Enbiyâ Sûresi 43. ayeti ve tefsiri

Önceki Ayet

43 / 112

Sonraki Ayet

Enbiyâ Sûresi Hakkında

Enbiyâ sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 112 âyettir. اَلأنْبِيَاءُ (enbiyâ), kelime olarak “nebî” kelimesinin çoğulu olup “peygamberler” anlamına gelir. Bir kısım peygamberlerin kıssalarından ibretli sahneler beyân etmesi sebebiyle “Enbiyâ sûresi” ismini almıştır. Mushaf tertîbine göre 21, iniş sırasına göre 73. sûredir.

Enbiyâ Sûresi Konusu

Sûrenin başlangıcında, Resûlullah (s.a.s.) ve Kur’an’a iman etmeyenlerin, artık hesap vakitlerinin iyice yaklaşmış olmasıyla birlikte hakikat karşısındaki derin gafletleri, şaşkınlıkları, perişan âkıbetleri dile getirilir ve başlarına helak edici musîbetler geldiğinde onların bundan kurtuluşlarının mümkün olmayacağı belirtilir. Allah’ın ulûhiyette tekliğine, birliğine ve kudretine en büyük delilin, kâinattaki emsalsiz âhenk olduğuna; Allah’tan başka bir ilâhın varsayılması durumunda bu ahengin yerini anarşi ve bozukluğun alacağına dikkat çekilir. Göklerle yerin yoktan var edilmesi, her canlı varlığın sudan yaratılması, yeryüzündeki dağlar, yollar, gece, gündüz, güneş ve ay birer ilâhî kudret nişânesi olarak zikredilir. Ölüm, âhiret, hesap, cennet, cehennem vurgusu yapılır. Sonra da Hz. Mûsâ, Hz. İbrâhim, Hz. Lût, Hz. Nûh, Hz. Dâvûd, Hz. Süleyman, Hz. İsmâil, Hz. İdris, Hz. Zülkifl, Hz. Yûnus, Hz. Zekeriya, Hz. Meryem ve Hz. İsa’nın kıssalarından pek ibretli birer, ikişer kesit sunulur. Âlemlere rahmet olarak gönderilen Efendimiz (s.a.s.)’in risâletinden istifade ile, göklerin kağıt tomarı gibi dürüleceği kıyamet gününde, ebedî azaba düçar olanlardan değil, o dehşetli manzaraların kendilerini tasalandırmadığı, meleklerin kendilerini cennetle müjdelediği bahtiyâr insanlardan olmak tavsiye edilir.

Enbiyâ Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada yirmi birinci, iniş sırasına göre yetmiş üçüncü sûredir. İbrâhim sûresinden sonra, Mü’minûn sûresinden önce Mekke döneminde inmiştir. Abdullah b. Mes‘ûd, “Benî İsrâil (İsrâ), Kehf, Meryem, Tâhâ ve Enbiyâ sûreleri, benim Mekke’de ilk öğrendiğim güzel sûrelerdir” demiştir (Buhârî, “Tefsîr”, 21/1). Bazı müfessirler 44. âyetinin Medine döneminde nâzil olduğu kanaatindedir.

TEFSİR:

Ölüm, savaş, esâret, zelzele, sel, yangın, toprak kayması, yanardağ patlaması, yıldırım çarpması, trafik kazaları, açlık ve kıtlık gibi pek çok musîbetler ve felâketler gece veya gündüz devamlı vuku bulmaktadır. Eğer Allah Teâlâ istese bunlardan biriyle insanları helak edebilir. Veya kâfirlerin küfür ve isyanları sebebiyle hak ettikleri cezaları gece veya gündüz hemen başlarına indirebilir. Bunu Allah’tan başka engelleyebilecek hiçbir kudret yoktur. Bu bir hakîkat olmakla birlikte, imansızlar ve gâfiller, içinde bulundukları huzûr ve emniyeti kendilerine bahşeden sonsuz merhamet sahibi Rablerine inanıp şükredecekleri yerde, Allah’ı zikirden, O’nun isim, sıfat ve fiillerini hatırlamaktan ve ilâhî hakîkatleri beyân etmek üzere gönderdiği en büyük zikir olan Kur’an’ı dinleyip muktezâsınca amel etmekten yüz çevirirler. Şunu unutmasınlar ki, Allah’tan başka gönül bağladıkları sahte ilâhlar, bizzat kendilerine bile bir fayda sağlamaya güç yetiremedikleri halde, onlara nasıl yardım edecekler? Kendine faydası olmayanın başkasına nasıl faydası olacak? Zaten Allah da onlara yardım etmeyecek, onları korumayacak, hayır nâmına onlara bir şey vermeyecek ve rahmetini onlara arkadaş kılmayacaktır. Böylece onlar, bütün umutları boşa çıkmış mahrumlar olarak yapayalnız azabın içinde kalacaklardır. Bu yüzden Yüce Rabbimiz insanı düşünmeye davet ederek şöyle buyuruyor: