Mucâdile
sûresi Medine’de inmiştir. 22 âyettir. İsmini, birinci âyette geçip, “mücâdele
etmek, tartışmak” mânasına gelen تُجَادِلُ
(tücâdilü) fiilinden ism-i fâil olan اَلْمُجَادِلَةُ
(mücâdile) kelimesinden alır. Mushaftaki tertîbe göre 58, iniş sırasına göre
104. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada elli sekizinci, iniş sırasına göre yüz beşinci sûredir. Münâfikûn sûresinden sonra, Hucurât sûresinden önce Medine’de nâzil olmuştur. Sadece 7. âyetinin Mekke’de indiğine dair bir rivayet vardır (İbn Atıyye, V, 272).
Konusu
Câhiliye
döneminde kadınlara zulmetmek için kullanılan “zıhâr” âdetini kaldırmak üzere
bir kısım tedbirler getirilir. Gizli konuşmaların esasları belirtilir ve herkes
içinde gizli gizli konuşmanın doğru olmadığı beyân edilir. Meclislerde
oturmanın ve kalkmanın adabı öğretilir. Resûlullah (s.a.s.) ile yapılacak özel
görüşmeler için bir kısım kısıtlamalar ve düzenlemeler yapılır. Münafıkların
belli başlı vasıflarına yer verilerek, hususiyle mü’minlerin, yakın akrabaları
bile olsa, Allah’a ve Rasûlü’ne düşmanlık edenlerle münâsebetlerinde çok
dikkatli davranmaları istenir.
1: Rasûlüm! Allah, kocası hakkında sana müracaat edip seninle tartışan ve hâlini Allah’a şikâyette bulunan kadının sözlerini elbette işitti. Zâten Allah, o sırada sizin karşılıklı konuşmanızı dinliyordu. Hiç şüphesiz Allah, her şeyi hakkıyla işiten, her şeyi hakkıyla görendir.
2: İçinizden “sen bana annemin sırtı gibisin” diyerek hanımlarına zıhâr yapanlar bilsinler ki, o kadınlar onların anneleri değildir. Onların anneleri, ancak kendilerini doğurmuş olan kadınlardır. Gerçekte onlar, bu sözleriyle çok çirkin ve gerçek dışı bir söz söylemiş oluyorlar. Bununla birlikte Allah, elbette çok affedicidir, çok bağışlayıcıdır.
3: Hanımlarına zıhâr yapıp onlardan ayrılmaya kalkan, sonra da söylediklerinden geri dönenlerin, onlarla cinsî münasebetten önce bir köle azat etmeleri gerekir. Size emredilen budur. Allah, bütün yaptıklarınızdan haberdardır.
4: Köle azat etmek için imkân bulamayan kişi, hanımıyla cinsî münasebetten önce hiç ara vermeden iki ay oruç tutmalıdır. Buna gücü yetmeyen de altmış fakiri doyurmalıdır. Bu hükümler, Allah’a ve Rasûlü’ne imanınızı ispat etmeniz için konulmuştur. Bunlar Allah’ın çizdiği sınırlardır. Bu sınırları kabul etmeyen kâfirler için ise can yakıcı bir azap vardır.
TEFSİR:
Câhiliye
döneminde kadınların maruz kaldığı “zıhâr” denilen kötü bir âdet vardı. Buna
göre bir koca hanımına: “Sen bana anamın sırtı gibisin” dediği zaman, artık
hanım ona ebediyen haram sayılırdı. Fakat boşanma da gerçekleşmez, kadın evli
iken kocasız duruma düşerdi. Ashâb-ı kirâmdan Evs b. Sâbit de, kızgınlığa
kapılarak hanımı Havle’ye böyle zıhâr yapmıştı. Havle (r.a.) gelip durumu Allah
Resûlü (s.a.s.)’e arzetti. Gençliğini kocası uğruna tükettiğini, ona çocuklar
verdiğini ama şimdi yaşlanınca kapı dışarı edildiğini dertti dertli anlattı.
Perişan haline bir çare bulmasını söyledi. Efendimiz (s.a.s.) ise mevcut
uygulamadan hareketle “sen ona haramsın” buyurdu. Havle iki defa daha gelip
ısrar etmesine rağmen aynı cevabı aldı. Sonra halini Cenâb-ı Hakk’a şöyle
arzetti:
“Allahım! Çok yalnızım. Bu ayrılık bana çok
acı verecek. Küçük çocuklarım var; onları babalarına bıraksam perişan
olacaklar, yanıma alsam aç kalacaklar. Halimi sana arz ediyorum, beni bu
sıkıntıdan kurtar! Rasûlü’nün dilinden bir vahiy inzal buyur!”
Kısa
bir süre sonra bu âyetler indi. Kocanın bir sözüyle hanımın boş olmayacağı bildirildi.
Zıhâr denen âdetin çok çirkin ve yalan bir sözden ibaret olduğu haber verildi.
(bk. Taberî, Câmi‘u’l-beyân, XXVIII, 2-3) Yalnız yeminin ciddiyetini
korumak üzere böyle bir sözü söyleyen cezasız bırakılmadı. Bunlara sırasına ve
imkânlarına göre hanımlarıyla cinsî münâsebetten önce şu kefâretlerden birini
ödemeleri emredildi:
›Köle azat etmek.
›Köle azat etme imkânı yoksa iki ay peş peşe oruç tutmak.
›İki ay peş peşe oruç tutmaya güç yetiremezse altmış fakiri
doyurmak.
Peygamberimiz
(s.a.s.) ile Havle (r.a.) arasında geçen bu hâdiseye şâhit olan Hz. Âişe şöyle
der:
“Bütün
sesleri işiten Allah ne kadar yücedir! O kadın hâlini anlatırken ve Allah’a
yalvarırken öylesine yavaş, fısıltıyla konuşuyordu ki dediklerinin bir
kısmını, yanında olmama rağmen, ben bile işitemiyordum.” (İbn Mâce, Talâk
25/2063)
Öyle bir Allah ki, ona karşı gelmenin bedeli çok
ağırdır:
Velleżîne yuzâhirûne min nisâ-ihim śümme ya’ûdûne limâ kâlû fetahrîru rakabetin min kabli en yetemâssâ(c) żâlikum tû’ażûne bih(i)(c) va(A)llâhu bimâ ta’melûne ḣabîr(un)
1.
Ömer Çelik Meali
Hanımlarına zıhâr yapıp onlardan ayrılmaya kalkan, sonra da söylediklerinden geri dönenlerin, onlarla cinsî münasebetten önce bir köle azat etmeleri gerekir. Size emredilen budur. Allah, bütün yaptıklarınızdan haberdardır.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Kadınlardan zıhâr ile ayrılmak isteyip de sonra söylediklerinden dönenlerin karılarıyla temas etmeden önce bir köleyi hürriyete kavuşturmaları gerekir. Size öğütlenen budur. Allah, yaptıklarınızdan haberi olandır.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Karılarını zıhar yoluyla boşamak isteyip, sonra sözlerinden dönenlerin, ailesiyle temas etmeden bir köle azad etmeleri gerekir. Size bu hususta böylece öğüt verilmektedir. Allah, işlediklerinizden haberdardır.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Kadınlarından zıhar yaparak ayrılıp sonra da söylediklerinden dönecek olanlar, eşleriyle birbirlerine dokunmadan önce, bir köle azat etmelidirler. İşte bu hüküm ile size öğüt veriliyor. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Kadınlardan zıhâr ile ayrılmak isteyip de sonra söylediklerinden dönenlerin, karılarıyla temas etmeden önce bir köleyi hürriyete kavuşturmaları gerekir. Size öğütlenen budur. Allah, yaptıklarınızdan haberi olandır.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Ve öyle kadınlarından zıhar ile ayrılmağa kalkıp da sonra dediklerini geri alacak olanlar onun için ikisi temass etmezden evvel bir kul âzad etmek lâzımdır, bunu duydunuz'a işte siz bununla öğütlenirsiniz, ve Allah her ne yaparsanız haberdardır
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Kadınlarından zıhâr ile ayrılmak isteyib de sonra dediklerini geri alacaklar (için), birbiriyle temas etmezden evvel, bir köle azad etmek (lâzımdır), işte size bununla öğüt veriliyor. Allah, ne yaparsanız, hakkıyle haberdârdır.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Kadınlarına zıhar yapıp da sonra söylediklerinden dönenlere, o takdirde birbirleriyle(kadınlarıyla) temâs etmeden önce bir köle âzâd etmek (borcu vardır). İşte siz, bununla nasîhat ediliyorsunuz. Ve Allah, ne yaparsanız hakkıyla haberdâr olandır.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Karılarına zihâr yapanlar (nikâhlarını kendilerine haram kılanlar); sonra dediklerini geri almak için dönecek olanlar birbiriyle birleşmeden (cinsi münasebette bulunmadan) önce, (koca üzerine keffaret olarak) bir köle azad etmek vardır. İşte siz, böyle keffaret hükmü ile öğüdlenirsiniz. Allah bütün yaptıklarınızdan haberdardır.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve o kimseler ki, zevcelerinden müzaherette bulunurlar, sonra da dediklerinden geri dönerler, artık temas etmeden evvel bir rekabe azâd etmek lâzımdır. İşte siz bununla öğüt verilmiş olursunuz. Ve Allah her ne yaparsanız tamamen haberdardır.
11.
Ümit Şimşek Meali
Hanımlarına zıhar yapan, sonra da sözünden vazgeçenler, onlara temas etmeden önce bir köle azad etsinler. Size verilen öğüt budur. Allah ise yaptıklarınızdan haberdardır.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
But those who divorce their wives by Zihar, then wish to go back on the words they uttered,- (It is ordained that such a one) should free a slave before they touch each other: Thus are ye admonished to perform: and Allah is well-acquainted with (all) that ye do.
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Mücâdele Sûresi 3. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
"Meryem oğlu İsa da: “Ey İsrâiloğulları! Ben size Allah tarafından gönderilmiş bir peygamberim; daha önce inen Tevrat’ı doğrulamak ve benden sonra g ...
"Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği gibi inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihâd edersiniz. Eğer bilirseniz, sizin için hayırlı olan bu ...
