Lokman Sûresi 30. ayeti ve tefsiri

Önceki Ayet

30 / 34

Sonraki Ayet

Lokman Sûresi Hakkında

Lokmân sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 34 âyettir. İsmini, 12-19. âyetler arasında oğluna yaptığı nasihatleri sebebiyle Lokmân (a.s.)’dan alır. Mushaf tertîbine göre 31, nüzûl sırasına göre 57. sûredir.

Lokman Sûresi Konusu

Sûre, Kur’ân-ı Kerîm’e inanan ve inanmayanların dünya ve âhiretteki durumlarına kısaca temas ettikten sonra Allah Teâlâ’nın varlık ve kudretinin delillerinden bir demet sunar. Lokmân (a.s.)’ın oğluna yaptığı nasihatler üzerinden, Allah’a şükrü, O’na şirk koşmamayı, ana-babaya iyiliği, ihsan şuuruna ermeyi, güzel bir ibâdet hayatını ve ahlâkî kemâli öğütler. Böylece akıl ve tefekkürün gâyesi olan hikmeti, insanlık için bir ideal olarak gösterir. Daha sonra bir kısım vahdaniyet delillerini, insanın Rabbine ve O’nun dinine olan ihtiyacını bildirir. İnsanları, babanın evlâdına evlâdın da babaya fayda vermeyeceği kıyâmet günüyle korkutup, dünyaya ve şeytana aldanmaya karşı ikaz eder. Son olarak, zâhiren bilgisi ne kadar ilerlerse ilerlesin, insana gizli kalacak bir alanın devamlı bulunacağını hatırlatır.

Lokman Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada otuz birinci, iniş sırasına göre elli yedinci sûredir. Sâffât sûresinden sonra, Sebe’ sûresinden önce Mekke döneminin ortalarında inmiştir. 27-28. âyetlerin veya 27-29. âyetlerin Medine’de indiği söylenirse de bu yöndeki rivayetler güvenilir bulunmamıştır (İbn Âşûr, XXI, 138). almıştır.

TEFSİR:

Geceyle gündüzün birbirine dolanarak ve uzayıp kısalarak peş peşe gelmesi, güneş ve ayın ilâhî kanunlara itaat ederek hareket etmesi Allah Teâlâ’nın gökteki kudret ve azamet tezahürlerindendir. Fakat bunlar ebediyen böyle hareket etmeyecek, kendileri için tayin edilen süre bitince yok olacaklardır. O halde bunların tapınmaya değer bir tarafları yoktur. Bunlara değil, bunları yaratan ve idâre edene, gerçekten kulluğa lâyık yegâne İlâh ve Rab olana, her şeyi hakkiyle işitip görene tapmak akla daha münâsip değil midir? Nitekim bu hususa yer veren bir âyet-i kerîmede şöyle buyrulur:

“Gece ile gündüz, güneş ve ay O’nun birliğini ve kudretini gösteren delillerdendir. Siz güneşe de aya da secde etmeyin; her şeyi olduğu gibi bunları da yaratan Allah’a secde edin, eğer sadece O’na kulluk yapacaksanız.” (Fussılet 41/37)

Cenâb-ı Hakk’ın denizde görülebilecek ve seyredilebilecek kudret delillerinden biri, orada Allah’ın lütfuyla kolayca akıp giden gemilerdir: