Duhân
sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 59 âyettir. İsmini, 10. âyette geçen ve “duman”
mânasına gelen اَلدُّخَانُ (duhân) kelimesinden
alır. Resmî tertîbe göre 44, iniş sırasına göre 64. sûredir.
Nuzül
Konusu
Allah
Teâlâ, hakla bâtılı, haramla helâli belirlemek ve insanları ebedî hüsranla
uyarmak üzere Kur’ân-ı Kerîm’i indirmiştir. Onun esas hedefi Allah’ın varlığı,
birliği ve sınırsız kudretini kalplere yerleştirerek onları sadece Allah’a
kulluğa çağırmaktır. Peygamberler bu davanın en büyük temsilcileridir. Bu
sebepledir ki Hz. Mûsâ’nın Firavun’la olan mücâdelesi örnek verilerek İslâm’ın
gâlibiyeti ve İslâm düşmanlarının mağlubiyeti müjdelenir. Son olarak
peygamberleri reddedenlerin cehennemdeki acı manzaraları, buna karşılık
peygamberlerin izinden gidenlerin nimet, huzur ve mutluluk dolu halleri
seyrettirilir.
10: Öyleyse sen, göğün âşikâr bir duman çıkaracağı günü gözetle.
11: Bütün insanları her yönden saracak bir duman! Bu, gerçekten can yakıcı bir azaptır.
12: O zaman zâlimler: “Rabbimiz! Ne olur, bu azabı üzerimizden kaldır. Biz gerçekten iman ediyoruz!” diye feryat edecekler.
13: Onlar nerede, düşünüp ibret almak nerede? Halbuki onlara doğruluğu besbelli ve gerçeği apaçık ortaya koyan bir peygamber gelmişti.
14: Fakat ondan yüz çevirdiler ve: “Bu peygamber değil, kendisine başkası tarafından bir kısım şeyler belletilmiş delinin biri!” dediler.
15: Biz azabı birazcık kaldıracağız; ama siz yine inkâra döneceksiniz.
16: Onlar inkâra dönünce, o büyük ve karşı konulamaz çarpışla onları amansız bir şekilde yakalayacağımız gün, onlardan kesinlikle intikamımızı almış oluruz.
TEFSİR:
اَلدُّخَانُ (duhân), duman demektir. Bunun kâfirleri
cezalandırmak için vuku bulacağı haber verilir. Bunun nasıl ve hangi duman
olduğu hakkında iki önemli görüş vardır:
Birincisi;
bu, inkârları ve Resûlullah (s.a.s.)’i Medine’ye hicrete zorlamaları sebebiyle
Mekke müşriklerini kuşatan bir dumandır. Bununla alakalı olarak kaynaklarımızda
şu bilgi nakledilir:
Allah
Resûlü (s.a.s.), davetine karşı müşriklerin direnmesi sebebiyle Allah’a
yalvararak, Hz. Yûsuf’un kavmine yaptığı gibi bunlara da bir kıtlık vermesini
istedi. Duası kabul edildi, kıtlık geldi, yiyecek içecek bir şey kalmadı.
İnsanlar derilere ve kemiklere varıncaya kadar ne buldularsa yediler. Açlıktan
öylesine zayıfladılar ki sonunda görme bozukluğuna yakalandılar, baktıklarında
kendilerini kuşatmış bir duman görüyorlardı. Nihâyet Peygamberimiz (s.a.s.)’e
müracaat ederek artık inandıklarını, dolayısıyla bu azabın kaldırılması için
dua etmesini istediler. Efendimiz ise “Azap kalkınca yine eski halinize
dönersiniz” buyurdu. Nitekim duası üzerine azap kaldırıldı, onlar da derhal
eski inkârcılıklarına döndüler. Allah bu dönekliğin, inkâr ve zulümde ısrar
etmenin cezasını Bedir savaşında verdi. (Buhârî, Tefsir 44/1-5)
Buna
göre “duman”, açlıktan dolayı gözlerde hâsıl olan bozukluk sebebiyle etrafın
toz duman halinde görülmesidir. Veya kuraklık sebebiyle ortalığın toz duman
içinde olmasıdır. Yine bu rivayete göre “şiddetle yakalama günü” de Bedir
günüdür.
İkincisi;
bu duman kıyâmet alametlerinden olup kıyamete yakın doğu ile batı arasını
kaplayacak dumandır. Mü’minler bundan dolayı nezleli gibi olacak, kâfir ve
günahkârların burunlarına girerek, onların kulaklarını delecek ve nefeslerini
daraltacaktır. (Taberî, Câmi‘u’l-beyân, XXV, 143) Bu mânaya göre ise
“şiddetle yakalama günü”, kıyamet günüdür.
Sûrenin girişinde verilen mesajları daha iyi
anlamak isterseniz, geçmişte yaşanan fakat hem günümüze hem de geleceğe ışık
tutan şu ibretli kıssaya dikkatinizi çevirin:
Biz azabı birazcık kaldıracağız; ama siz yine inkâra döneceksiniz.
2.
Diyanet Vakfı Meali
Biz azabı birazcık kaldıracağız, ama siz yine (eski halinize) döneceksiniz.
3.
Diyanet İşleri (Eski) Meali
Biz sizden azabı az bir süre için kaldıracağız, siz yine de eski inkarcılığınıza döneceksiniz.
4.
Diyanet İşleri (Yeni) Meali
Biz bu azabı kısa bir süre kaldıracağız, siz de yine eski hâlinize döneceksiniz.
5.
Elmalılı Hamdi Yazır Meali
Biz o azabı sizden birazcık kaldırırız. Ama siz mutlaka eski halinize dönersiniz.
6.
Elmalılı Meali (Orjinal) Meali
Biz o azâbı biraz biraz açacağız, fakat siz yine döneceksiniz
7.
Hasan Basri Çantay Meali
Biz bu (duman) azâbı (nı) biraz açıp kaldıracağız. (Fakat) siz, şübhe yok ki, tekrar dönücülersiniz.
8.
Hayrat Neşriyat Meali
Şübhesiz ki biz, (sizden) azâbı biraz açı(verip kaldırı)cılarız; (ama) siz gerçekten yine (küfre) dönecek olan kimselersiniz.
9.
Ali Fikri Yavuz Meali
Biz o (vaadettiğimiz açlıktan ibaret) azabı biraz kaldıracağız. Fakat siz yine (küfre) döneceksiniz.
10.
Ömer Nasuhi Bilmen Meali
Muhakkak Biz, o azabı biraz açıcılarız, sizler ise şüphe yok ki, dönüvericilersiniz.
11.
Ümit Şimşek Meali
Biz azabı biraz kaldıracak olsak siz yine inkâra dönersiniz.
12.
Yusuf Ali (English) Meali
We shall indeed remove the Penalty for a while, (but) truly ye will revert (to your ways).
Sadece meal okumak ile Kur'ân-ı Kerim'in bir çok âyetinin tam mânâsı ile anlaşılması mümkün olmayabilir. Ayetlerin izahı için mutlaka bir tefsire başvurulması gerekir. Duhân Sûresi 15. ayetinin tefsiri için tıklayınız
*
Türkçe okunuşlarından Kur'an-ı Kerim okumak uygun görülmemektedir. Ayetler Türkçe olarak arandıkları için sitemize eklenmiştir.
Kâf sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 45 âyettir. İsmini 1. âyette geçen ق (Kāf) harfinden alır. Resmî tertîbe göre 50, iniş sırasına göre 34. sûredir.
...
Yasin suresi Mekke’de nazil olmuştur. 83 ayettir. İsmini birinci ayette geçen يٰسٓ (Yasin) kelimesinden alır. Resmî sıralamada 36, nüzul (İniş) sırası ...
İbrâhim Âleyhisselâm; Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm’ın müştereken kabul ettiği büyük peygamberdir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim’den (a.s.) birçok ...
