Furkan Sûresi 37. ayeti ve tefsiri

Önceki Ayet

37 / 77

Sonraki Ayet

Furkan Sûresi Hakkında

Furkân sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 77 âyettir. İsmini 1. âyette geçen ve Kur’ân-ı Kerîm’in isimlerinden biri olan اَلْفُرْقَانُ (Furkân) kelimesinden alır. Furkân ismi, Kur’an’ın hakla bâtılı birbirinden ayırması ve parça parça inmesi husûsiyetlerine dikkat çeker. Mushaf tertibine göre 25, iniş sırasına göre 42. sûredir.

Furkan Sûresi Konusu

Furkân sûresi ağırlıklı olarak müşriklerin Kur’ân-ı Kerîm ve Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvvetine karşı ileri sürdükleri şüphe ve itirazları dile getirerek bunlara lâzım gelen cevâbı verir. Buna göre Hz. Muhammed (s.a.s.) gerçek bir peygamber, Kur’ân-ı Kerîm de Allah’tan gelen ilâhî bir kelâmdır. Bunların haber verdiği şekilde Allah Teâlâ sonsuz kudret, ilim ve hikmet sahibi en yüce yaratıcıdır. Ayrıca kâinatta tezâhür eden ilâhî kudret akışları ve azamet tecellileri bu hakîkatin apaçık delilleridir. Yine bu sağlam bilgi kaynaklarının bildirdiği gibi âhiret, cennet ve cehennemin varlığı kesindir. Bu gerçeklere sırt çevirenleri dünyada hazin bir son beklediği gibi, onlar mahşer günü büyük bir pişmanlık duyacak ve cehennemde can yakıcı bir azaba düçâr olacaklardır. Kur’an ve sünnet karşısında nefsinin arzularını putlaştırıp onların zebûnu olan akılsızların ulaşacağı sonuç bundan başka ne olabilir ki? Sûrenin sonunda ise Kur’ân-ı Kerîm’in terbiye edip yetiştirmeyi hedeflediği, “Rahmân’ın has kulları” diye vasfedip insanlığa örnek gösterdiği model insan şahsiyetinin mühim husûsiyetleri beyân edilir. Mü’minlerin, sadece kendilerini düşünen hodgâm bir ruh halinden kurtularak, sulblerinden kıyâmete kadar gelecek zürriyetlerinin derdinde olmaları, hayattayken onları İslâm ahlâkıyla ve takvâ ölçüleri içinde yetiştirmeye çalışmaları, kendilerinden sonra gelecek nesilleri için de dua etmeleri istenerek sûre sona erdirilir.

Furkan Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada yirmi beşinci, iniş sırasına göre kırk ikinci sûredir. Yâsîn sûresinden sonra, Fâtır sûresinden önce Mekke’de inmiştir. Abdullah b. Abbas’tan nakledilen bir rivayette 68-70. âyetlerin Medine’de indiği belirtilirse de Buhârî’nin kaydettiği bir rivayette (“Tefsîr”, 25), 68. âyetin Mekke’de indiğini belirten bir bilginin yer alması, bu üç âyetin de Mekke’de indiği ihtimalini güçlendirmektedir. Sûrenin ilk üç âyetinin Medine’de indiği yolunda da bir rivayet vardır (İbn Âşûr, XVIII, 313).

TEFSİR:

İnsanlık tarihi peygamberleri yalanlayan toplumların ibretli helak haberleriyle doludur. Hz. Mûsâ ile Hârûn’u yalanlayan Firavun ve ordusu boğularak Kızıl Deniz’in dibini boylamış; uzun yıllar Hz. Nûh’un davetine karşı direnen bedbaht kavmi tufanda azgın suların içinde boğularak helak edilmiş; Âd kavmi şiddetli bir kasırgayla yerlerinden sökülerek kırıp geçirilmiş; Semûd kavmi korkunç bir çığlıkla yok edilmiştir. Ress halkı da öyle. Ayrıca Kaf sûresi 12. âyette bahsedilen bu halkın kim oldukları tam bilinmese de, peygamberlerini yalanladıkları için helak edildiklerinde şüphe yoktur. Burada isimleri sayılmayan daha nice kavimler hep aynı sebepten, yâni inkâr etmeleri ve peygamberlerine karşı gelmeleri sebebiyle kahr-ı ilâhîye uğramışlardır. Kendilerine yapılan hiçbir ikaz, verilen hiçbir misal onları sapıklıklarından çevirmeye yetmedi. O halde, Hz. Muhammed (s.a.s.)’e karşı gelip getirdiği Kur’an’ı inkâr edenler, bahsedilen toplumların başlarına gelenlerden gerekli dersi çıkararak artık intibâha gelmeli; İslâm düşmanlığından vazgeçerek hakikate teslim olmalıdırlar.

Nitekim müşriklerin karşılaştıkları pek ibretli azap sahnelerinden birisi de şuydu: