Kasas
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 88 âyettir. İsmini 25. âyette yer alıp Hz.
Mûsâ’nın doğumundan Medyen’e gelişine kadar başından geçen olayları ifade eden
“Kasas” kelimesinden alır. اَلْقَصَصُ
(kasas), sözlükte hâdiseleri uygunluk sırasına göre zikretmek mânasına gelir.
Mushaf tertibine göre 28, iniş sırasına göre 49. sûredir.
Nuzül
Mushaftaki sıralamada yirmi sekizinci, iniş sırasına göre kırk dokuzuncu sûredir. Neml sûresinden sonra, İsrâ sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 85. âyetinin hicret esnasında Cuhfe denen yerde,52-55. âyetlerinin de Medine’de indiğine dair bir rivayet bulunmaktadır (Şevkânî, IV, 152).
Konusu
Kasas
sûresinin esas hedefi, Resûlullah (s.a.s.)’in nübüvveti etrafında çoğalan şüphe
ve itirazları bertaraf edip, ona inanmamak için ileri sürülen mazeretleri
geçersiz kılmaktır. Bu sebeple sûrede Hz. Mûsâ’nın kıssası, nâzil olduğu
dönemin dinî, siyâsî, ahlâkî ve içtimâî problemlerine ışık tutacak yönleriyle
en geniş bir tarzda anlatılır. Annesi tarafından Nil’e bırakıldıktan sonra
Firavun’un sarayına alınıp orada yetiştirilmesi; yanlışlıkla kıptıyi öldürüp,
öldürülme korkusuyla Mısır’dan Medyen’e kaçması; Hz. Şuayb’e damat olması ve
ona hizmet etmesi; Mısır’a dönüş esnâsında Tur dağında vahye nâil olup, kendine
verilen mûcizelerle Firavun’a gönderilmesi; Firavun’un tavrı ve meydan okuması
en dikkat çekici yönleriyle nazarlara sunulur. Bunlar anlatılırken Allah
Teâlâ’nın peygamberini muzaffer kılmak için hangi görünmez kuvvetleri, vasıta
ve sâikleri devreye soktuğu; din düşmanlarına ise nasıl tahmin edemedikleri
noktalardan müdâhale edip onların çabalarını boşa çıkardığı ve neticede kendi
iradesini gerçekleştirdiği gösterilir.
Bu kıssadan hareketle Kur’an karşısında Ehl-i kitabın ve müşriklerin
halleri mizan olunur. Kur’an’ın gerçekliği, âhiretin varlığı can alıcı
ifadelerle beyân edildikten sonra Allah Teâlâ’nın azamet ve kudret nişânelerine
şöyle bir atf-ı nazarda bulunulur. Dünyanın fâniliği, âhiretin ebedi ve gerçek
hayat oluşuyla ilgili Kârun misali verilir. Bütün hazineleriyle birlikte bir
gecede yerin dibine geçirilen Karun, Allah’ı bırakıp dünya malını
putlaştıranlara ve ona aldananlara ne müthiş bir misaldir. Ne malı ne de Hz.
Mûsâ’ya yakınlığı ona bir fayda sağlamaz. Sûre, İslâm’ın kemâle ereceği ve
dünyaya hâkim olacağı müjdesiyle nihâyete erer. Fakat bu kutlu davayı
omuzlanacak Peygamberimiz (s.a.s.)’in izinden yürüyen, kâfirlere arka çıkmayan,
Allah’ın âyetlerine göre hareket eden, gerçek tevhid ehli civanmertlere, cengâverlere,
mücâhitlere gerek olduğu belirtilir.
79: Derken bir gün Kãrûn göz kamaştırıcı bir ihtişâm ve debdebe içinde halkının karşısına çıktı. Dünya hayatına düşkün olanlar: “Keşke Kãrûn’a verilen şu servetin bir benzeri de bizim olsaydı. Gerçekten o büyük bir pay sahibi!” dediler.
80: Kendilerine gerçeğin ilmi verilmiş olanlar ise o şaşkınlara: “Yazıklar olsun size! İman edip sâlih ameller işleyenler için, Allah’ın âhirette vereceği mükâfat daha hayırlıdır. Buna da ancak hakkıyla sabredenler kavuşacaktır” dediler.
81: Sonunda biz Kãrûn’u da, evini barkını da yerin dibine geçiriverdik. Öyle ki, artık Allah’a karşı ona yardım edebilecek hiçbir grup yoktu; pek tabiî, kendi kendine yardım edecek durumda da değildi.
82: Daha dün onun yerinde olmayı düşleyenler bu sabah şöyle diyorlardı: “Hayret! Demek Allah imtihan için kullarından dilediğine rızkı bol veriyor, dilediğine az veriyor. Eğer Allah bize lutufta bulunmasaydı, bizi de yerin dibine geçiriverirdi. Vay be; demek kâfirler asla iflâh olmazmış!..”
TEFSİR:
O
dönemde Kârun’a özenip onun gibi servet sahibi olmayı arzulayan gâfiller olduğu
gibi, Resûlullah (s.a.s.) zamanında da servet sahibi o müşriklere özenip, hangi
yolla olursa olsun, onların ulaştığı zenginliğe büyük bir ihtirasla ulaşmak
isteyen insanlar da vardı. Diğer taraftan, Hz. Mûsâ’ya iman ettiklerinden
dolayı, dünya malının geçici, esas hayatın âhiret hayatı olduğunun idrâki
içinde bulunan mü’minler, Kârun’a özenmiyor, Allah’ın mükâfatını celbedecek
ameller yapmayı daha ehemmiyetli görüyorlardı. Resûlullah (s.a.s.)’e iman eden
mü’minler de bunlar gibiydi. Cenâb-ı Hak burada şımarık Kârun’un feci âkıbetini
haber vermek üzere, bu iki gruptan hangisinin haklı, hangisinin haksız olduğunu
gözler önüne sermektedir:
Kahr-ı
ilâhî Kârun’u bütün hazineleriyle, servetiyle, köşk ve saraylarıyla bir anda
yerin dibine geçiriverdi. Ne malı mülkü, ne bir grup, ne de hiç kimse ona
yardımcı olabildi. Pek tabi, kendi kendini kurtarmaya da gücü yetmedi. Şâirin
ifadesiyle:
“Hazineler
dolusu servet, Kârûn’a da yâr olmadı. Felek, yeryüzünde eşi bulunmayacak kadar
zengin olan bu bedbahtı da yerin dibine geçirdi.”
Bu
sebeple, daha dün onun yerinde olmayı, onun gibi servet sahibi olmayı
arzulayanlar, düşüncelerinin yanlışlığını ve Allah’ın emrine uygun davranmayan
kâfirlerin asla iflâh olmayacağını anlamış oldular. Demek ki insan, nihâyetinde
başına belâ ve helâkine sebep olacak bir servetin peşine koşmak yerine, dünya
ve âhirette kendine fayda verecek işlerin ve sâlih amellerin peşinde olmalıdır.
Çünkü âhiret yurdu böyle kişiler için hazırlanmıştır:
Daha dün onun yerinde olmayı düşleyenler bu sabah şöyle diyorlardı: “Hayret! Demek Allah imtihan için kullarından dilediğine rızkı bol veriyor, dilediğine az veriyor. Eğer Allah bize lutufta bulunmasaydı, bizi de yerin dibine geçiriverirdi. Vay be; demek kâfirler asla iflâh olmazmış!..”
2.
Diyanet Vakfı Meali
Daha dün onun yerinde olmayı isteyenler: Demek ki, Allah rızkı, kullarından dilediğine bol veriyor, dilediğine de az. Şayet Allah bize lütufta bulunmuş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Vay! Demek ki inkârcılar iflâh olmazmış! demeye başladılar.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Daha dün onun yerinde olmayı dileyenler: "Demek Allah kullarından dilediğinin rızkını genişletip bir ölçüye göre veriyor. Eğer Allah bize lütfetmiş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek ki inkarcılar başarıya eremezler" demeye başladılar.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Daha dün onun yerinde olmayı arzu edenler, “Vay! Demek ki Allah, kullarından dilediği kimselere rızkı bol verir ve (dilediğine) kısarmış. Allah, bize lütfetmiş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek ki kâfirler iflah olmayacak” demeye başladılar.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Daha dün onun yerinde olmayı isteyenler de: "Demek ki Allah kullarından dilediğine rızkı çok da, az da verir. Şayet Allah bize lütufta bulunmuş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek ki inkârcılar iflah olmazmış" demeye başladılar.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Dün onun mevkıini temenni edenler de bu sabah şöyle diyorlardı: vayy be, demek ki Allah rızkı kullarından dilediğine seriyor ve kısıyor, eğer Allah bize lûtf etmese idi bizi de batırmıştı, âyy demek ki hakıkat bu: kâfirler felâh bulmıyacak
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Dün onun mevkiini temennî edenler sabahleyin (şöyle) diyorlardı: «Vay, demek ki Allah, kullarından kimi dilerse onun rızkını yayıyor (genişletiyor, yahud) daraltıyor. Allah bize lûtfetmeseydi bizi de muhakkak batırırdı. Vay, demek ki hakıykat şudur: Kâfirler felâh bulmaz»!
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Dün onun yerinde olmayı temennî edenler, (ertesi sabah): “Vay! Demek şu gerçek ki Allah, kullarından dilediğine rızkı genişletiyor ve (dilediğine de) daraltıyor. Eğer Allah bize lütufta bulunmuş olmasaydı, elbette bizi de yere batırırdı. Vay! Demek şu gerçek ki, kâfirler kurtuluşa ermeyecek!” demeye başladılar.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Dün onun mal ve saltanatını temenni edenler, şöyle demeğe başladılar: “- Vay, demek ki, Allah dilediği kimsenin rızkını genişletiyor ve daraltıyor. Eğer Allah bize lütuf etmeseydi, bizi de batırmıştı! Vay, demek ki hakikat şu: Kâfirler asla kurtulmıyacak!...”
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Ve dünkü gün onun mekanını temenni edenler, ertesi sabah diyorlardı ki: «Vay sana! Şüphe yok ki, Allah kullarından dilediğine rızkı yayıyor ve daraltıyor. Eğer Allah bize lûtfetmese idi elbette bizi de batırmıştı. Ay! Muhakkak ki, kâfir olanlar felâha eremezler.»
11.
Ümit Şimşek Meali
Akşam vakti onun yerinde olmak isteyenler ise, sabahladıklarında, “Demek ki,” diyorlardı, “Allah kullarından dilediğinin rızkını genişletir, dilediğininkini de daraltırmış. Allah bize lütfetmeseydi biz de yerin dibine geçecektik. Demek nankörler iflâh olmuyormuş!”
12.
Yusuf Ali (English) Meali
And those who had envied his position the day before began to say on the morrow: "Ah! it is indeed Allah Who enlarges the provision or restricts it, to any of His servants He pleases! had it not been that Allah was gracious to us, He could have caused the earth to swallow us up! Ah! those who reject Allah will assuredly never prosper."
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Kasas Sûresi 82. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Şifa; deva demektir. Şifa; insanın hastalıktan kurtulması, sıhhat bulması, iyilik bulması anlamlarına gelir. Peki hastalara ne şifa olur?
KUR’AN’DA G ...
Vakıa Suresi Mekke’de nâzil olmuştur. 96 ayettir. İsmini, kıyametin isimlerinden biri olan ve “hâdise, olay” gibi mânalara gelen birinci âyetteki (vâk ...
Ayet-i kerimede şöyle buyrulur:
وَاَنْ اَق۪يمُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّقُوهُۜ وَهُوَ الَّذ۪ٓي اِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
Bir de bize, “Namazı dosdoğru kılın v ...
