TEFSİR:
Saîd
b. Cübeyr’den rivayete göre ashâb-ı kirâm “Sizi pek acı bir azaptan
kurtaracak çok kârlı bir ticaretin yolunu size bildireyim mi?” (Saff 61/10)
âyet-i kerîmesi nâzil olunca “Bu ticaretin hangisi olduğunu bilsek mallarımızı
onun yolunda versek” dediler de Allah Tealâ: “Allah’a ve Rasûlü’ne gerektiği
gibi inanır...” âyet-i kerîmesini indirdi. (Suyûtî, Lübâbu’n-Nukûl,
II,167)
Mukâtil
(r.h.) şöyle anlatıyor: Bu âyet-i kerîmeler Osman b. Maz’ûn hakkında nâzil
oldu. Bir gün Resûlullah (s.a.s.)’a: “Bana izin versen de hanımım Havle’yi
boşasam, rahip gibi yaşasam. Bunun için kendimi hadım etsem, eti kendime haram
kılsam, hiçbir gece uyumasam, oruçsuz hiçbir gün geçirmesem” demişti.
Resûlullah (s.a.s.) da ona: “Nikâh benim sünnetimdendir. İslâm’da rahiblik
yoktur. Benim ümmetimin rahibliği Allah yolunda cihaddır, ümmetimin hadımlığı
da oruçtur. Allah’ın size helâl kıldığı hoş ve temiz şeyleri kendinize haram
kılmayın. Benim sünnetimdendir ki gece uyurum, kalkıp ibâdet de ederim, bazı
günler oruç tutarım, bazı günler de oruç tutmam. Kim benim sünnetimden yüz
çevirirse benden değildir” buyurdu. Osman: “Ey Allah’ın Rasûlü! Hangi
ticaret Allah’a daha sevgili, bilsem de o ticareti yapsam” dedi ve işte bunun
üzerine bu âyet-i kerîmeler nâzil oldu. (Kurtubî, el-Câmi‘, XVIII, 57)
Allah
yolunda gösterilen gayretin ve dökülen terin ne kadar kıymetli olduğunu Ziyâ
Paşa şöyle dile getirir:
“Her
katresi bir gevher-i yektâdan e’azdır.
Allah
için ol yaş ki akar dîde-i terden.”
“Allah
için, Allah’ın dinine hizmet yolunda insanın ter gözeneklerinden dökülen her
bir ter damlası, eşsiz güzellikte kıymetli bir cevherden daha yüce ve
değerlidir.”
Mallarıyla
canlarıyla Allah yolunda cihad edenlere iki mükâfat müjdelenmiştir:
Birincisi;
âhiret mükâfâtı: Bunlar günahların bağışlanıp içinden ırmaklar akan cennetlere
varmak, sonsuz nimet ve ebedî mutluluk yeri olan Adn cennetlerindeki çok hoş ve
çok güzel saraylara, köşklere yerleşmek.
İkincisi;
dünya mükâfâtı: Allah’ın yardımı ve yakın bir fetih. “Yakın fetih”ten maksat
sahâbe-i kirâm için müjdelenen Hudeybiye anlaşması, Mekke’nin fethi, Allah’ın
müslümanlara nasip edeceği ganimetler, daha sonra İran ve Bizans ülkelerini
fethedilmesi vs. olabilir. Nitekim bu sûreden sonra inen fetih sûresinde
Resûlullah (s.a.s.)’e “Açık bir fetih” verildiği bildirilir. (Feth 48/1) Bu
fetih, daha çok Hudeybiye anlaşması olarak tefsir edilir. Yine o sûrede “feth-i
karîb” yani yakın bir fetih ve ganimetlere de işaret edilir. (bk. Fetih
48/18-19)
Müjdelenen
bu yardımlar, fetihler ve zaferler hem Resûlullah (s.a.s.) zamanında, hem de
sonraki dönemlerde bir bir gerçekleşmiştir. Yine de gerçekleşmeye devam
edecektir. Dünyevî müjdelerin gerçekleşmesi, Kur’an’ın haber verdiği âhiret
mükâfatlarının gerçekleşeceğinin de açık bir delilidir.
“Allah’ın
yardımı ve pek yakında gerçekleşecek bir fetih! Mü’minleri müjdele!” (Saff 61/13) âyeti, târih boyu
savaşlarda mü’min askerlerin morallerini ve savaş heyecanlarını artırıcı bir
ifade olarak sık sık tekrarlanmıştır. Hususiyle Osmanlı’da ordunun mutlaka
muzaffer olacağı inancını kuvvetlendirmek üzere mehteranın icra ettiği musiki eşliğinde
coşkulu bir şekilde seslendirilmesi, manevî bir anane olarak devam
ettirilmiştir.
Size
müjdelenen bu nimetlere ulaşmak istiyorsanız:
Kaynak: Ömer Çelik Tefsiri
