İbrahim Sûresi 1-2. ayeti ve tefsiri

1-2 / 52

Sonraki Ayet

İbrahim Sûresi Hakkında

İbrâhim sûresi Mekke’de inmiştir. 52 âyettir. Sûre ismini, 35-41. âyetlerde bir kısım dua ve niyazlarına yer verilen Hz. İbrâhim’den alır. Mushaf tertîbine göre 14, nüzûl sırasına göre 72. sûredir.

İbrahim Sûresi Konusu

Kur’ân-ı Kerîm’in inzâl edilişinin hikmet ve hedefine yer verilerek başlayan sûrede ağırlıklı olarak Resûlullah (s.a.s.)’in davetini kabul etmeyen, ona karşı aşırı düşmanlık sergileyen, onu tebliğ vazifesinde başarısızlığa uğratmak için pek çok tuzaklar kuran kâfirlere büyük bir ikaz yapılmaktadır. Gittikleri yolun yanlış olduğu, bu şekilde kurtuluşa ermelerinin mümkün olmadığı ve bu yolun sonunun saptırdıkları insanlarla beraber cehenneme gitmek olduğu hatırlatılmaktadır. Kurtuluş için şeytanın iğvâlarını terk ederek, hiçbir zaman değişmesi mümkün olmayan “kavl-i sâbit”e yani tevhid inancına dönülmeli, bütün isim ve sıfatlarıyla Allah’ı tanıyıp O’na kul olmalı; hiçbir dostluğun ve alışverişin olmadığı âhiret gününe hazırlık yapılmalıdır. Bu hususta en güzel misal, bütün varlığını Allah’a teslim eden, şirki terk edip tevhide ermede; kendisinin, zürriyetinin ve bütün insanlığın ebedi hayatını kurtarmak için gayret göstermede numûne-i imtisâl olan Hz. İbrâhim’dir. Kullukta onu örnek alarak, yerin başka yerle, göklerin başka göklerle değiştirileceği, mücrimlerin çok feci bir cezaya çarptırılacağı ve herkesin yaptığına göre karşılık bulacağı o büyük güne eli boş gidilmemelidir.

İbrahim Sûresi Nuzül Sebebi

Mushaftaki sıralamada on dördüncü, iniş sırasına göre yetmiş ikinci sûredir. Nûh sûresinden sonra, Enbiyâ sûresinden önce nâzil olmuştur. Müfessirlerin çoğunluğuna göre sûrenin tamamı Mekke döneminde inmiştir; 28 ve 29. âyetlerin Medine döneminde Bedir Savaşı’na katılan müşrikler hakkında indiğine dair rivayetler de vardır (Taberî, XIII, 219-223).

الٓرٰ۠ كِتَابٌ اَنْزَلْنَاهُ اِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَى النُّورِ بِاِذْنِ رَبِّهِمْ اِلٰى صِرَاطِ الْعَز۪يزِ الْحَم۪يدِۙ ﴿١﴾

اَللّٰهِ الَّذ۪ي لَهُ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَمَا فِي الْاَرْضِۜ وَوَيْلٌ لِلْكَافِر۪ينَ مِنْ عَذَابٍ شَد۪يدٍۙ ﴿٢﴾

Karşılaştır 1: Elif. Lâm. Râ. İşte bu, insanları Rablerinin izniyle her türlü küfür ve cehâlet karanlıklarından iman ve İslâm’ın aydınlığa çıkarman, karşı konulamaz kudret sahibi ve övülmeye lâyık olan Allah’ın yoluna ulaştırman için sana indirdiğimiz bir kitaptır.

Karşılaştır 2: O Allah ki, göklerde ve yerde ne varsa hepsi O’nundur. Uğrayacakları pek şiddetli bir azaptan dolayı vay o kâfirlerin hâline!

TEFSİR:

Kur’ân-ı Kerîm’in indirilişinin hikmeti, insanları karanlıklardan aydınlığa çıkarmaktır. “Karanlıklar”dan maksat; küfür, şirk, cehâlet, isyan ve günah karanlıklarıdır. “Aydınlık”tan maksat ise iman, hidâyet ve hayırlı amel aydınlığıdır. Karanlığın çoğul gelmesi küfür, sapıklık ve cehâlet yollarının pek çok olduğunu; aydınlığın tekil gelmesi ise iman ve hidâyet yolunun tek olduğunu gösterir. Nitekim âyet-i kerîmelerde şöyle buyrulur:

“Gerçeğin ötesinde sapıklıktan başka ne vardır?” (Yûnus 10/32)

“Şüphesiz bu, benim dosdoğru yolumdur, öyleyse ona uyun. Başka yollara uymayın ki, o yollar sizi grup grup parçalayarak Allah’a giden yoldan ayırmasın.” (En‘âm 6/153)

Dini tebliğ eden Peygamber (s.a.s.) bile olsa, kendiliğinden kimseyi doğru yola erdirmesi mümkün değildir. Bu hususta da Allah’ın izni şarttır. O’nun izni olmadan ne bir yaprak kıpırdayabilir, ne bir kelebek kanadını çırpabilir. Her şey O’nun kudret ve iradesiyle gerçekleşir. Çünkü nûr onun, o nûra davet eden peygamber de O’nundur. Göklerde ve yerde bulunan her şey O’nun, tüm kâinatta bütün saltanat ve ilâhlık da O’nundur.

Her şeyin tek sahibi olan Allah Teâlâ, Kur’an’ın davetiyle karanlıklardan aydınlığa çıkan mü’minleri müjdelerken, bu davete kulaklarını tıkayan kâfirleri şiddetli bir azapla tehdit eder: