 408)
Birgün
Hz. Ömer, Peygamberimiz (s.a.s.)’in hâne-i saadetine gelmişti. Odanın içine
şöyle bir göz gezdirdi. Her taraf bomboştu. Evin içinde hurma yapraklarından
örülmüş bir hasır vardı. Allah Resûlü onun üzerine yaslanmıştı. Kuru hasır,
Efenimiz (s.a.s.)’in mübârek teninde izler bırakmıştı. Bir köşede bir ölçek
kadar arpa unu vardı. Onun yanında da çivide asılı eski bir su kırbası
duruyordu. İşte hepsi bu kadar!.. Arabistan Yarımadası’nın Fahr-i Kâinat
Efendimiz’e boyun eğdiği bir günde O’nun dünyaya âit mal varlığı bunlardan
ibâretti. Hz. Ömer bunları görünce, içini çekti. Kendini tutamadı, gözleri dolu
dolu oldu ve ağladı. Peygamberimiz (s.a.s.):
“–Niçin
ağlıyorsun ey Ömer?” diye sordu. O da:
“–Niçin
ağlamayayım yâ Rasûlallah! Kayser ve Kisrâ dünya nimetleri içinde yüzüyor!
Resûlullah ise kuru hasır üzerinde yaşıyor!..” dedi.
Allah
Resûlü (s.a.s.), Ömer (r.a.)’in gönlünü hoş etti ve:
“–Ağlama
ey Ömer! Dünyanın bütün nimet ve zevkleriyle onların, âhiretin de bizim
olmasını istemez misin?!.” buyurdu. (bk. Müslim, Talâk 34; Ahmed b. Hanbel, Müsned,
II, 298)
Yine
bu misâle benzeyen bir hâdisenin ardından:
“Dünya
benim neme gerek! Benimle dünyanın misâli, bir yaz günü yolculuk yapıp da, bir
ağaç altında gölgelenen, sonra da kalkıp yoluna devam eden kimseye
benzemektedir.” buyurmuştu (Tirmizî, Zühd 44/2377; İbn Mâce, Zühd 3)
Resûl-i
Ekrem (s.a.s.), kıyâmette dünya nimetlerinden hesâb verme endîşesiyle sık sık:
“Ey
Rabbim! Beni fakir bir insan olarak yaşat; bana fakir bir insan olarak ölüm
nasîb et; beni fakirlerle dirilt!” şeklinde dua ederdi. (Tirmizî, Zühd 37/2352; İbn Mâce, Zühd 7)
Şu
misal de oldukça dikkat çekicidir:
Hz.
Ömer, elinde bir et parçası bulunan Câbir (r.a.) ile karşılaştığında:
“–O
nedir?” diye sormuş, Câbir de:
“–Canım
çektiği için satın aldığım bir et parçasıdır” demişti.
Bunun
üzerine Ömer (r.a.) şu îkazda bulundu:
“–
Sen, öyle her canının çektiği şeyi satın alır mısın? Yoksa sen, «…Siz bütün
zevklerinizi dünya hayatınızda hoyratça harcayıp tükettiniz ve bunlarla safâ
sürdünüz…» (Ahkāf 46/20) âyetinde bahsedilen kimselerden olmaktan korkmuyor
musun?” (Ahmed b. Hanbel, Zühd, s. 124)
İşte
dünya hayatına aldanıp âhireti unutan zâlimlerin feci sonlarını gözler önüne
seren çarpıcı bir örnek:
Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri
