اَلَمْ تَرَ اِلَى الَّذ۪ينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوٰى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَيَتَنَاجَوْنَ بِالْاِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِيَتِ الرَّسُولِۘ وَاِذَا جَٓاؤُ۫كَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللّٰهُۙ وَيَقُولُونَ ف۪ٓي اَنْفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللّٰهُ بِمَا نَقُولُۜ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُۚ يَصْلَوْنَهَاۚ فَبِئْسَ الْمَص۪يرُ ﴿٨﴾
TEFSİR:
Yahudiler
ve münafıklar, Resûlullah (s.a.s.) ve mü’minler aleyhine gizli gizli kulis
yapıyor, aralarında fısıldaşıyor ve kötü şeyler konuşuyorlardı. Böyle
yaptıkları müslümanlar tarafından fark ediliyor ve biliniyordu. Resûlullah
(s.a.s.) onları daha önce böyle davranmaktan men etmişti. Fakat böyle
davranmakta ısrar etmeleri üzerine bu âyet-i kerîme nâzil olup, onların gizli
düşmanlıklarını haber verdi.
Yahudiler
ve münafıkların Resûlullah (s.a.s.)’e karşı sergiledikleri edepsizliklerden
biri de onu selamlama biçimleri idi. Onlar, Cenâb-ı Hakk’ın öğrettiği ve razı
olduğu gibi اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ
(es-selâmü aleyke) şeklindeki selâm cümlesini اَلسَّامُ
عَلَيْكُمْ (es-sâmü aleyke) olarak değiştiriyorlardı. Bilindiği gibi
“es-selâmü aleyke”, “selâmet, esenlik senin üzerine olsun” mânasına gelirken,
küçük bir telaffuz oyunuyla söylenen “es-sâmü aleyke”, “başına ölüm gelsin”
veya “içine dininden dolayı bıkkınlık gelsin” anlamında kullanılıyordu. Bunun
çok iyi farkında olan Peygamberimiz (s.a.s.), onların çaktırmadan yaptıklarını
sandıkları bu haince sözlerine karşılık, وَ عَلَيْكُمْ
(ve aleyküm) yani “dediğiniz kendi üzerinize olsun” şeklinde mukâbele ediyordu.
Bir defasında onların bu hainliklerini fark eden Hz. Aişe dayanamayarak, “ölüm
ve Allah’ın lâneti sizin üzerinize olsun” demişti. Resûlullah (s.a.s.): “Ey
Aişe, Allah kötü sözden hoşlanmaz” buyurdu. “Fakat ey Allah’ın Rasulü,
onların ne dediğini işitmedin mi?” deyince Peygamberimiz (s.a.s.): “Benim de
onlara «ve aleyküm» dediğimi duymadın mı?” cevabını verdi. (Buhârî, Edeb
38; Müslim, Selâm 6-12)
Yahudi
ve münafıklar Efendimiz (s.a.s.)’e bu şekilde belâ okuyor, Peygamberimiz’in
bunu anlamadığını sanıyor, üstelik bu davranışlarını Hz. Muhammed (s.a.s.)’in
peygamber olmadığı yönündeki iddialarına delil sayıyorlardı. Çünkü gece gündüz
ona belâ okumalarına rağmen, bir türlü tepelerine ilâhî azap inmiyordu. Eğer
gerçek peygamber olsaydı, onu gönderen Allah’ın bu kadar sabretmeyip
kendilerini helak etmesi gerektiğini düşünüyorlardı. Halbuki Allah Teâlâ
halimdir, çok sabırlıdır. Kimi ne zaman cezalandıracağını çok iyi bilir. O
yahudi ve münafıkları da yeri ve zamanı gelince cezalandıracaktır. Şüphesiz en
büyük ceza da cehennem olacaktır.
O
halde:
Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri
