Zâriyât sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 60 âyettir. İsmini, 1. âyette geçen ve “tozu toprağı savuran rüzgârlar” mânasına gelen اَلذَّارِيَاتُ (zâriyât) kelimesinden alır. Mushaf tertîbine göre 51, iniş sırasına göre 67. suredir.
Cenâb-ı Hakk’ın bir kısım kudret tecellilerine yemin edilerek kıyâmetin mutlaka vuku bulacağı; Allah’tan korkup günahlardan sakınan ve ilâhî tâlimatlara uygun yaşayanların cennette mükâfatlandırılacakları haber verilir. Lût kavmi, Firavun, Âd, Semûd ve Nûh kavimleri misal verilerek Peygamber (s.a.s.)’in davetine uymayanları bekleyen hazin akıbet bildirilir. Böylece insanlar putperestlikten ve peygambere muhalefetten sakındırılarak tek olan Allah’a kulluğa çağrılır.
Mushaftaki sıralamada elli birinci, iniş sırasına göre altmış yedinci sûredir. Ahkåf sûresinden sonra, Gaşiye sûresinden önce Mekke’de inmiştir.
Azap için gelmiş olan melekler önce Lût kavminin yaşadığı memleketlerin altını üstüne getirecek (bk. Hûd 11/82), sonra da üzerlerine çamurdan iyice sertleştirilmiş taşlar yağdıracaklardı. Taşların hepsi Allah katında damgalanmış, işaretlenmiş, hangisinin, o günah ve fasıklıkta haddini aşmış azgınlardan kime ve ne şekilde isabet edeceği belirlenmişti.
Helak edilen Lût kavminden geriye bırakılan işaret hakkında şu izahlar yapılır:
› Kavmin helâki için indirilmiş birçok istifli taşlar.
› Bulundukları yerin yarılıp oradan çıkmış olan kokuşmuş siyah su; Lût Gölü.
› Bu hadisenin Kur’an’da zikredilmek sûretiyle kıyamete kadar dillere destan olacak bir ibret vesikası haline gelmesi.
İşte size insanın tahammül gücünü zorlayan diğer dehşetli ibret vesikaları: